شماره روزنامه ۵۹۹۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ اقتصاد

  • مهدی احمدی اختیار- روسیه تزاری در اوایل قرن نوزدهم در پی غلبه نظامی بر ایران با تحمیل معاهده گلستان و سپس ترکمانچای برای اولین بار استقلال گمرکی ایران را از بین برد و ایران را مجبور کرد تا شرایط پیشنهادی آنها را در امور گمرکات و سایر امور تجاری بین دو کشور بپذیرد. در اوایل قرن بیستم نیز با افزایش نفوذ اقتصادی روس‌ها در ایران، این کشور به فکر انعقاد قرارداد گمرکی جدیدی با ایران افتاد، با این تفاوت که اگر چه روس‌ها در معاهدات قبلی تعهدات متقابلی را در امور گمرکی و تجاری پذیرفته بودند، اما قرارداد جدیدی را طوری تنظیم کردند تا هر چه بیشتر سلطه اقتصادی خود را بر ایران افزایش داده و ایران را از این نظر کاملا وابسته و مطیع خود سازند و به‌این وسیله اهداف سیاسی خود را راحت‌تر پیگیری کنند.
  • گروه تاریخ اقتصاد- مقرب الخاقانا مخدوما؛ یک پارچه کاغذ نمونه که با چرخ دستی ساخته شده بود در جوف پاکت ارسال داشته بودید، رسید. به نظر دقت ملاحظه شد. در حقیقت کاغذ خوبی نیست که به کار بیاید و با آن کاغذهای کذای فرنگستان که به اینجا می‌آورند، بسیار فرق و تفاوت دارد و در جنب آن هیچ امتیازنامه و جلوه ندارد و بی‌مصرف به نظر آمد. حالا که زحمتی می‌کشید که در ایران کاغذسازی رواج شود، استاد و کارخانه و اسباب کارخانه از آنجا بیاید، باز اگر کاغذی به عمل می‌آمد که به کار نوشتجات دولتی و سایر می‌آمد خوب بود، والا مثل این نمونه باشد، هیچ به کار نمی‌خورد و زحمت شما عبث خواهد شد.
  • گروه تاریخ اقتصاد - کمیسیون تخصصی نفت مجلس شورای ملی در روز چهارم آذر ۱۳۲۹ هجری شمسی قرارداد الحاقی میان ایران و انگلیس موسوم به قرارداد گس- گلشاییان را خلاف منافع ملت تشخیص داده و رد کرد. در زمان نخست‌وزیری قوام، قراردادی بین ایران و شوروی در تهران به امضا رسید که بر مبنای آن، قرار شد نیروهای شوروی خاک ایران را ظرف مدت کوتاهی ترک کنند و در عوض، شرکت مختلط نفت ایران و شوروی ایجاد شود. اما در سی‌ام مهر ماه ۱۳۲۶، نمایندگان مجلس شورای ملی، ماده واحده‌ای را به تصویب رساندند که منتفی شدن قرارداد نفت ایران و شوروی هدف اصلی آن بود.
  • گروه تاریخ اقتصاد- روزنامه اطلاعات در پنج آذر 1352 خبری را منتشر کرده با عنوان «آینده صنعت جهانگردی ایران درخشان است» در این خبر آمده است که کنگره سازمان بین‌المللی سفرهای دسته جمعی، در آخرین جلسه خود، برای صنعت جهانگردی ایران با توجه به امکانات گسترده و جاذبه‌های جهانگردی، آینده درخشانی پیش‌بینی کرد. در جلسه دیروز که به ریاست افتخاری سیروس فرزانه، معاون نخست‌وزیر و سرپرست سازمان جلب سیاحان تشکیل شده بود، نماینده هلند بازدید از ایران را یک «خاطره تمام عمر» توصیف کرد و گفت که ایران در زمینه گسترش جهانگردی می‌تواند، شرکت‌های توریستی را یاری بدهد.
  • روز به روز دایره صادرات تنگ‌تر می‌شود. تجار و مردم در مضیقه‌اند. همه روزه مقررات و نظامات انحصار تجارت تغییر داده می‌شود بدون اینکه فکری در مورد نتیجه این تصمیمات ناگهانی که می‌گیرند، قبلا کرده باشند. با نهایت تاسف ملاحظه می‌شود اساس قانون انحصار تجارت که ازدیاد صادرات بوده و هست بر عکس نتیجه بخشیده و جلو صادرات گرفته شده. . . گمرک بدون مجوز قانونی، تجار را جریمه می‌کند. در عمل واردات هم کار اداره تجارت متاسفانه خوب نیست. به قدری فرمالیته است و معطلی دارد که مردم در بازار، جواز واردات را به مبلغی اضافه می‌خرند که گرفتار اشکالات اداره تجارت نشوند و بعضی از عملیات اداره تجارت هم متاسفانه بر خلاف قانون است.
  • این طفره‌ها و امروز و فردا کردن و از کار گریختن در ایران و به این هرزگی حکما نمی‌توان سلطنت کرد. گیرم که من ناخوش یا مُردم، شما باید سلطنت کنید یا نه؟ اگر شما باید سلطنت بکنید بسم‌الله! چرا طفره می‌زنید. - از نامه امیرکبیر به ناصرالدین شاه. - منبع: عباس رمضانی، ناصرالدین شاه قاجار، تهران، انتشارات ترفند

    .
  • گروه تاریخ اقتصاد- خلاصه‌ای از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در یکشنبه، 10 آبان 1286 شمسی را می‌خوانید، درباره مدرسه‌های کشاورزی و تربیت متخصص در این رشته اقتصادی بسیار مهم و. . . :
    رییس: کاغذى از طرف حضرت والا ظل‌السلطان رسیده؛ چون این کاغذ دوم است و اصرار شده بود که قرائت شود، قرائت می‌شود. قرائت شد قریب به این مضمون: جناب احتشام‌السلطنه خوب اطلاع دارید که در هر مملکت که قانونى است، رییس مجلس اول شخص مملکت است بعد از اعلیحضرت و در این صورت هرچه توسط ریاست به خدمت مجلس و ملت عرض می‌شود، باید از طرف ملت جواب بدهد.
  • ناصرالدین شاه در حال بازدید از قورخانه تهران و پرده برداری از مجسمه خودش. برخی مورخان بر این باورند که دستور ساخت عمارت قورخانه مبارکه توسط ناصرالدین شاه صادر شده‌ است. اما شواهدی در دست است که در زمان جنگ های ایران و روس و در عصر فتحعلی شاه محلی در تهران با عنوان قورخانه مبارکه وجود داشته است.

    .