ردپای انتظار در واردات
گروه بازرگانی: آمارهای تجارت خارجی ایران بیانگر سیر نزولی واردات کشور از اردیبهشت ماه تا تیر ماه سال جاری است. براساس آمارهای چهار ماه نخست سال جاری، در تیر ماه امسال، واردات کشور در حالی نسبت به ماه قبل از آن، افت ارزشی حدود 13 درصدی را نشان می‌دهد که واردات کالاهای واسطه‌ای، با افت ارزشی هفت درصدی، واردات کالاهای سرمایه‌ای با افت ارزشی 25 درصدی و واردات کالاهای مصرفی نیز با افت ارزشی 19 درصدی در تیرماه سال جاری نسبت به خرداد ماه همراه بوده‌اند، اگر چه نرخ افت واردات کالاهای مصرفی اثر مثبتی بر رشد اقتصادی می‌گذارد، اما افت واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای رکود اقتصادی را به همراه خواهد داشت که البته به دلیل اینکه سهم کالاهای واسطه‌ای از ارزش کل واردات بیشتر از اقلام سرمایه‌ای بوده، افت واردات کالاهای واسطه‌ای از اثرگذاری بیشتری برخوردار است. از این رو با تداوم این روند کاهشی پیش‌بینی می‌شود رکود در تولید و اقتصاد را به همراه داشته باشیم. با این حال، فعالان اقتصادی دلیل اصلی افت ارزش واردات اقلام واسطه‌ای و سرمایه‌ای را انتظار تولیدکنندگان به دسترسی و خرید مواد اولیه بدون واسطه و با هزینه کمتر می‌دانند، چرا که با رفع کامل تحریم‌ها این امکان برای تولیدکنندگان به‌وجود می‌آید که مواد اولیه را با قیمت ارزان تر وارد کرده و از هزینه‌های اضافی واردات که ناشی از تحریم‌ها بوده خلاص شوند.


با توجه به گزارش سازمان توسعه تجارت از آمار واردات به تفکیک اقلام مصرفی، سرمایه‌ای و واسطه‌ای طی چهار ماه منتهی به تیر ماه سال جاری، سهم اقلام واسطه‌ای از ارزش کل واردات به میزان 6/ 67 درصد همچنین سهم آن از وزن کل واردات به میزان 7/ 91 درصد بوده، این در حالی است که سهم ارزشی اقلام سرمایه‌ای 1/ 19 درصد و سهم وزنی آن نیز 4/ 2 درصد ثبت شده، همچنین سهم ارزشی اقلام مصرفی 3/ 13 درصد و سهم وزنی آن 9/ 5 درصد رقم خورده است. براساس این گزارش واردات کشور طی این دوره به میزان 13میلیارد و 822 میلیون دلار رقم خورده که 8 میلیارد و 941 میلیون دلار آن مربوط به اقلام واسطه‌ای، 2 میلیارد و 526 میلیون دلار آن مربوط به اقلام سرمایه‌ای و یک‌میلیارد و 766 میلیون دلار آن نیز به کالاهای مصرفی اختصاص داشته است. از سوی دیگر، هر چند واردات کشور طی این دوره نسبت به دوره مشابه سال گذشته با افت ارزشی 20 درصدی همراه بوده، واردات کالاهای واسطه‌ای افت 25 درصدی و واردات اقلام مصرفی نیز افت 30 درصدی را تجربه کرده، اما واردات اقلام سرمایه‌ای طی این دوره نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد 7 درصدی را در ارزش رقم زده است. بررسی‌ها از آمار واردات کشور در تیر ماه سال جاری نسبت به ماه مشابه سال گذشته نیز نشان می‌دهد که واردات اقلام واسطه‌ای افت 73 درصدی را تجربه کرده، اما واردات اقلام سرمایه‌ای با رشد 97 درصدی و واردات اقلام مصرفی نیز با افزایش 21درصدی همراه بوده است.


