گفت‌و‌گو با حسین توتونچیان تهیه‌کننده کنسرت کیهان کلهر با گروه آمریکایی
فقط موسیقی فاخر به مشکل می‌خورد
لی‌لا رضایی هفته گذشته کنسرت کیهان کلهر جهانی‌ترین موزیسین ایرانی در تهران لغو شد و واکنش‌های زیادی را به‌وجود آورد. این چهره جهانی موسیقی ایران قرار بود بعد از مدت‌ها در ایران روی صحنه برود اما مجوز اجرایش از طرف اداره اماکن تهران صادر نشد. در این برنامه قرار بود کلهر و بروکلین رایدر روی صحنه بروند اما به دلیل«ملاحظات امنیتی» این اتفاق نیفتاد. پس از لغو این کنسرت کیهان کلهر با رسانه‌ها مصاحبه کرد و گفت تا زمانی که فرهنگ و هنر ایران گروگان زورگیری و زورآزمایی جناح‌های سیاسی است و خط مشی مشخصی برای اینگونه فعالیت‌ها تعریف و اجرا نشده، بنده از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهم کرد.
لی‌لا رضایی هفته گذشته کنسرت کیهان کلهر جهانی‌ترین موزیسین ایرانی در تهران لغو شد و واکنش‌های زیادی را به‌وجود آورد. این چهره جهانی موسیقی ایران قرار بود بعد از مدت‌ها در ایران روی صحنه برود اما مجوز اجرایش از طرف اداره اماکن تهران صادر نشد. در این برنامه قرار بود کلهر و بروکلین رایدر روی صحنه بروند اما به دلیل«ملاحظات امنیتی» این اتفاق نیفتاد. پس از لغو این کنسرت کیهان کلهر با رسانه‌ها مصاحبه کرد و گفت تا زمانی که فرهنگ و هنر ایران گروگان زورگیری و زورآزمایی جناح‌های سیاسی است و خط مشی مشخصی برای اینگونه فعالیت‌ها تعریف و اجرا نشده، بنده از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهم کرد. به همین بهانه با حسین توتونچیان؛ تهیه‌کننده این کنسرت گفت‌و‌گو کرده‌ایم تا زوایای نامشخص لغو این اجرا روشن شود.
چرا کنسرت کیهان کلهر لغو شد؟
واقعیت این است که من تمامی کارهای مربوط به این کنسرت را انجام داده بودم و حتی هتل هم رزرو کرده بودم اما لغو چنین کنسرتی که قرار بود همراه موزیسین‌هایی آمریکایی اجرا شود چندان هم دور از ذهن نبود که در آخرین لحظات این اتفاق افتاد.
فکر می‌کنید از این لغوها چه کسانی متضرر می‌شوند و چه کسانی سود می‌کنند؟
درباره این کنسرت تنها خودم متضرر شدم اما واقعیت این است که از لغو کنسرت‌ها کسی سود نمی‌کند. حتی کسانی که کنسرت‌ها را لغو می‌کنند هم هیچ سودی نمی‌برند. به هر حال بنا به مصلحت‌ها و دلایل مختلف کنسرت‌ها لغو می‌شوند و کسی هم یارای مقابله با این شرایط را ندارد. من وقتی خودم را می‌گذارم جای مدیری که درخواست‌هایم را امضا می‌کند و برای آن مجوز صادر می‌کند، متوجه می‌شوم که برای برگزاری کنسرتی که قرار است چند نوازنده خارجی در پان حضور داشته باشند آنقدر‌ها رغبت ندارم. چون می‌دانم به هر حال حاشیه‌هایی را به وجود می‌آورند. فکر می‌کنم همین مساله باعث شد تا چنین تصمیمی درباره این کنسرت گرفته شود. در حالی که موسیقی کیهان کلهر یک موسیقی فاخر اینترومنتال و به نوعی موجه‌ترین نوع موسیقی است و این کنسرت یک کنسرت بی‌کلام بود، اما مشکل همین نکته بود که اشاره کردم. این کنسرت به خاطر حضور نوازنده‌های خارجی لغو شد. اگر جای مدیری بودم که قرار است برای من مجوز صادر کند «نه» می‌گفتم و راحت‌تر بودم تا اینکه چند ماه اذیت شوم. ضرر مادی بیش از هر کسی به تهیه‌کننده تحمیل می‌شود اما ضرر معنوی را همه مردم متحمل می‌شوند حتی کسانی که کنسرت‌ها را لغو می‌کنند. اگر کسی بخواهد مدام کنسرت بگذارد و کنسرتش لغو شود و ضرر کند؛ معلوم است دیگر در این وادی کار نمی‌کند. تهیه‌کننده‌ای که مثلا برای اجرای «همای» برنامه‌ریزی کرده بود قطعا متضرر می‌شود و این در حالی است که بسیاری از کنسرت‌های پاپ پشت سر هم برگزار می‌شوند و در آمدزا هستند و لغو هم نمی‌شوند. اگر هم لغو شوند به راحتی می‌توان یک کنسرت دیگر جایگزین آن کرد. موسیقی سنتی ولی به‌صورت حرفه‌ای برگزار می‌شود و نه سودی به شما می‌رسد و نه ضرری عایدتان می‌شود. مدام در حال لغو شدن هستند که حتی ممکن است روی خط منفی بیاید و منجر به ضرر نیز بشود.
