انتقاد از دولتی‌سازی دارو و درمان

عکس: نگار متین‌نیا

گروه بازرگانی - نخستین وزیر زن کابینه دهم روز گذشته مهمان صبحانه پارلمان بخش خصوصی بود. مرضیه وحید دستجردی در این نشست تلاش کرد از عملکرد وزارتخانه متبوعش دفاع کند، هر چند که انتقادات نمایندگان بخش خصوصی حاکی از خلأ چشمگیر سرمایه‌گذاری در بخش تولید دارو و درمان، فقدان سرمایه‌گذاری خارجی و نیز کیفیت پایین خدمات درمانی دولتی در مقایسه با خدمات بخش خصوصی بود. محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی در این نشست با اشاره به اینکه بحث سرمایه‌گذاری موضوعی است که در همه حوزه‌های برنامه پنج‌ساله باید مورد توجه باشد، تصریح کرد: در برنامه پنجم بر اساس برآوردهای معاونت رییس‌جمهوری به حدود هزار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داریم و برای رسیدن به رشد ۸ درصدی و ضریب جینی۳۵، ایجاد فرصت‌های شغلی و سرمایه‌گذاری در زمینه بهداشت و درمان ضروری است.به اعتقاد نهاوندیان هر بخش باید مشوق‌های سرمایه‌گذاری و نحوه اصلاح سرمایه‌گذاری را مورد توجه قرار دهد تا ببیند چگونه می‌توان فضای کسب‌وکار کشور را تغییر داد، نظیر زمانی که کشور با کمبود پزشک مواجه بود؛ اما با راهکارهایی این خلأ پر شد ولی متناسب با آن شغلی که باید مد نظر قرار می‌گرفت، اقداماتی صورت نگرفت.

نهاوندیان با اشاره به اینکه «چهار نوع صادرات در تقسیم‌بندی سازمان توسعه تجارت در حوزه‌های خدماتی داریم» از وزیر بهداشت پرسید: آیا در مورد صدور خدمات درمانی برنامه‌ای که فعالان بخش خصوصی نیز بتوانند در آن مشارکت داشته باشند، مطرح است یا نه؟ رییس اتاق ایران، سپس برنامه‌ریزی سایر کشورها در زمینه توریسم درمانی را از جمله موضوعاتی دانست که نباید مغفول واقع شود. پرسش دیگر نهاوندیان از وزیر بهداشت این بود؛ «ما در ۵ سال پیش رو چه طرحی را از سوی دولت برای توریسم درمانی داریم؟»رییس پارلمان بخش خصوصی کشور در ادامه ضمن انتقاد از سهم ۲۳ درصدی کارفرمایان در پرداخت هزینه‌های درمانی بیان کرد: کارفرمایان با وجود اینکه بیشترین سهم را در پرداخت هزینه‌های درمانی دارند، اما میزان مشارکت و نظارت آنها در سیستم بهداشت بسیار کم است و یکی از عوامل پایین بودن سطح کیفیت در خدمات درمانی، نبود رقابت در این حوزه است.نهاوندیان همچنین از اهمیت صنعت داروسازی سخن گفت و افزود: براساس مطالعات ایران در این مورد مزیت‌های فراوانی دارد؛ بنابراین باید بدانیم چه سیاست‌هایی به ویژه در زمینه برندها داریم؟ و قیمت‌ها به چه صورت خواهد بود؟

رییس اتاق ایران پرسش آخر خود را با توجه به فقر سرمایه‌گذاری‌های خارجی در صنعت دارو مطرح کرد؛ در حوزه اقتصاد بهداشت مشوق‌هایی که باید برای ایجاد شرکت‌های مشترک با سرمایه‌گذاران خارجی داشته باشیم، چگونه خواهد بود؟

تاکید وزیر بر خصوصی‌سازی

وزیر بهداشت و درمان در پاسخ به این سوالات، سرنوشت نظام را وابسته به اجرای اصل ۴۴ دانست و سرمایه‌گذاری ۲۰ درصدی در درمان بیماران بستری و سرمایه‌گذاری ۸۰ درصدی در درمان بیماران سرپایی از سوی بخش خصوصی را شاهد مثال آورد تا بر فرآیند خصوصی‌سازی در این وزارتخانه تاکید کند.به گفته وزیر بهداشت و درمان، فعالان اقتصادی در افزایش سلامت مردم و کیفیت خدمات به ویژه خدمات درمانی نقش مهمی دارند و در این زمینه‌ها باید به سمت اقتصاد سلامت و کم شدن هزینه‌ها حرکت کنیم.وی طرح تاسیس بیمارستان‌های مشترک که دارای هیات امنا هستند را از زمینه‌های مشترک همکاری بخش خصوصی و دولتی دانست و بر گسترش سرمایه‌گذاری در بخش توریسم درمانی تاکید کرد.در ادامه این نشست، محمدرضا کرباسی، دبیرکل کمیته ایرانی اتاق اکو با اشاره به درآمدهای توریسم سلامت گفت: سالانه بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار صادرات دارو داریم، این در حالی است که می‌توانیم با سرمایه‌گذاری در این زمینه سالانه ۱۵۰میلیون دلار درآمد برای کشور جذب کنیم.