از سوی دیگر، براساس گزارش سازمان توسعه تجارت از عملکرد تجاری کشور طی چهار ماه نخست سال جاری، صادرات غیر نفتی کشور طی این دوره نسبت به دوره مشابه سال گذشته نیز افت ارزشی ۱۵ درصدی و افت وزنی ۷ درصدی را نشان می‌دهد، این در حالی است که طی این دوره، صادرات کشور در بخش پتروشیمی با رشد ارزشی ۱۶/ ۰ درصدی و رشد وزنی ۳۹درصدی همراه بوده است. براساس آمارها، طی چهار ماه نخست سال جاری، صادرات میعانات گازی افت ارزشی ۳۹ درصدی و افت وزنی ۵/ ۵ درصدی را نشان می‌دهد. صادرات کشور در بخش صنعت نیز با افت ۴/ ۰ درصدی در ارزش و افت ۴ درصدی در وزن نسبت به مدت مشابه سال قبل، همراه بوده است. از سوی دیگر صادرات فرش و صنایع‌دستی طی این دوره نسبت به دوره مشابه سال گذشته از نظر ارزشی ۲۴ درصد و از نظر وزنی ۴۰درصد افت را ثبت کرده است. همچنین صادرات محصولات کشاورزی طی این دوره افت ارزشی ۸ درصدی و افت وزنی ۱۵درصدی را نسبت به دوره مشابه سال گذشته تجربه کرده است، با این حال طی این دوره بیشترین افت صادرات مختص محصولات معدنی بوده است، به‌طوری‌که از نظر وزنی افت ۴۳ درصدی و از نظر ارزشی افت ۵۶ درصدی را در صادرات تجربه کرده است. همچنین براساس آمارها، صادرات غیرنفتی کشور (بدون احتساب میعانات گازی) طی دوره مورد بررسی در حالی به میزان ۱۰ میلیارد و ۸۰۴ میلیون دلار رقم خورده که میزان هدف‌گذاری شده آن برای سال جاری ۵۵ میلیارد دلار است. به عبارتی تاکنون، کشور توانسته حدود ۲۰ درصد از سطح هدف‌گذاری شده صادرات در سال جاری را تحقق بخشد.


واردات و صادرات به تفکیک گروه‌های اقتصادی

سازمان توسعه تجارت در بخشی دیگر از گزارش خود، میزان صادرات و واردات کشور به تفکیک گروه‌های اقتصادی را نیز مورد بررسی قرار داده که براساس آن، از بین 6 گروه اقتصادی همکاری اسلامی(OIC)، شورای همکاری خلیج‌فارس(PGCC)، سازمان همکاری اقتصادی(ECO)، کشورهای مشترک مستقل‌المنافع(CIS)، اتحادیه اروپا(EU) و کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا(ASEAN)، تنها صادرات کشور به شورای همکاری خلیج‌فارس(PGCC) با رشد همراه بوده و در گروه‌های اقتصادی دیگر ایران افت صادرات را تجربه کرده است. طی چهار ماه نخست سال جاری، صادرات ایران به گروه اقتصادی همکاری اسلامی(OIC) رشد ارزشی منفی 6‌درصدی همچنین افت وزنی 10 درصدی را نسبت به دوره مشابه سال گذشته تجربه کرده است. این در حالی است که صادرات ایران به شورای همکاری خلیج‌فارس(PGCC)، رشد ارزشی 32 درصدی و رشد وزنی 25 درصدی را همراه داشته است. همچنین صادرات کشور به سازمان همکاری اقتصادی(ECO)، افت ارزشی 37‌درصدی و افت وزنی 35 درصدی، صادرات به کشورهای مشترک مستقل‌المنافع(CIS)، افت ارزشی 28‌درصدی و افت وزنی 43 درصدی، صادرات به اتحادیه اروپا(EU) افت ارزشی یک‌درصدی و افت وزنی 7 درصدی را تجربه کرده‌اند. همچنین صادرات به کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا (ASEAN) در حالی افت ارزشی 7 درصدی را ثبت کرده که از نظر وزنی با رشد 27 درصدی همراه بوده است.


همچنین طی این دوره بیشترین صادرات کشور به گروه اقتصادی همکاری اسلامی(OIC) و کمترین صادرات نیز به کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا(ASEAN) صورت گرفته است. از سوی دیگر، طی چهار ماه نخست سال جاری، واردات کشور به هر ۶ گروه اقتصادی نام برده، با افت ارزشی همراه بوده است. بیشترین میزان واردات کشور طی این دوره از گروه اقتصادی همکاری اسلامی(OIC) و کمترین میزان واردات نیز از سازمان همکاری اقتصادی(ECO) بوده است. بر این اساس، طی دوره مورد بررسی، واردات کشور از گروه اقتصادی همکاری اسلامی (OIC)، افت ارزشی ۴۷ درصدی و افت وزنی ۳۸ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین واردات از شورای همکاری خلیج‌فارس(PGCC) افت ارزشی ۳۴ درصدی و افت وزنی ۲۱ درصدی، واردات از اتحادیه اروپا(EU) افت ارزشی ۲۲ درصدی و افت وزنی ۲۹ درصدی را تجربه کرده است. واردات ایران از کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا(ASEAN) نیز با اینکه به لحاظ ارزشی ۴ درصد افت را نشان داده، اما به لحاظ وزنی با رشد ۵۷ درصدی همراه بوده است. با این حال، واردات از کشورهای مشترک مستقل‌المنافع(CIS)، افت وزنی ۳۳درصدی و افت ارزشی ۳۶ درصدی، واردات از سازمان همکاری اقتصادی(ECO) نیز افت وزنی ۸۴ درصدی و افت ارزشی ۸۹ درصدی را ثبت کرده است.

ردپای انتظار در واردات