رفع خلأ تجاری با نسخه ایرانی

گروه بازرگانی: کارشناسان ایرانی برای اولین بار توانستند یکی از خلأ‌های حوزه تجارت را با ارائه پیشنهادی مبنی بر نمونه قرارداد بین‌المللی حمل‌و‌نقل پر کنند. این پیشنهاد که قریب به دو سال مورد بررسی متخصصان ایرانی قرار داشت، روز گذشته توانست با کسب کل آرای کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC، مورد استقبال افراد حاضر قرار گیرد.

طی دو روز گذشته اجلاس کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC، در مرکز مشاوره ICC در پاریس برگزار شد. در این اجلاس 100 نفر از اعضا از جمله رئیس آمریکایی آن حضور داشتند و پیشنهاد ایران درخصوص نمونه فرم قرارداد بین‌المللی حمل‌و‌نقل با رای 100 درصدی اعضا مورد موافقت قرار گرفت. اتاق بازرگانی بین‌المللی، سیزده نمونه قرارداد بین‌المللی تدوین کرده که تاکنون «قرارداد حمل‌و‌نقل بین‌المللی» در میان آنها نبود؛ بنابراین این نخستین قرارداد بین‌المللی در حوزه حمل‌و‌نقل است که در دنیا اجرا خواهد شد. به گفته دکترمحمدمهدی بهکیش، دبیرکل کمیته ایرانی ICC توانمندی کارشناسان و متخصصان ایرانی به همراه تغییر نگرش دنیا نسبت به ایران موجب کسب این موفقیت شده است.

نمونه قرارداد حمل‌و‌نقل بین‌المللی پیشنهادی کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC)، به همت کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری این کمیته تهیه شده است. تلاش‌های دو ساله کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری کمیته ایرانی ICC موجب شد کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC با تهیه «قرارداد حمل‌و‌نقل بین‌المللی» موافقت کند. بر این اساس، گروه کاری متشکل از اعضای کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری کمیته ایرانی ICC، مارکو سورگتی (Marco Sorgetti)، دبیرکل FIATA، پاتریک کوربین (Patric Corbin)، مدیر آفریقای جنوبی ICC و کارشناسانی دیگر تشکیل می‌شود تا تمامی ابعاد این نمونه قرارداد پیشنهادی مورد بررسی قرار گیرد تا قرارداد مذکور برای استفاده در سطح بین‌المللی آماده شود.

محمود رستم افشار و ملک رضا ملک‌پور به ترتیب دبیر و عضو کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری کمیته ایرانی ICC ‌در این اجلاس شرکت کرده و نمونه پیشنهادی قرارداد الگوی حمل‌و‌نقل بین‌المللی کالا را که توسط کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری کمیته ایرانی ICC تهیه شده بود، ارائه کردند. دکتر محمدمهدی بهکیش، دبیرکل کمیته ایرانی ICC در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در این باره گفت: یکی از وظایف کمیته ICC در هر کشور تدوین فرم قراردادهای بین‌المللی است که شرکت‌های مختلف می‌توانند از آن استفاده کنند.

وی گفت: معروف‌ترین قراردادهایی که در این کمیته‌ها تدوین می‌شود، قرارداد فروش و نمایندگی‌ها است که در این زمینه کمیته ایرانی ICC نیز عملکرد بسیار خوبی داشته و با برگزاری دوره‌های آموزشی و انتشار مبانی این قراردادها توانسته در این زمینه به ذی‌نفعان خود کمک کند. دبیرکل کمیته ایرانی ICC با بیان این مطلب عنوان کرد: در برخی از بخش‌ها به دلیل تحولات تجارت در دنیا، هنوز فرم قرارداد واحدی تنظیم نشده است. حمل‌و‌نقل نیز یکی از این بخش‌هایی است که به دلیل شیوه‌های متنوع از جمله حمل‌و‌نقل دریایی، زمینی و هوایی، تاکنون نتوانسته قرارداد یکپارچه‌ای بین کشورهای مختلف داشته باشد؛ بنابراین به‌منظور انجام حمل‌و‌نقل بین‌المللی، فرم‌های سازمان فیاتا مورد استفاده قرار می‌گرفت. به همین دلیل بیشتر دست‌اندرکاران حمل‌و‌نقل از این فرم‌ها استفاده می‌کردند؛ اما این فرم نیز به‌عنوان فرم بین‌المللی حمل‌و‌نقل محسوب نمی‌شد و جای چنین قرارداد بین‌المللی در تجارت خارجی دنیا خالی بود. «فیاتا» بزرگ‌ترین سازمان غیردولتی (NGO) در زمینه حمل‌و‌نقل است که در کمیته تشکیل شده برای بررسی نهایی پیشنهاد ایران نیز نماینده دارد. این سازمان حدودا از ۴۰ هزار شرکت لجستیکی و باربری تشکیل شده است که به‌عنوان معماران حمل‌و‌نقل از آنها یاد می‌شود. فیاتا اسناد و فرم‌های گوناگونی برای ایجاد استاندارد در دنیا ایجاد کرده ‌است. این اسناد به سادگی از یکدیگر قابل تشخیص هستند و هر کدام رنگ خاص خود را دارند و آرم فیاتا در بالای تمامی این اسناد قابل رویت است. اسناد فیاتا بسیار خوشنام بوده و به‌عنوان اسناد معتبر و قابل قبول شناخته می‌شوند. این اسناد نقش بسزایی در گذشته برای تسهیل در مراودات بین‌المللی داشته‌اند.

