روابط تجاری «اکو» ناامیدکننده است

نمایی از استانبول

گروه بازرگانی- سفر هیات تجاری ترکیه به ایران آن هم در شرایطی که بحران مالی کم‌کم سایه سنگین خود را به این سوی جهان یعنی کشورهای شرقی کشانده است، از چند زاویه قابل پیگیری است. نخست اینکه بیش از ۹۰درصد صادرات ایران به این کشور همسایه شامل نفت و گاز و پتروشیمی است و از آن سو ترکیه عمدتا کالای مصرفی و واسطه‌ای به کشورمان صادر می‌کند؛ دیگر اینکه دو کشور در قرارداد تجاری «اکوتا» نقش موثر داشته‌اند، اما به نظر می‌رسد چندان به نتایج آن خوشبین نیستند یا دست‌کم این قرارداد را در افق بلندمدت دنبال نمی‌کنند که نشانه‌های آن هم در گفته‌های مقامات تجاری دو کشور پیدا است.

براساس آمار موسسه آمار دولتی ترکیه و آمار مجمع صادرکنندگان این کشور، صادرات ترکیه در سال ۲۰۰۸میلادی به ۵/۱۳۱میلیارد دلار و واردات این کشور نیز به ۴/۲۰۱میلیارد دلار رسید. وزیر بازرگانی خارجی ترکیه با اشاره به تاثیرپذیری اقتصاد ترکیه از بحران مالی جهان گفته است: اگر این بحران نمی‌بود، صادرات ترکیه در سال گذشته حداقل به ۱۳۶میلیارد دلار می‌رسید.در واقع سال‌های طلایی تجارت خارجی ترکیه فرارسیده اگر چه بحران مالی جهانی بخش عمده‌ای از صنایع این کشور را متاثر کرده است. با این حال دولت ترکیه در پی آن است که کسری تجاری ۵/۴۳میلیارد دلاری سال ۲۰۰۸ را در سال ۲۰۰۹ به ۲۸میلیارد دلار برساند.اما کرشاد توزمن نگران کاهش شدید تقاضا در بازارهای جهانی است چرا که به نظر می‌رسد چرخ‌های گردشگری و نساجی یعنی دو صنعت مهم ترکیه کند شده است. در این میان شاید بسته حمایتی ترکیه برای صادرکنندگانش که رقمی معادل ۱۸میلیارد دلار است کارساز باشد. در این اوضاع و احوال بازرگانان ترکیه‌ای به ایران آمده‌اند تا بلکه از شدت کاهش تقاضا در همسایگی خود بکاهند. اعضای هیات تجاری ترکیه از تهران روانه دیگر شهرهای بزرگ ایران شده‌اند تا سفر آنها هم فال باشد و هم تماشا.وزیر تجارت خارجی ترکیه دیروز از کاهش تعرفه‌های گمرکی کشور ترکیه برای افزایش مبادلات اقتصادی بین ایران و ترکیه خبر داد. کرشاد توزمن در همایش یک روزه همکاری‌های اقتصادی خراسان رضوی و ترکیه با اشاره به اینکه باید برای پیشبرد اهداف اقتصاد منطقه‌ای با ایران هزینه‌های کشورمان را کاهش دهیم، بیان کرد: در گذشته مقررات اشتباهی در ترکیه داشتیم که باعث شد حجم مبادلات اقتصادی ایران و ترکیه کاهش یابد.

وزیر تجارت خارجی ترکیه با بیان اینکه در زمان آغاز فعالیتش حجم مبادلات اقتصادی بین ایران و ترکیه ۲۰۰میلیون دلار بود، عنوان کرد: در حال حاضر حجم مبادلات اقتصادی بین ایران و ترکیه بالغ بر۱۰میلیارد دلار است که تلاش می‌کنیم این میزان به ۲۰میلیارد دلار افزایش یابد.همچنین در این همایش غلامحسین شافعی، نایب رییس اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران گفت: به‌‌رغم این که حجم مبادلات اقتصادی بین دو کشور ایران و ترکیه در دو دهه گذشته سیر صعودی داشته است، اما در مقام مقایسه پتانسیل‌های دو کشور راضی‌کننده نیست.

وی با اشاره به این که ایران و ترکیه دو کشور محوری در گروه‌های D۸ و ECO هستند، اظهار کرد: بیش از نیمی از ثروت دنیا در اختیار کشورهای عضو D۸ و ECO است و این درحالی است که حجم مبادلات اقتصادی این کشورها بسیار پایین و ناامیدکننده است.

رییس اتاق بازرگانی صنایع و معادن مشهد عنوان کرد: با توجه به این که ترکیه دروازه ورود به اروپا و ایران نیز دروازه ورود به شرق است، اتصال این دو پنجره، دالان مناسبی برای مبادلات اقتصادی فراهم می‌کند. ‌شافعی خاطر‌نشان کرد: ایران و ترکیه نه تنها در روابط دو جانبه از استعداد‌های فراوانی برخوردار هستند، بلکه می‌توانند با همکاری‌های چند‌جانبه و سه‌جانبه برای ورود به کشورهای CIS و حجم بیشتر مبادلات اقتصادی نیز به توافق برسند.

وی از راه‌اندازی پرواز مشهد ـ استانبول در آینده‌ای نزدیک خبر داد و خاطر نشان کرد: در حال حاضر ۹ پرواز خارجی مستقیم با ۳۵ پرواز در هفته از فرودگاه مشهد انجام می‌شود که سه پرواز دیگر از جمله مشهد ـ ترکیه، منطقه لاهو‌ر و مشهد ـ ارم چین نیز به آن افزوده خواهد شد. هیات تجاری ترکیه قرار است به چند شهر دیگر نیز بروند.