دنیای اقتصاد -گروه تاریخ و اقتصاد:
کتاب «شرح سفری به ایالت خراسان»، سفرنامه «مک گِرگور» وابسته نظامی انگلیس در هندوستان است که سال۱۸۷۵ در جریان سفر وی از بمبئی به برخی مناطق جنوبی، مرکزی و شرقی ایران آن زمان نوشته شده است. سی.ام مک گرگور در مقدمه کتاب آورده است: «باید بگویم نتایج آن سفر مرا از ایران بیزار کرد.»
گزارش گرگور بیشک با انگیزه و اهداف سیاسی و نظامی تنظیم شده است. او طراح بوده و ضمن توصیف دقیق برخی مکانهای استراتژیک و شاخص ایران، آنها را طراحی کرده است. در جایی از کتاب آشکارا هدف از این مسافرت را بیان کرده؛ «ناچارم اعتراف کنم که بیتفاوتی دولت من در بعضی امور حیرتانگیز است. اگر دولت میدانست که داشتن اطلاعات درباره میدان جنگ آینده تا چه حد در رسیدن به پیروزی مفید خواهد بود، نسبت به کشفیات تازه بیتفاوتی نشان نمیداد. به هر حال انگیزه شخصی من شاید هم ناشی از خصوصیات اخلاقی انگلیسیها باشد که میگویند اگر دولت نکند من خود میکنم - بلی این احساس است که مرا به اینجا میکشاند – سفر به هر نقطه آسیا منظور مرا برآورده میکند یا بهتر بگویم، سفر به هرجا که خارج از جامعه اروپایی باشد.»
این کتاب با ترجمه مجید مهدیزاده به دست خوانندگان فارسیزبان رسیده است. در اینجا بخشهایی از آن را میخوانید:
مطالعات پسااستعماری که به سلطه فرهنگی و رسانهای استعمار توجه نشان میدهد، از منظر پژوهشهای تاریخی، به آثار و تبعات فرهنگی سلطه میپردازد و مهمترین منابع خود را در متون باقیمانده از این دوران بهدست میآورد. گزارش مستشاران استعمار از سفر به سرزمینهای پیرامون مستعمرات از جمله اسناد مهم تاریخی و انسانشناختی این سرزمینها محسوب میشود.
چند روزی بود میخواستم کتاب «اسب در قلمرو پندار، نگرشی بر باورهای اساطیری، افسانهای و تاریخی درباره اسب» نوشته ایرج بهرامی را بخرم. به کتابفروشیهای متعددی در خیابان انقلاب سر زدم و پیدا نکردم. به شهرکتابهای کرج هم تلفن زدم، نداشتند.
یکی از موضوعات حائز اهمیت در دوران تاریخی حکومت پهلوی در ایران، بررسی جلوههایی از تجدد و نوگرایی است که بر بخشهای بسیاری از جامعه نفوذ یافته و اصلیترین شاخه آن را میتوان به مبحث مد و پوشاک در دوران مذکور تعمیم داد. در نتیجه دگرگونیهای اجتماعی، پوشاک مردان و زنان ایرانی دچار تحولات عمده شده که به نوعی متاثر از ژورنالهای اروپایی و لباس مردمان غربی بوده است.