مجوز کنسرت را گرفته بودید؟
بله ما از دفتر موسیقی مجوز گرفته بودیم. حتی ویزای نوازنده‌ها هم آماده بود و با وزارت امور خارجه هم هماهنگ شده بود. حتی مجوز اقامت و بلیت هواپیما نیز تهیه شده بود و برای ۴۲ شب اتاق‌ها رزرو شده بودند.
آیا بعد از لغو کنسرت کسی پاسخگوی شما بود؟
هیچ کس جوابگو نیست. من تنها آدمی بودم که در این میانه متضرر شدم اما واقعا کسی نمی‌آید به من پاسخ بدهد که چرا این کنسرت لغو شده است. در حالی موسیقی‌های فاخر به مشکل مجوز و لغو بر می‌خورند که خواننده‌های پاپ پی در پی کنسرت می‌دهند و پولساز شده‌اند و هیچ مخالفتی هم با آنها نمی‌شود. اینگونه است که موسیقی فاخر ما مظلوم واقع می‌شود و تهیه‌کنندگان نیز زین پس رغبتی به تهیه‌کنندگی در عرصه موسیقی فاخر نخواهند داشت. می‌ترسم کم کم کار به جایی برسد که ما به جای کار درحوزه موسیقی فاخر و جدی برای عباس آقای بقال کنسرت بگذاریم. وقتی برای کنسرت «همای» مجوز صادر شد همه تعجب کردند اما این کنسرت هم بلافاصله لغو شد. نگاه من شخصی نیست که بیایم فقط از لغو کنسرت‌های خودم حرف بزنم. من در جایگاه یک کارشناس درباره صنف خودم حرف می‌زنم و همیشه هم نگاهم کلی است. اگر سایتم را ببینید متوجه می‌شوید که هیچ یک از کنسرت‌های من بالاتر از کنسرت‌های دیگران قرار نگرفته است و همه از یک رتبه‌بندی برخوردار هستند. در صورتی که من مدیر آن سایت هستم و می‌توانم کنسرت‌هایم را در اولویت قرار بدهم اما کنسرت‌ها معمولا به ترتیب تاریخ در سایت قرار می‌گیرند. دوست دارم نگاه عادلانه‌ای داشته باشم.
فکر می‌کنید چرا روی موسیقی سنتی حساسیت ایجاد شده است؟
روی برخی مسائل حاشیه‌ای حساسیت وجود دارد نه روی شعر و موسیقی و مردمی که برای تماشا می‌آیند. کنسرت‌های بسیاری در شهرهایی همچون یزد و اصفهان و ...حذف شده‌اند که پیرو آنها قرار بوده کنسرت همایون شجریان در اصفهان نیز توسط نیروهای خودسر لغو شود. اگر من نبودم این کنسرت هم لغو می‌شد.
حضور شما چه کمکی به برگزاری کنسرت کرد؟
یک گروه ۳۰۰-۲۰۰ نفره به ما حمله کردند و می‌خواستند کنسرت را لغو کنند و گفتند خانم‌ها باید از روی سن پایین بیایند چون اینجا شهر ماست و حضور خانم‌ها روی سن ممنوع است. اواخر بهمن ماه بود . من خوب به یاد دارم که درها را شکستند و لپ‌تاپ‌ها را پرت کردند و ریختند توی سالن. به جای اینکه در چنین موقعیتی فرار کنم جلویشان ایستادم و گفتم رئیس‌تان چه کسی است؟ گفتند شما کی هستید؟ گفتم من مدیر برنامه‌های همایون شجریان هستم. به هر شکلی بود رئیس‌شان را پیدا کردم . او یک سری شرط و شروط گذاشت و من هم یک سری و نهایتا کنسرت برگزار شد. جالب اینجاست وقتی رئیس‌شان از آنها خواست که سالن را ترک کنند حدود ۵۰ نفر از سالن تکان هم نخوردند و گفتند می‌خواهیم تا آخر اجرا در سالن حضور داشته باشیم تا حضور خود را اثبات کنیم. فقط از آنها خواستم مزاحمتی برای کسی ایجاد نکنند و آنها هم ماندند من هم دو سانس کنسرت را برگزار کردم.
