«سرو» در انتظار ایجاد زیرساخت‌ها

دنیای اقتصاد، ارومیه، امیررضا علیار: شهر فرسوده سرو به عنوان آخرین نقطه متصل صفر مرزی غرب کشور با اروپا همچنان منتظر اجرای طرح جامعی است که سال ۷۱ مورد تصویب شورای‌عالی شهرسازی کشور قرار گرفت اما به‌دلیل اختلاف سلیقه مدیران، این طرح بدون اجرا باقیمانده و هم‌اکنون نیز رای بر بازنگری در طرح جامع این شهر مرزی استراتژیک داده شده است. طرح اولیه جامع شهر سرو که ۲۲ سال پیش تصویب شده بود، با وجود در نظر گرفتن همه جوانب موقعیت استراتژیک و بهره‌مندی از پتانسیل‌ها اجرایی نشد تا اینکه چند سال گذشته با ایجاد تغییراتی در طرح هادی سرو، این طرح به عنوان طرح جامع شهر سرو تصویب شد و هم‌اکنون نیز به جای اجرا رای بر بازنگری این طرح داده شده است. بعد از بلاتکلیفی ۲۲ ساله طرح جامع شهر سرو با وجود نیازهای فراوان این شهر به اجرای آن به‌دلیل اختلاف سلیقه‌های سیاسی دولتمردان، طرح هادی سرو با‌اندکی تغییرات و حذف برخی مناطق شهر تصویب شد که این طرح هم هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. این شهر هم‌اکنون در حالی در انتظار اجرای طرح جامع جدید خود است که زیرساخت‌های لازم متناسب با پتانسیل و جایگاه این شهر تا کنون ایجاد نشده است. سرو به عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای استراتژیک، اقتصادی و گردشگری آذربایجان غربی و ایران، امروز در وضعیت غیرقابل قبولی از نظر شهرسازی، مبلمان شهری، مراکز خدماتی و رفاهی و فضای گمرکی قرار دارد که وجود این وضعیت برای شهری که لقب دروازه ورود ایران به اروپا را با خود یدک می‌کشد، چندان برازنده نیست. این امر لزوم توجه بیشتر مسوولان و مردم برای رفع کردن نیازهای این شهر مرزی و سرمایه‌گذاری اقتصادی در این ظرفیت بی‌بدیل را دو چندان می‌کند، به طوری که حتی با وجود ایجاد تغییرات در طرح هادی و تصویب آن به‌عنوان طرح جامع شهری این طرح نیز هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

سرو فقط نقش سکونتی دارد

مهندس طراح طرح اولیه جامع شهر سرو گفت: این طرح یک کار تحقیقی در خصوص موقعیت استراتژیک شهر سرو و نحوه ارتباط این شهر با کشورهای ترکیه و سوریه بود. سیدفتح‌الله فواعد مرعشی افزود: براساس بررسی‌ها و مطالعات انجام شده، اتصال ایران از طریق خطوط ریلی در نظر گرفته شده در طرح جامع شهر سرو از شهر نصیبین می‌تواند موجبات تحولات اقتصادی شگرفی برای کشور به همراه داشته باشد. وی با بیان اینکه شهر سرو با وجود مرزی بودن صرفا نقش سکونتی در منطقه را ایفا می‌کند، اظهار کرد: پتانسیل‌های این شهر در حال هدر رفت است که مسوولان باید برای بهره‌گیری از پتانسیل‌های تجاری، بازرگانی، توریستی و ارائه خدمات فنی و مهندسی به کشور همجوار و منطقه اجرای طرح جامع این شهر را در اولویت قرار دهند.

کم کردن محدوده شهر

شهردار وقت سرو در سال ۸۸ نیز با اشاره به ادغام چهار روستای چهار کند، بهیک نوجوان، کورآباد و روستای سرو، گفته بود: سرو تنها شهر مرزی است که کمترین فاصله را با مرکز استان دارد ولی از محرومیت تاریخی رنج می‌برد که نیازمند توجه ویژه مسوولان است.

اقصی نقشی‌پور با اعلام اینکه طرح هادی برای سرو در نظر گرفته شده بود که با‌اندکی تغییرات با عنوان طرح تفصیلی شهر سرو مورد استفاده قرار گرفت، افزوده بود: اینکه طراحان و مهندسان شهرسازی این طرح تفصیلی را تدوین کرده‌اند خوب است ولی به پتانسیل‌ها و موقعیت ویژه استراتژیک سرو به‌اندازه کافی در این طرح پرداخت نشده است. وی کم کردن محدوده‌هایی از شهر را یکی از مشکلات اصلی طرح دانست و اظهار کرده بود: سرو شامل ۳ منطقه اصلی است که قسمتی از هر سه منطقه در طرح تفصیلی جدید از محدوده شهر کم شده که باید در این خصوص بازنگری شود. شهردار وقت سرو با بیان اینکه بخشی از املاک شهر سرو توسط سازمان همیاری شهرداری‌ها خریداری و هم‌اکنون تحت تملک این نهاد است، اضافه کرده بود: این نیز مشکل دیگری بر سر راه توسعه و جذب سرمایه‌گذار در سرو بوده به طوری که برای اختصاص زمین به سرمایه‌گذاران با مشکلات زیادی مواجه هستیم. سرو بهترین کریدور تجاری و بازرگانی منطقه در مقابل بازرگان و تمرچین بوده به طوری که با توجه به فاصله بسیار کم سرو با ۲ مرکز استان ارومیه و تبریز این منطقه بهترین گزینه برای انجام معاملات تجاری و انجام فعالیت‌ها و همکاری‌های اقتصادی با ترکیه و اروپا محسوب می‌شود. اجرای طرح جامع با توجه به فاصله کم شهرهای ترکیه با مرز اسن دره در مقابل سرو در آذربایجان غربی و فاصله کمتر از یک ساعت این مرز با شهر ارومیه موقعیت و فرصت‌های زیادی را ایجاد می‌کند که نباید به راحتی و سادگی از کنار آنها عبور کرد.

مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری

بالاخره ۳۰ آذر سال گذشته بود که شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص طرح جامع ـ تفصیلی شهر سرو مصوبه‌ای را خطاب به استاندار و رئیس شورای برنامه‌ریزی و توسعه آذربایجان غربی ابلاغ کرد. بر اساس این مصوبه باید زمینه توسعه کالبدی موزون شهر و همچنین توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن و آسایش و رفاه و سلامت محیط زیست شهروندان شهر سرو بیش از پیش فراهم و اسناد و مدارک طرح در اجرای ماده ۴۲ آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح‌ها مصوب ۱۲/ ۱۰/ ۱۳۷۸ هیات وزیران، پس از اعمال موارد لازم در موعد مقرر (حداکثر ۴۵ روز) تهیه و ارسال کنند تا برای اجرا ابلاغ شود. ولی هم‌اکنون حدود پنج ماه از ابلاغ این مصوبه گذشته و کارگروه امور زیربنایی آذربایجان غربی رای بر بازنگری طرح جامع این شهر داده‌اند؛ موضوعی که شاید در بهترین حالت ممکن نمی‌توان فرصت ۴۵ روزه برای ابلاغ اجرای آن متصور شد.

۳۰ اردیبهشت ۹۲ مصوب شد

این در حالی است که ۳۰ اردیبهشت سال ۹۲ مسوولان با پیگیری جدی و کنار گذاشتن اختلافات سلیقه‌ای خود در جلسه کارگروه تخصصی امور زیربنایی و شهرسازی آذربایجان غربی رای به اجرای طرح جامع - تفصیلی شهر سرو دادند تا بر اساس این طرح سرانه فضاهای مختلف شهر سرو تا افق ۱۴۰۵ تعیین و کاربری‌های مورد نیاز توسعه شهر گنجانده شود. جواد محمودی، معاون وقت امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی در این جلسه با اشاره به اهمیت موقعیت مرزی شهر سرو گفت: شهر سرو در مبادلات مرزی و مراودات کشورهای همسایه ایران و ترکیه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

ایجاد منطقه ویژه اقتصادی

بالاخره در سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی طرح جامع- تفصیلی شهر سرو با هدف فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم برای رشد تجارت خارجی و توسعه صنعت گردشگری آذربایجان غربی و ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در شهر سرو بررسی مجدد شد. کلیات طرح جامع - تفصیلی شهر سرو با ۷۵۰ هکتار محدوده در چهل و ششمین جلسه کارگروه تخصصی امور زیربنایی و شهرسازی آذربایجان غربی بررسی مجدد شد تا شاید پروسه طولانی اجرای این طرح که یکی از نیازهای اصلی منطقه محسوب می‌شود، مراحل پایانی خود را طی ‌کند.

مدیرکل راه‌وشهرسازی آذربایجان غربی در این جلسه اظهار کرد: طرح جامع- تفصیلی شهر سرو، مقدمه‌ای برای رشد و آبادانی اقتصاد و شکوفایی صنعت گردشگری استان است. خلیل محبت خواه ادامه داد: با توجه به اینکه شهر سرو در مرکز چهار روستا قرار دارد مطمئنا بسترسازی برای اشتغال در جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهر‌ها موثر خواهد بود.

معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی نیز در این جلسه گفت: آذربایجان غربی با دارابودن مرز مشترک با کشورهای منطقه در زمینه‌های تجاری - بازرگانی و گردشگری از ویژگی منحصربه‌فردی برخوردار است که به‌منظور بهره‌مندی هرچه بیشتر از این ظرفیت‌ها باید بسترهای لازم را برای توسعه و عمران فراهم ساخت.

هادی بهادری افزود: شهر مرزی سرو نوروز امسال پذیرای ۲۴هزار نفر از هموطنان و مسافرانی که قصد سفر به کشور همسایه ترکیه را داشتند، بود و در آن سوی مرز اقدامات خوبی از سوی کشور ترکیه برای تجهیز گمرکات و پایانه‌های مسافربری و کالا آغاز شده و ضروری است که در شهر سرو نیز با آینده‌نگری و با نگاهی جامع فرصت‌های توسعه در بخش گردشگری، اقتصادی و تجاری پیش‌بینی شود.

به هر حال تعلل در اجرای طرح جامع شهر مرزی سرو مساوی با از دست دادن فرصت‌های اقتصادی، گردشگری و سیاسی برای استان و کشور است که این امر لزوم توجه مسوولان دستگاه‌های اجرایی استانی و کشوری به احیای این شهر مرزی را بیش از پیش می‌کند.