انتظار در بازار!

عکس: نگار متین‌نیا

گروه بورس- همایون دارابی: بازار دادوستد سهام با پشت سرگذاشتن عرضه اولیه بیمه آسیا و تعطیلی سالروز شهادت سید‌الشهدا، امروز (دوشنبه) در شرایطی فعالیت خود را از سر خواهد‌گرفت که معامله‌گران در انتظار رفع ابهام از برخی از مهم‌ترین موضوعات موثر بر بازار هستند. معامله‌گران روز چهارشنبه در شرایطی عرضه اولیه دومین شرکت بیمه دولتی مشمول اصل۴۴ را شاهد بودند که این عرضه تحت تاثیر جو رکود حاکم بر بازار صورت‌ گرفت.

هر چند که این عرضه نیز همانند عرضه‌های قبلی به‌دور از انتقادهای معامله‌گران به ویژه در مورد تقابل و تضاد فلسفه نرخ‌گذاری سازمان خصوصی‌سازی و مساله کشف قیمت در بازار نبود، اما مقایسه این عرضه با عرضه بیمه البرز نشان دهنده تاثیرات جو کلی بازار بر عرضه‌های اولیه دولتی است.

در این حال ارزش بازار ۶۸میلیارد‌تومانی این شرکت در کنار اعلام عرضه ۵۰درصد این شرکت که تقریبا مالک ۱۴درصد بازار بیمه کشور است، سبب خواهد شد برخی از خریداران حقوقی برای خریدهای مدیریتی در این شرکت بی‌تمایل نباشند. هر فعال حقوقی می‌تواند تا ۲۰درصد سهام یک شرکت بیمه‌ای را به تملک درآورد. مسوولان سازمان خصوصی‌سازی از عرضه این سهام در روزهای آینده تا زمانی که صف خرید برای آن وجود داشته باشد خبر داده‌اند. در همین حال نگاه‌ها اینک به آخرین شرکت بیمه دولتی قابل عرضه؛ یعنی بیمه دانا است که احتمالا طی سه هفته آینده راهی تابلو خواهد شد. با عرضه سهام مدیریتی بیمه آسیا در حال حاضر سهم بیمه‌های خصوصی به بیش از ۵۰درصد خواهد رسید که موفقیت بزرگ در اجرای اصل۴۴ به شمار می‌رود. در حال حاضر وزارتخانه‌های صنایع و معادن و اقتصاد را باید پیشروترین سازمان‌ها در بحث اجرای اصل۴۴ قلمداد کرد که تقریبا بخش عمده شرکت‌های تابعه خود را واگذار کرده‌اند. در همین حال بازار دادوستد سهام در هفته گذشته شاهد اوج‌گیری تاثیر ماه محرم و رکود سنتی آن بود که انتظار می‌رود با گذشت ایام تاسوعا و عاشورای حسینی این تاثیر رو به کاهش بگذارد. در بازار سهام معامله‌گران در تحولات کلان همچنان با مسائل مهمی روبه‌رو هستند که در این بخش در تحولات سیاسی مهم‌ترین موضوع بحث پرونده هسته‌ای کشورمان و احتمال پیگیری این موضوع پس از تعطیلات ایام سال نو میلادی است که در این بخش هر چند موضع گیری مقامات چینی حکایت از الویت دهی به مسائل دیپلماتیک است اما انتظار می‌رود این بحث همچنان همراه بازار باشد. در همین حال به‌رغم آنکه برخی از منابع خبری از تعیین زمان برای پاسخ تهران به پیشنهادهای غربی خبر داده‌اند، دکتر احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری در استان فارس هر گونه ضرب‌الاجل را رد کرده است. در کنار مسائل سیاسی و همچنین شرایط داخل کشور، معامله‌گران در صحنه اقتصادی با برخی از مسائل روبه‌رو هستند. در مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در بخش اقتصادی معامله‌گران با اعلام نرخ رشد نقدینگی در مرداد ماه و تداوم رشد این متغیر مهم اقتصاد کشور مواجه هستند. براساس آمار بانک مرکزی در مرداد ماه حجم نقدینگی به ۲۰۶هزار‌میلیارد‌تومان رسید که ۴۹هزار‌میلیارد‌تومان آن به صورت اسکناس بوده است. در همین حال نرخ رشد نقدینگی در ۵ماهه نخست امسال ۵/۸درصدی بوده است. در این میان برخی از خبرها از شدت بیشتر این رشد در ماه‌های پس از انتخابات ریاست‌جمهوری خبر می‌دهند که باید به انتظار آمار شهریورماه ماند. تداوم رشد نقدینگی در شرایطی که اقتصاد کنونی کشور با مساله واردات و نرخ ارز برای تعدیل تاثیرات نقدینگی کمرنگ‌تر از گذشته مواجه است سبب شده است تا کارشناسان در انتظار بروز تورم و تاثیرات آن بر بازار سهام باشند. در کنار نگرانی کارشناسان بازار از مساله تورم، رییس کل بانک مرکزی نیز هفته گذشته از حذف سه تا چهار صفر از پول ملی در صورت اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها خبر داد. در عین حال موضوع جذاب در بازار سرمایه آن است که در صورت حذف حتی سه صفر از قیمت سهام، قسمت عمده سهام در زیر ده‌هزار ریال قیمت‌های جالبی خواهند یافت که گزارش آن و نحوه اعمال‌درصد نوسان در آنها موضوعی است که بازار را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. در کنار مساله نقدینگی معامله‌گران با دو موضوع در مجلس شورای اسلامی مواجه هستند. نامشخص بودن لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها که هنوز در مجلس است، سبب خواهد شد در هفته جاری بازار همچنان با این لایحه روبه‌رو باشد؛ امری که در خلال روزهای آینده می‌تواند بازار را متاثر کند. آخرین اظهارنظرهای منتشره در مورد این لایحه از زمان یک‌ماه برای تاسیس سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها در صورت ابلاغ این لایحه خبر می‌دهد. مساله لایحه توسعه ابزارها نیز دومین موضوعی است که کارشناسان در انتظار تکمیل فرآیند قانونی آن هستند. افزایش معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی دارای سهام شناور بالای ۲۰درصد می‌تواند برای برخی از شرکت‌های بزرگ بورس رشد سودآوری را (در سایه نگرانی‌ها مربوط به طرح تحول و هدفمند کردن یارانه‌ها) ایجاد کند. در صحنه اقتصاد کشور معامله‌گران همچنین با ادامه بحث‌ها در مورد مساله معرفی نمایندگان دولتی برای سهام عدالت مواجه هستند که این تصمیم با انتقاداتی مواجه شده است. در این زمینه رییس کمیسیون نظارت و پیگیری اصل۴۴ قانون اساسی گفت:‌ مجلس طی نامه‌ای به هیات تطبیق مصوبات، لغو بخشنامه معاون اول رییس‌جمهور در خصوص انتصاب نمایندگان سهام عدالت توسط دستگاه‌های اجرایی را خواستار شد. حمیدرضا فولادگر افزود: بخشنامه معاون رییس‌جمهور در این مورد خلاف ماده ۳۴ تا ۳۸ قانون است و انتصاب افراد از این طریق نادرست است. وی افزود: تعیین نماینده سهام عدالت شرکت‌های بزرگ اقتصادی توسط وزرای صنایع و ارتباطات غیرقانونی است.