برای حل این ماجرا فکر می‌کنید چه راه‌هایی وجود داشته باشد؟
به نظر من باید یک ارگان مشخص شود و همان ارگان مجوز صادر کند. این ارگان می‌تواند نیروی انتظامی باشد یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. اگر یک نفر مسوول این کار باشد با خیال راحت‌تری می‌توانیم به فعالیت‌های خود ادامه بدهیم. مثلا وزارت ارشاد به کنسرت کیهان کلهر مجوز می‌دهد و وزارت امور خارجه هم که مسوول حضور افراد در ایران است، مشکلی با قضیه ندارد اما به یکباره نیروی انتظامی کنسرت را لغو می‌کند. تمام حرف من این است که اگر مجوزی صادر شده بد است که ارگان دیگری نسبت به لغو آن اقدام کند. تک مسوول بودن بهتر از چند مسوولی بودن است و به کمک آن بهتر می‌توان نسبت به برنامه‌های پیش رو تصمیم گرفت.
عکس‌العمل مسوولان درباره لغو کنسرت کیهان کلهر چه بود؟
پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد ندادن مجوز اجرا به کیهان کلهر و گروهش را برای دفتر موسیقی و وزارت ارشاد قابل پذیرش نمی‌داند. او گفته است مجوز ندادن به هنرمندی ایرانی که برای معرفی موسیقی ایران به جهانیان تلاش بسیار کرده از نظر ما کار درستی نیست. حتی تاکید کرده با روندی که در پیش گرفته شده، با مشکل بسیاری روبه‌رو می‌شویم.
چرا کنسرت کیهان کلهر لغو شد؟
واقعیت این است که من تمامی کارهای مربوط به این کنسرت را انجام داده بودم و حتی هتل هم رزرو کرده بودم اما لغو چنین کنسرتی که قرار بود همراه موزیسین‌هایی آمریکایی اجرا شود چندان هم دور از ذهن نبود که در آخرین لحظات این اتفاق افتاد.
فکر می‌کنید از این لغوها چه کسانی متضرر می‌شوند و چه کسانی سود می‌کنند؟
درباره این کنسرت تنها خودم متضرر شدم اما واقعیت این است که از لغو کنسرت‌ها کسی سود نمی‌کند. حتی کسانی که کنسرت‌ها را لغو می‌کنند هم هیچ سودی نمی‌برند. به هر حال بنا به مصلحت‌ها و دلایل مختلف کنسرت‌ها لغو می‌شوند و کسی هم یارای مقابله با این شرایط را ندارد. من وقتی خودم را می‌گذارم جای مدیری که درخواست‌هایم را امضا می‌کند و برای آن مجوز صادر می‌کند، متوجه می‌شوم که برای برگزاری کنسرتی که قرار است چند نوازنده خارجی در پان حضور داشته باشند آنقدر‌ها رغبت ندارم. چون می‌دانم به هر حال حاشیه‌هایی را به وجود می‌آورند. فکر می‌کنم همین مساله باعث شد تا چنین تصمیمی درباره این کنسرت گرفته شود. در حالی که موسیقی کیهان کلهر یک موسیقی فاخر اینترومنتال و به نوعی موجه‌ترین نوع موسیقی است و این کنسرت یک کنسرت بی‌کلام بود، اما مشکل همین نکته بود که اشاره کردم. این کنسرت به خاطر حضور نوازنده‌های خارجی لغو شد. اگر جای مدیری بودم که قرار است برای من مجوز صادر کند «نه» می‌گفتم و راحت‌تر بودم تا اینکه چند ماه اذیت شوم. ضرر مادی بیش از هر کسی به تهیه‌کننده تحمیل می‌شود اما ضرر معنوی را همه مردم متحمل می‌شوند حتی کسانی که کنسرت‌ها را لغو می‌کنند. اگر کسی بخواهد مدام کنسرت بگذارد و کنسرتش لغو شود و ضرر کند؛ معلوم است دیگر در این وادی کار نمی‌کند. تهیه‌کننده‌ای که مثلا برای اجرای «همای» برنامه‌ریزی کرده بود قطعا متضرر می‌شود و این در حالی است که بسیاری از کنسرت‌های پاپ پشت سر هم برگزار می‌شوند و در آمدزا هستند و لغو هم نمی‌شوند. اگر هم لغو شوند به راحتی می‌توان یک کنسرت دیگر جایگزین آن کرد. موسیقی سنتی ولی به‌صورت حرفه‌ای برگزار می‌شود و نه سودی به شما می‌رسد و نه ضرری عایدتان می‌شود. مدام در حال لغو شدن هستند که حتی ممکن است روی خط منفی بیاید و منجر به ضرر نیز بشود.
