شروین شهریاری

*پرسش از آقای کامران خلیل آبادی: چرا سهام شرکت فارسیت دورود به‌رغم داشتن P/E کمتر از ۳ با افت قیمتی مواجه شده است ؟همان‌طور که می‌‌‌‌دانید در مورد شرکت‌هایی که نسبت به سود اعلام شده، قیمت پایینی دارند، علت را باید در ابهام یا کاهش انتظارات از سودآوری آینده جست‌وجو کرد.

در مورد شرکت‌های تولیدکننده محصولات آزبستی ( که فارسیت دورود نیز یکی از آنها است) در حال حاضر دو مساله عمده وجود دارد که منجر به کاهش انتظارات و افت قیمت سهام به‌رغم سود‌آوری مناسب این شرکت‌ها شده است.

اولین مساله به استفاده از پنبه نسوز (‌آزبست) در تولید محصولات شرکت‌های این صنعت مربوط می‌‌‌‌شود. این کارخانه‌‌ها از آزبست برای افزایش مقاومت سیمان در ساخت لوله‌‌‌های سیمانی و قطعات پوششی سقفی استفاده می‌‌‌‌کنند. پنبه نسوز همچنین عایق حرارت و صدا نیز به شمار می‌‌‌‌رود. بنابر تحقیقات انجام شده، رشته‌‌‌های آزبست از آلوده‌کننده‌‌‌های محیط زیست محسوب می‌‌‌‌شوند. به همین دلیل در بسیاری از کشورها تولید و استفاده از آزبست در سال‌های اخیر ممنوع شده است. شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور نیز در تاریخ دوم مرداد ماه ۱۳۷۹ (شانزدهمین جلسه شورای عالی) طی مصوبه‌ای به کارگیری آزبست در مراحل تولید کارخانه‌های جدید را ممنوع اعلام کرد. بر اساس این مصوبه کارخانه‌‌‌های موجود ( تاسیس شده قبل از تاریخ مصوبه) نیز باید نسبت به حذف تدریجی مواد آزبستی در تولید خود ظرف مدت ۷ سال اقدام کنند.

بدین ترتیب در حال حاضر با انقضای این مهلت، احتمال دخالت سازمان محیط زیست در مورد فعالیت شرکت‌های این صنعت وجود دارد. البته برخی شرکت‌‌ها اخیرا برنامه‌‌‌هایی جهت امکان‌سنجی جایگزینی سلولز به جای آزبست را مطرح کرده‌اند که هنوز اطلاعات بیشتری در خصوص موفقیت احتمالی آن در دسترس نیست.

مساله دوم به افزایش نرخ سیمان باز می‌‌‌‌گردد. همان‌طور که می‌‌‌‌دانید سیمان اکنون مشمول نرخ‌گذاری بوده و این در حالی است که محصولات شرکت‌های آزبست با قیمت توافقی به فروش می‌‌‌‌رسد. یکی از علل عمده افزایش سودآوری این شرکت‌ها در سال‌های اخیر، ثبات نرخ این ماده اولیه و افزایش قیمت فروش بوده است. براساس بودجه «سفارود» در سال ۸۷ خرید سیمان ۲۰ درصد از کل بهای تمام شده را تشکیل داده است. قیمت سیمان در بودجه سال جاری فارسیت دورود نیز حدود ۴۵ هزار تومان از قرار هر تن برآورد شده است. بدین ترتیب افزایش قیمت سیمان نسبت به رقم مذکور می‌تواند منجر به افزایش بهای تمام شده و کاهش حاشیه سود شرکت شود.

در مجموع به نظر می‌‌‌‌رسد دو مساله فوق، نقش مهمی در کاهش انتظارات بازار و P/E سهام «سفارود» داشته است.

*پرسش از خواننده‌‌‌ای از طریق تلفن: علت عدم اقبال بازار به سهام تکین کو چیست ؟

بازرسی فنی و کنترل خوردگی تکین کو یک شرکت قراردادی است و سهام شرکت‌های قراردادی به طور کلی در سال‌های اخیر خاطره خوشی را در اذهان فعالان بورس تهران بر جای نگذارده‌اند.

ملاحظات سیاسی، ریسک اخذ قراردادها، عدم دریافت به موقع مطالبات از کارفرمایان، رشد قیمت مواد اولیه و... از مواردی بوده‌اند که سود‌آوری این شرکت‌ها را با نوسانات غیرقابل پیش‌بینی مواجه ساخته که همین امر زمینه کاهش اطمینان بازار و متعاقب آن نزول متوسط P/E را در شرکت‌های این صنعت فراهم آورده است.

تکین کو در بین شرکت‌های قراردادی در سال‌های اخیر از کمترین نوسان در سودآوری برخوردار بوده و با مدیریت بهینه همواره توانسته روند سودآوری خود را ثابت نگه دارد.

تنها ریسک موجود در این شرکت که در صورتهای مالی به چشم می‌‌‌‌خورد، ترکیب دارایی‌‌‌های جاری است به طوری که این شرکت در موعد گزارش سه ماهه حسابرسی نشده ۸۷ حدود ۴/۷ میلیارد تومان مطالبات دریافتنی از کارفرمایان دارد که ۹۳ درصد از حجم دارایی‌های جاری را تشکیل می‌‌‌‌دهد.

این مساله علاوه بر ریسک سیستماتیک عدم وصول به موقع مطالبات، سرمایه در گردش شرکت را نیز تحت تاثیر قرار می‌‌‌‌دهد. مورد اخیر مورد توجه حسابرس شرکت نیز بوده و توصیه به اخذ تمهیدات لازم جهت رفع این مساله را در آخرین گزارش خود داشته است.

گفتنی است «رتکو» اخیرا با تغییراتی در ترکیب هیات مدیره خود مواجه بوده که طی آن مدیر عامل پر سابقه شرکت جای خود را به یکی دیگر از نمایندگان سرمایه‌گذاری پتروشیمی داده است. همچنین شرکت اخیرا گزارش سه ماهه‌‌‌ای را منتشر کرده که طی آن ۲۹ درصد از کل پیش‌بینی EPSی ۱۷۶۴ ریالی سال جاری تحقق یافته است.

Shahriary_sh@yahoo.com