در همین‌حال مسائل مربوط به خصوصی‌سازی شرکت‌ها و باز پس دادن شرکت‌های خریداری شده نیز همچنان در معرض دید کارشناسان است. انتشار خبرهای نامناسب از برخی شرکت‌های واگذار شده نظیر مخابراتی راه دور که مسائل آن در جریان سفر رییس‌جمهوری به استان شیراز تحولات اقتصادی این سفر را متاثر کرد، سبب شده است تا مقامات سازمان خصوصی‌سازی برخی امتیازات و تسهیلات را برای خریداران سهام دولتی مدنظر قرار دهند. به گفته دکتر کرد زنگنه، سازمان خصوصی‌سازی تسهیلات اقساطی و سود فروش اقساطی را برای تسهیل در سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام داده و بر همین اساس تسهیلات اقساطی تا ۸ سال افزایش و سود آن را به ۶‌درصد کاهش داده است. در کنار مسائل داخلی در بازارهای جهانی به‌رغم تعطیلی ایام سال نو میلادی قیمت‌ها در این حوزه برای سهامداران شرکت‌های فلزی تا حدودی امیدوار‌کننده بوده است. بهای مس در شانگهای چین در هفته گذشته به بالاترین قیمت در ۱۵ماهه اخیر رسیده است.

