شروین شهریاری
پرسش از آقای فرهمندنیا‌: برای به دست گرفتن اختیار کامل مدیریت در یک شرکت چه میزان از سهام آن باید خریداری شود؟

پاسخ: خرید سهام در حقیقت نوعی مشارکت اقتصادی است که به سهامدار قدرت تصمیم‌گیری متناسب با میزان مالکیت خود می‌بخشد.
با فرض حضور صد‌درصد دارندگان سهام در مجمع، مالکیت ۶۷درصد بهترین مقدار مالکیت سهام برای یک گروه (ذی‌نفع واحد) است‌. با این میزان سهم، اختیارات مجمع عمومی فوق‌العاده نظیر تغییر مواد اساسنامه‌، کاهش و افزایش سرمایه شرکت و ۰۰۰در اختیار تام مالک خواهد بود‌. بعد از آن بهترین مقدار مالکیت سهام، ۵۱درصد است که تصمیم های مجمع عمومی عادی (‌از قبیل تایید ترازنامه و تصویب صورت سود و زیان‌، انتخاب اعضای هیات‌مدیره و‌...) را در اختیار می‌گیرد و از یک هیات‌مدیره پنج نفری انتخاب سه نفر را در اختیار خواهد داشت. از حیث تصمیم‌گیری در مجامع عمومی‌، بعد از ۵۱‌درصد میزان ۴/۳۳‌درصد قرار دارد که این مقدار مالکیت‌، می‌تواند مانع از تصمیم‌گیری در مجامع عمومی فوق‌العاده و عادی بدون جلب موافقت ایشان شود‌. همچنین مالکان این میزان از سهام شرکت در هیات‌مدیره پنج‌نفره، می‌توانند دو نفر عضو انتخاب کنند. آخرین و حداقل مقدار سهامی که می‌تواند در اداره شرکت تاثیرگذار باشد، مقدار تملک ۲۰‌درصد از یک شرکت سهامی است‌. این میزان می‌تواند از هیات‌مدیره پنج نفره یک نفر را انتخاب کند‌. همچنین از هیات‌مدیره و بازرس تقاضای تشکیل مجمع عمومی را بکند و در صورت عدم قبول آنان، راسا مبادرت به دعوت از صاحبان سهام برای شرکت در مجمع عمومی نماید.
‌شرکت سهامی به نحوی طراحی شده است که همواره اکثریت تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کنند. همچنین صاحبان سهام باید بدانند که با مدیران شرکت ارتباط مستقیمی ندارند؛ آنان فقط اعضای تشکیل‌دهنده مجامع عمومی هستند و مدیران شرکت نیز منتخب و نماینده مجامع عمومی هستند نه نماینده مستقیم صاحبان سهام‌. بنابراین سهامدار فقط در مجامع عمومی حق نظر و رای دارد‌.
گفتنی است، در این مطلب، مقدار مالکیت با فرض حضور صد‌درصد سهامداران شرکت در مجامع عمومی مورد بحث قرار گرفته است و با غیبت هر تعداد از دارندگان سهام فرض‌های مورد اشاره تغییر خواهد یافت.
پرسش از خواننده‌ای بدون ذکر نام: آخرین وضعیت سهام شرکت کربن ایران و دلایل افت قیمتی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پاسخ: کربن ایران از جمله سهامی است که چند سال پیش بنا‌بر استراتژی مدیریت آن زمان خود درگیر تولید سودهای غیرعملیاتی و بورس بازی شده و همین امر موجب شد تا پس از گذشت زمان و تغییر رویه، با افت قابل ملاحظه سود خالص در اثر حذف تدریجی درآمدهای غیر‌عملیاتی مواجه شود و بدین ترتیب زمینه سقوط سنگین قیمت سهم نیز فراهم شد‌، اما مطالعه صورت سود و زیان «شکربن» در چند دوره اخیر نشان می‌دهد که شرکت با تغییر رویکردی بنیادی، در حال تجربه رشدی آرام، اما مستمر در درآمدهای عملیاتی است که این مساله می‌تواند تاثیر مثبتی بر روند بازدهی سهم در آینده بر جای گذارد. در جدول زیر تغییرات سود عملیاتی هر سهم کربن را در چند دوره مالی اخیر مشاهده می‌کنید:

بدین ترتیب همانگونه که ارقام جدول نشان می‌دهند در پی تغییرات مدیریتی‌، استراتژی شرکت در مسیر شفافیت و تکیه بر درآمدهای عملیاتی قرار گرفته است‌. روند مشابهی در خصوص رشد درآمد تلفیقی شرکت نیز مشاهده می‌شود‌.
اما با مراجعه به صورت‌های مالی در می‌یابیم که برخی آثار نامطلوب سرمایه‌گذاری‌های گذشته کماکان از بین نرفته‌اند‌. مهم‌ترین مورد به سرفصل سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شرکت باز می‌گردد که در آن ارزش بازار سرمایه‌گذاری‌های بورسی کربن (در شرکت‌های لاستیکی سهند، دوده صنعتی پارس و...) مبلغی در حدود 15‌میلیارد تومان کمتر از بهای تمام شده است‌. شرکت با ارائه گزارش ارزیابی کارشناسی در شهریور ماه سال گذشته و طبقه‌بندی این سرمایه‌گذاری‌ها در سرفصل بلند‌مدت‌، ادعا نموده است...
که این ذخیره کاهش ۶۰‌تومانی به ازای هرسهم، دائمی نبوده و بنابراین نیازی به اخذ ذخیره نیز نیست. حسابرس نیز با توجه به گزارش کارشناسی، این مساله را در بندهای قبل از اظهار‌نظر مورد اشاره قرار نداده است، اما با توجه به افق موجود در بازار سهام زیر‌مجموعه که امکان رشد قیمت قابل‌توجهی برایشان متصور نیست‌‌، با گذشت زمان در دوره های مالی آتی‌، احتمالا این مساله توسط بازرس به مجمع صاحبان سهام اعلام خواهد شد و در این صورت شرکت ملزم به دائمی تلقی نکردن این کاهش ارزش و اخذ ذخیره در حساب‌ها خواهد گردید که این مساله طبعا آثاری کاهنده بر در آمد هر سهم «شکربن» خواهد داشت‌.