آمار رو به افزایش بیماران سرطانی

در این نشست، شاهرخ ظهیری، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و تهران با تشریح سرنوشت نامعلوم پیش‌نویس قانون غذا که با تلاش ۲۵ کارشناس طی دو سال تنظیم شده، خطاب به وحید دستجردی گفت: قانون فعلی غذا بسیار قدیمی و ناکارآمد است حال آنکه در پیش‌نویس قانون جدید قوانین FDA آمریکا و نهادها و موسسات بهداشت و درمان اروپا مورد توجه قرار گرفته است.

وی با ابراز تاسف از اینکه بر اساس آمار سال گذشته وزارت بهداشت، ایرانیان سالانه یک میلیارد دلار برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی هزینه می‌کنند، ادامه داد: آمار فروردین‌ماه سال‌جاری نشان می‌دهد که میانگین سکته‌های مغزی به ۳۲ سال کاهش پیدا کرده، دلیل این امر چیست؟

فرامرز اختراعی، رییس هیات‌مدیره سندیکای مواد موثره دارویی نیز در این نشست از افول سرمایه‌گذاری در این صنعت طی سالیان اخیر انتقاد کرد.سپس منوچهر دوائی، رییس جامعه جراحان کشور با بیان اینکه سن سرطان در ایران ۱۰ سال نسبت به سایر کشورها کمتر است و این آمار نشان می‌دهد که باید به تغذیه و تحرک در کشور توجه کنیم، افزود: ایران باید به مرکز رفع نیازهای پزشکی منطقه تبدیل شود و این توانمندی را نیز دارد.

۶۰ درصد بازار دارو در دست دولتی‌ها است

سپس سبحانیان، رییس سندیکای واردکنندگان دارو با اشاره به اینکه ارزش بازار دارویی ایران ۵/ ۲ هزار میلیارد تومان است، افزود: ۴۰ درصد از حجم این بازار متعلق به شرکت‌های وابسته به سازمان تامین اجتماعی است، ۱۰ درصد نیز به گروه دارویی سبحان و ۱۰ درصد به گروه دارویی شفا (بانک ملی) تعلق دارد؛ بنابراین ۶۰ درصد از حجم کل داروی کشور زیر مجموعه بخش دولتی است و مافیای دارو دست خود دولت است و بخش خصوصی با جان کندن و کشان کشان خود را جلو می‌برد.مهدی جاریانی، رییس کمیسیون اصل ۴۴ اتاق ایران نیز در این نشست با بیان اینکه تعرفه واردات مواد اولیه دارو از ۶۵ درصد به ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است، گفت: این مساله باعث شده دارو به راحتی وارد کشور شود.

پاسخ‌های وزیر بهداشت

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ادامه پاسخ به سوالات فعالان بخش خصوصی تاکید کرد: در سفرهای استانی رییس‌جمهور طرح تاسیس ۱۰ شهرک دانش و سلامت به تصویب رسیده که اجرای آنها باید پیگیری شود.وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یادآور شد: سرمایه‌گذاری‌های گسترده برای آماده شدن زیرساخت‌های درمانی به‌طور کامل مورد نظر وزارت بهداشت است و ما در بسیاری از شهرها، مراکز امکان واگذاری امور به بخش خصوصی را داریم.وی عنوان کرد: در مورد پیش‌نویس قانون غذا نیز باید گفت که این مساله همین هفته در کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی پیگیری خواهد شد و امیدوار هستیم که در همین دور مجلس این قانون به سرانجام برسد.دستجردی بیان کرد: با توجه به مسائل مربوط به امنیت غذا، تصمیم به تشکیل سازمان غذا و دارو گرفته‌ایم و اساسنامه آن نیز تا چند روز آینده در دولت مطرح می‌شود و در این اساسنامه به شدت روی مساله غذا تاکید شده است.به گفته وزیر بهداشت و درمان، تولید دارو یکی از مزیت‌های کشور در نظام سلامت است و هزینه‌های تولید دارویی ما در مقایسه با کشورهای مشابه ۱۰برابر کمتر است؛ بنابراین می‌توانیم ۶۰ میلیون دلار صادرات دارویی خود را حداقل ۱۰برابر کنیم.وی همچنین تایید کرد که ۶۰ درصد تولیدات دارویی وابسته به شرکت‌های دولتی است.وزیر بهداشت در پایان بر واقعی شدن تعرفه‌های واردات دارو تاکید کرد.