بهکیش در ادامه سخنان خود اظهار کرد: کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری کمیته ایرانی ICC، خلأ قرارداد بین‌المللی حمل‌و‌نقل را تشخیص داده و با تلاش دو ساله خود، متنی قانونی را برای فرم قرارداد حمل‌و‌نقل پایه‌گذاری کردند. این قرارداد از نظر تکنیکی، حقوقی و بانکی تحت نظر کارشناسان متخصص در کمیسیون تدوین و وجوه مختلف آن در کمیته ایرانی ICC بررسی شد. بهکیش افزود: تلاش این کارشناسان موجب شد یک فرم نهایی از سوی کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی(ICC) به کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC در پاریس پیشنهاد و در جلسه مطرح شد. وی با اشاره به مطرح شدن پیشنهاد ایران در کمیسیون مذکور، گفت: تصور نمی‌کردیم که این کمیسیون به راحتی پیشنهاد مطرح شده از سوی ایران را بپذیرد. این در حالی است که این پیشنهاد نه تنها در جلسه مطرح شد، بلکه با کسب کل آرای اعضا، پذیرفته شد. این از معدود دفعاتی است که پیشنهاد یک کشور در حال توسعه در اتاق بازرگانی بین‌المللی پذیرفته می‌شود. دبیرکل کمیته ایرانی ICC دو عامل را درخصوص پذیرفته شدن پیشنهاد ایران برای نمونه قرارداد حمل‌و‌نقل بین‌المللی موثر دانست. وی گفت: پذیرفته شدن این پیشنهاد نشان داد که متخصصان ایرانی از نظر تکنیکی بسیار قوی هستند. از سویی شرایط بین‌المللی ایران نیز با بهبود قابل ملاحظه‌ای در این مدت روبه‌رو بوده است. وی افزود: نکته جالب توجه این است که رئیس کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC دفتر مرکزی پاریس یک آمریکایی است و رای مثبت این فرد به پیشنهاد ایران، ‌نشان‌دهنده تغییر نگرش جهان به ایران است. بهکیش درخصوص تاثیر این اتفاق، اظهار کرد: چنین رخدادی در شرایط کنونی می‌تواند برای ایران بسیار مثبت باشد؛ چراکه بیانگر توانمندی کارشناسان ایرانی است. وی تصریح کرد: یکی از فنی‌ترین ابزارهای تجارت در دنیا، قراردادها است که ایران توانسته در این خصوص با ارائه پیشنهاد خود یک نمونه قرارداد بین‌المللی را تدوین کند که در تمام دنیا مورد استفاده قرار بگیرد. وی گفت: اصول کلی این پیشنهاد توسط کمیسیون تسهیلات گمرکی و تجاری ICC پذیرفته شده و قرار است بررسی‌های نهایی در این خصوص با تشکیل یک کمیته کاملا تخصصی صورت گیرد. بر اساس این گزارش، برخی از کارشناسان در تحلیل این موضوع معتقدند اگر دیپلماسی اقتصادی ایران فعال‌تر شود، در حوزه‌های دیگر نیز می‌توان از نظرات کارشناسان ایرانی در سطح بین‌الملل استفاده کرد. به اعتقاد آنها از آنجا که برای اولین بار پیشنهاد یک کشور در حال توسعه از سوی جامعه بین‌المللی در حوزه تجارت پذیرفته شده، ایران باید هرچه سریع‌تر با اصلاح ساختار تجاری خود زمینه لازم را برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی فراهم کند.