تسهیلات بانک قرض‌الحسنه نوبتی می‌شود

گروه بازارپول- تشکیل بانک قرض‌الحسنه یکی از وعده‌های دولت نهم بود که بالاخره در تاریخ بیست و دوم آذرماه امسال پس از ماه‌ها تاخیر با حضور رییس‌جمهوری افتتاح شد. با تشکیل این بانک، اصلاحات ساختاری نظام بانکی در ایران عملا کلید خورد. اصلاحاتی که یکی از اهداف آن توزیع عادلانه منابع بانکی اعلام شده است.

پیش از این بارها عملکرد بانک‌ها به دلیل توزیع نابرابر منابع و طولانی شدن فرآیند دریافت تسهیلات، مورد انتقاد قرار گرفته بود. مدیران بانکی نیز در پاسخ به این انتقادها استدلال می‌کردند که میزان تقاضا برای دریافت تسهیلات، بسیار بیشتر از منابع موجود است. آخرین آماری که از نسبت تقاضای وام به منابع بانکی اعلام شده است، نشان می‌دهد، تقاضای وام ۵برابر میزان منابع بانکی است. بانک قرض‌الحسنه با این هدف تشکیل شد تا تفکیکی بین درخواست وام‌های خرد با وام‌های کلان صورت گیرد. این بانک در‌حال‌حاضر ۳۰۰شعبه مستقل و ۱۷۰باجه بانکی را در اختیار دارد.

غلامرضا مصطفی‌پور، مدیرعامل بانک قرض‌الحسنه چند روز پیش اعلام کرد که پرداخت تسهیلات این بانک از اول بهمن‌ماه امسال آغاز می‌شود. مصطفی‌پور پرداخت تسهیلات را منوط به تجهیز منابع قرض‌الحسنه دانسته و گفت: در حال حاضر حداکثر مبلغ پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ۲۰میلیون ریال است. داوود دانش‌جعفری، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم دیروز به خبرگزاری ایسنا گفته است: یکی از راه‌های جلوگیری از تبعیض در ارائه تسهیلات در بانک قرض‌الحسنه، نوبت‌بندی مشتریان است.

وی در پاسخ به این سوال که این وزارتخانه در راستای تحقق گفته‌ رییس‌جمهوری که بانک قرض‌الحسنه تبعیضی در راستای ارائه‌ خدمات خود قائل نشود، چه اقداماتی باید انجام دهد؟ گفت: راهکارهای مختلفی در مورد این مساله وجود دارد که یکی از این راهکارها، نوبت‌بندی است.

او تصریح کرد: نباید به گونه‌ای باشد که به برخی از متقاضیان جواب مثبت داده شود و به برخی جواب منفی. البته وقتی کمبود منابع وجود دارد امکان رسیدگی به همه‌ تقاضاها به صورت یک‌باره وجود ندارد و باید برای این امر سیستم نوبت‌بندی ایجاد شود که متناسب با تامین منابع، نوبت به همه برسد و این یکی از روش‌های معمولی است که می‌توانیم برای این امر در نظر بگیریم.

وی گفت: البته اصل وجود نظارت نیز بر این امر کمک می‌کند که تبعیضی در پرداخت تسهیلات به وجود نیاید.

وی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد بانک مرکزی و برخی دیگر از بانک‌ها با تشکیل بانک قرض‌الحسنه به صورت مستقل مخالف هستند، گفت: آیین‌نامه‌ تشکیل بانک‌های قرض‌الحسنه در زمان آقای شیبانی در شورای پول و اعتبار تصویب شد و بعد از آن هم کار اجرایی‌اش دنبال شد. در مورد بانک‌ها نیز شاید برخی از بانک‌ها علاقه‌مند نباشند که منابع قرض‌الحسنه در یک جا متمرکز باشد و این ممکن است از جهاتی قابل درک باشد ولی همان‌طور که قبلا نیز گفتم ما در‌حال‌حاضر مشاهده می‌کنیم بخشی از منابع قرض‌الحسنه به شکل دیگری به مانند سرمایه در گردش در بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و عصای دست بانک‌ها است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: در این صورت دو اشکال وجود دارد؛ اول منابعی که در اختیار قرض‌الحسنه است در‌ جهت قرض‌الحسنه استفاده نمی‌شود و نکته‌ دوم اختلال در ارزیابی مدیریت‌ها است. در هر صورت اگر یک بانک عملکرد خوبی داشته و سود بالایی نیز داشته باشد مشخص نیست که این سود از منابع قرض‌الحسنه است یا از منابع کیفیت مدیریتی که آن بانک داشته است، اما با توجه به حرکت جدید این دو از هم تفکیک می‌شوند یعنی در واقع برای بانک‌های تجارتی یک شرایط جدیدی به وجود می‌آید و آن این است برای این‌که منابعی که در اختیار دارند را به کار بگیرند باید با هم مسابقه بدهند برای این‌که یک سرمایه‌گذار پیدا کنند، سرمایه‌گذار مناسبی که سود مناسب به آن‌ها بدهد.

وی با بیان این‌که بانک‌های تجاری، رسالت‌شان در جهت سرمایه‌گذاری است، گفت: در واقع منابعی که در اختیار می‌گیرند منابعی است که عده‌ای از افراد می‌آیند و برای سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند و بانک‌ها نیز سود سرمایه‌گذاری را به صاحب سرمایه می‌دهد و بانک نیز کارمزدی را به خاطر نقش واسطه بودن خود دریافت می‌کند.

وی گفت: امیدواریم که بانک‌های تجاری و صندوق‌های قرض‌الحسنه بر‌اساس فرمول جدیدی که تعریف شده حرکت کرده و بانک‌های تجاری به دنبال سرمایه‌گذاری و بانک قرض‌الحسنه به دنبال قرض‌الحسنه و مکانیزم تعریف‌شده برای آن باشند و ان‌شاءا... این سیستم جواب دهد.

دانش‌جعفری در پاسخ به این سوال که آیا قرار است با توجه به تاکید رییس‌جمهوری که اعلام کرده بانک‌ها هزینه‌ خدمات خود را دریافت کنند قرار است هزینه‌ خدمات بانکی افزایش پیدا کند؟ گفت: بانک‌ها در واقع خدمات متنوعی را ارائه می‌دهند و در بانکداری دنیا برخی از بانک‌ها بین ۳۰ تا ۵۰‌درصد از سودی که کسب می‌کنند از محل ارائه‌ خدماتی است که ارائه می‌دهند. کار بانک فقط گرفتن تسهیلات و ارائه سود تسهیلات نیست.

او گفت: امروزه بسیاری از بانک‌های دنیا درآمد ثابتی از محل خدمات ثابت که ارائه می‌دهند به دست می‌آورند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: البته هدف ما این نیست که در واقع قیمت خدمات را بالا ببریم و در واقع متقاضی هزینه‌ همان خدماتی که بانک برایش انجام می‌دهد می‌پردازد و بانک‌ها نیز می‌توانند روی این منابع حساب باز کنند.