گروه بورس کالا- کتایون دارابی: بازار محصولات پتروشیمی در سال گذشته با کش و قوس‌های فراوانی روبه‌رو بود؛ بحران اقتصادی و نوسان قیمت نفت در بازارهای جهانی، رکود در بازار داخلی و در ماه‌های اخیر واردات بیش از حد محصولات پتروشیمی به ویژه pvc، جوش‌شیرین و سودکاستیک سبب شد تا بازار داخلی دچار نوسان شدید قیمت‌ها شود. عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا نیز وضعیت بهتری نسبت به بازار داخلی نداشت؛ چراکه نوسان قیمت‌ها، افزایش و کاهش تناژها و همچنین عرضه‌های قطره چکانی در رینگ پتروشیمی هر بار سبب شد تا خریداران بسیاری با مشکلات عدیده روبه‌رو شده و از این موضوع شکایت کنند.

به گفته فعالان اقتصادی، وجود واسطه‌های بزرگ نیز در بورس کالا به مشکلات خرید و فروش و نوسان قیمت‌ها نیز دامن زد و سبب شد تا در بسیاری از موارد با خرید کلان واسطه‌ها، قیمت اکثر محصولات پتروشیمی افزایش یابد.

در این میان برخی دیگر از آگاهان بازار، افزایش یک باره قیمت‌ها در رینگ پتروشیمی را تاثیرپذیر از رانت‌های اطلاعاتی موجود می‌دانند و معتقدند اجرای قانون ۱۰ درصد خرید می‌تواند دست واسطه‌ها را از بورس کالا کوتاه کرده و در نتیجه بازار شفافی را ایجاد کند.

از سوی دیگر، برخی از کارگزاران اجرای این قانون را مغایر با بورس کالا عنوان می‌کنند و معتقدند؛ به دلیل سرعتی که در معاملات بورس کالا وجود دارد، این قانون تنها برای کارگزاران و خریداران محدودیت ایجاد می‌کند.

پیش‌بینی نرخ پتروشیمی‌ها در سال جدید

با این حال، افزایش عرضه‌های بازرگانی پتروشیمی در آخرین روزهای معاملات در سال گذشته و فروش سلف ۴۵ روزه سبب شد تا بسیاری از کارگزاران سال جدید را بی‌رونق پیش‌بینی کنند؛ چراکه به گفته آنها، با آزاد شدن حجم بالایی از محصولات پتروشیمی در فروردین و اردیبهشت ماه، انتظار می‌رود قیمت‌ها کاهش یابد.

باروتی، کارگزار خبرگان سهام در این باره می‌گوید: دلیل افزایش عرضه‌ها از سوی بازرگانی پتروشیمی نیاز به نقدینگی عنوان شده است، اما باید به این نکته نیز اشاره کنم که در آخرین روز معاملات در سال گذشته، استقبال از خرید محصولات پتروشیمی اندک بود و همچنین محدودیت‌های خریدی زیادی نیز از سوی بورس کالا اعمال می‌شود که سبب شده است تا خرید و فروش کند شود.

وی با اشاره به رکود اقتصادی در جهان، بازار پتروشیمی در سال ۸۸ را پر نوسان ارزیابی کرد و معتقد است؛ در ۶ ماه دوم سال ۸۸ ثبات نسبی بر بازار پلیمری‌ها به ویژه اتیلن حاکم بود.

البته بسیاری از تاجران بازار و همچنین فعالان اقتصادی، در خصوص نوسان قیمت محصولات پتروشیمی در سال گذشته اتفاق نظر داشته و عدم نقدینگی را نیز یکی از دلایل عمده رکود در سال ۸۸ می‌دانند.

بازاریابی ضعیف؛ مشکل عمده بازار پتروشیمی‌ها

علیرضا ناظم، واردکننده مواد شیمیایی نیز با اشاره به شدیدتر شدن نوسان قیمت‌ها در سال جاری می‌گوید: مشکل عمده بازار پتروشیمی‌ها، بازاریابی ضعیف طی سال گذشته و همچنین کاهش قیمت‌های جهانی بود که سبب شد در موارد بسیاری شرکت‌های بزرگ تعطیل شوند.

وی با اشاره به تثبیت قیمت پتروشیمی‌ها در سال ۸۹ گفت: ممکن است با وارد شدن به ماه اردیبهشت، اندکی قیمت محصولات پتروشیمی‌ها افزایش یابد، اما بیشتر تاجران انتظار دارند، قیمت‌ها برای ثبات بازار رشد پیدا کند.

رکود در بازار سود و جوش‌شیرین نتیجه واردات بی‌رویه است

اگر چه بازار محصولات شیمیایی در سال گذشته دچار ثبات بود و اکثر کالاهای شیمیایی با نرخ پایه معامله شدند، اما برخی از کالاها مانند سودکاستیک و جوش‌شیرین با نوسان شدید قیمت مواجه بود، اما طی دو ماه پایانی سال با وجود واردات بی‌رویه این کالاها به داخل کشور بازار این محصولات دچار رکود شد.

از سوی دیگر، عدم تحویل سودکاستیک در چند ماه از سال ۸۸ به خریداران سبب شد تا در موارد معدودی بورس کالا از عرضه سودکاستیک داخلی جلوگیری کند. با این حال کارگزاران اندکی به خرید سودکاستیک وارداتی و بعضا آف گرید طی این مدت تمایل نشان دادند. البته بازار داغ سودکاستیک و جوش‌شیرین به یک باره با واردات بازرگانی پتروشیمی و واردکنندگان خصوصی به رکود تبدیل شد و قیمت‌ها در حد چشمگیری کاهش یافت.

به گفته یکی از واردکنندگان مواد شیمایی، واردات بیش از حد سودکاستیک و جوش‌شیرین بر بازار بسیار تاثیر‌گذار بود و سبب شد تا رکود بر بازار حاکم شود. وی همچنین فروش سلف بازرگانی پتروشیمی در آخرین روز معاملات رینگ پتروشیمی در سال ۸۸ را دلیل عمده کاهش قیمت‌ها در سال جدید عنوان می‌کند.

علاوه بر واردات جوش‌شیرین و سودکاستیک در دو ماه آخر سال ۸۸ واردات بی‌رویه pvc نیز سبب شد تا خرید و فروش در بازار داخلی این کالا متوقف شود. البته تاجران pvc پیش‌بینی می‌کنند در سال ۸۹ نرخ این کالا با رشد همراه شود. این در حالی است که حبیبی، تاجر محصولات پتروشیمی با اشاره به سال ۸۷، پیش‌بینی نرخ‌ها در سال ۸۹ را غیرممکن می‌داند و معتقد است با توجه به وضعیت اقتصادی نامطلوب و نوسان قیمت‌های جهانی پیش‌بینی قیمت محصولات پتروشیمی امکان پذیر نیست.

وی با اشاره به نوسان تدریجی قیمت‌ها در سال گذشته می‌گوید: تعطیلات در نوسان قیمت‌ها بسیار تاثیرگذار بوده است.

با این حال برخی دیگر از آگاهان بازار، افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی نرخ‌ها را در اواخر اردیبهشت ماه پیش‌بینی می‌کنند و معتقدند قیمت جهانی محصولات پتروشیمی در سال ۸۹ با افزایش روبه‌رو می‌شود و در نتیجه رشد قیمت‌های داخلی را نیز به همراه خواهد آورد.