مس در شرایطی نرخ ۸هزارو ۴۵۴دلار در هر تن را به دلیل افت ارزش دلار و افزایش مصرف شاهد است که در بورس فلزات لندن نیز بهای این فلز مجدد در بالای ۷هزار دلار در هر تن قرار‌گرفته است. معامله‌گران شاهد رشد بهای روی به بالای ۲هزار و ۴۹۰دلار و سرب به ۲هزار و ۳۲۷دلار در هر تن بودند. در همین حال بهای فولاد در حد کمتر از ۵۰۰دلار در حوزه جنوب شرقی آسیا باقی‌مانده است. شاخص بالتیک نیز همچنان در حد ناامید‌کننده سه‌هزار و ۲۵۸واحد باقی مانده است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه شاهد دو مساله مهم بود. نخستین موضوع عرضه اولیه بیمه آسیا بود که با معامله ۴/۴۵میلیون سهم به حضور این شرکت در روی تابلو بورس منجر شد. امری که البته با تصمیم منطقی مدیران بازار در تعیین سهمیه خرید برای شرکت‌های حقوقی و افراد حقیقی منجر شد. این تصمیم امکانی را برای افراد حقیقی ایجاد می‌کند که از عرضه روز اول برخوردار شوند. در کنار مساله عرضه اولیه بیمه آسیا معامله‌گران در حالی پس از قریب به دو هفته رقابت شاهد معامله بلوک ۲۰درصدی حفاری شمال در نرخ ۳هزار و ۵۸۶ریال بودند که پس از رقابت دو رقیب که تقریبا نرخ این بلوک را ۵۰درصد بالا برد، معامله‌گران با خبرهایی در مورد ائتلاف دو خریدار مواجه هستند.

رفتار دو رقیب در مورد این بلوک و رساندن ارزش بازار شرکت به بالاتر از یک‌هزار‌میلیارد‌تومان، انتقاد شدیدی نسبت به عملکرد شرکت‌های حقوقی در بازار و به ویژه ‌گروهی که به شبه‌دولتی معروف هستند، پدید آورده است. انتقاداتی که به خریدارهای فاقد تحلیل بلوک‌های دولتی بدون در نظر‌گرفتن ارزش ذاتی سهام و ریسک‌های آتی آنها باز می‌گردد. در همین حال اگر چه بخشی از مسائل شبه دولتی‌ها به سهامداران عمده آنان باز می‌گردد و از محدوده مسوولیت مدیران بازار خارج است؛ اما تلاش مدیران بازار برای تعیین صلاحیت

علمی مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری عمده یا در کمترین اقدام انتشار کارنامه عملکرد مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری در دوره‌های یک ساله می‌تواند به شفاف‌سازی بازار کمک شایانی کند.

اقدامات بدون تحلیل معامله‌گران حقوقی بازار سبب شده است معامله‌گران شاهد حرکت‌های افراطی در بازار باشند. معامله حفاری شمال در شرایطی روز چهارشنبه صورت‌گرفت که همزمان با فروش این شرکت در بورس در بخش دولتی، ملی حفاری در ادامه توسعه خود از به‌کارگیری ۱۶دکل حفاری جدید در یک سال آینده خبر داده است.

در بازار روز چهارشنبه معامله‌گران در‌گروه معدنی - فلزی شاهد اعلام اولیه عدم تاثیر‌گذاری واگذاری معدن انگوران به کنسرسیوم تولید‌کنندگان سرب و روی برسود سال جاری شرکت بودند. انتظار نمی‌رود این واگذاری در سود سال آینده این شرکت نیز تاثیری بگذارد که این امر امید برای تغییر در شرایط این شرکت را به مساله تغییر نرخ جهانی منحصر می‌کند.

در‌گروه فلزی، معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد بازگشایی نماد آلومتک بعد از تعدیل منفی این شرکت بودند.

در‌گروه ساختمان بعد از برگزاری مجمع «نوسا» معامله‌گران روز دوشنبه شاهد توقف نماد معاملاتی بین‌المللی توسعه ساختمان خواهند بود که برای برگزاری مجمع فوق‌العاده متوقف خواهد شد.

در ‌گروه خودرویی، بحث در مورد ایران خودرو و واگذاری سهام بانک پارسیان موضوع مهمی است که نظرات مختلفی را به همراه آورده است. از دید برخی از کارشناسان فروش دارایی برای بهبود شرایط مالی شرکت نمی‌تواند برای سهامداران در کوتاه‌مدت سود‌آوری به همراه داشته باشد.

شاخص روز چهارشنبه ۳/۱۳واحد افت کرد و ارزش معاملات به ۴/۲۰میلیارد‌تومان بالغ شد. در کل هفته نیز معامله‌گران شاهد افت ۴۴واحدی شاخص بودند و به مدد عرضه اولیه، شمار خریداران ۱۰۶درصد افزایش پیدا کرد.