مجوز کنسرت را گرفته بودید؟
بله ما از دفتر موسیقی مجوز گرفته بودیم. حتی ویزای نوازنده‌ها هم آماده بود و با وزارت امور خارجه هم هماهنگ شده بود. حتی مجوز اقامت و بلیت هواپیما نیز تهیه شده بود و برای ۴۲ شب اتاق‌ها رزرو شده بودند.
آیا بعد از لغو کنسرت کسی پاسخگوی شما بود؟
هیچ کس جوابگو نیست. من تنها آدمی بودم که در این میانه متضرر شدم اما واقعا کسی نمی‌آید به من پاسخ بدهد که چرا این کنسرت لغو شده است. در حالی موسیقی‌های فاخر به مشکل مجوز و لغو بر می‌خورند که خواننده‌های پاپ پی در پی کنسرت می‌دهند و پولساز شده‌اند و هیچ مخالفتی هم با آنها نمی‌شود. اینگونه است که موسیقی فاخر ما مظلوم واقع می‌شود و تهیه‌کنندگان نیز زین پس رغبتی به تهیه‌کنندگی در عرصه موسیقی فاخر نخواهند داشت. می‌ترسم کم کم کار به جایی برسد که ما به جای کار درحوزه موسیقی فاخر و جدی برای عباس آقای بقال کنسرت بگذاریم. وقتی برای کنسرت «همای» مجوز صادر شد همه تعجب کردند اما این کنسرت هم بلافاصله لغو شد. نگاه من شخصی نیست که بیایم فقط از لغو کنسرت‌های خودم حرف بزنم. من در جایگاه یک کارشناس درباره صنف خودم حرف می‌زنم و همیشه هم نگاهم کلی است. اگر سایتم را ببینید متوجه می‌شوید که هیچ یک از کنسرت‌های من بالاتر از کنسرت‌های دیگران قرار نگرفته است و همه از یک رتبه‌بندی برخوردار هستند. در صورتی که من مدیر آن سایت هستم و می‌توانم کنسرت‌هایم را در اولویت قرار بدهم اما کنسرت‌ها معمولا به ترتیب تاریخ در سایت قرار می‌گیرند. دوست دارم نگاه عادلانه‌ای داشته باشم.
فکر می‌کنید چرا روی موسیقی سنتی حساسیت ایجاد شده است؟
روی برخی مسائل حاشیه‌ای حساسیت وجود دارد نه روی شعر و موسیقی و مردمی که برای تماشا می‌آیند. کنسرت‌های بسیاری در شهرهایی همچون یزد و اصفهان و ...حذف شده‌اند که پیرو آنها قرار بوده کنسرت همایون شجریان در اصفهان نیز توسط نیروهای خودسر لغو شود. اگر من نبودم این کنسرت هم لغو می‌شد.
حضور شما چه کمکی به برگزاری کنسرت کرد؟
یک گروه ۳۰۰-۲۰۰ نفره به ما حمله کردند و می‌خواستند کنسرت را لغو کنند و گفتند خانم‌ها باید از روی سن پایین بیایند چون اینجا شهر ماست و حضور خانم‌ها روی سن ممنوع است. اواخر بهمن ماه بود . من خوب به یاد دارم که درها را شکستند و لپ‌تاپ‌ها را پرت کردند و ریختند توی سالن. به جای اینکه در چنین موقعیتی فرار کنم جلویشان ایستادم و گفتم رئیس‌تان چه کسی است؟ گفتند شما کی هستید؟ گفتم من مدیر برنامه‌های همایون شجریان هستم. به هر شکلی بود رئیس‌شان را پیدا کردم . او یک سری شرط و شروط گذاشت و من هم یک سری و نهایتا کنسرت برگزار شد. جالب اینجاست وقتی رئیس‌شان از آنها خواست که سالن را ترک کنند حدود ۵۰ نفر از سالن تکان هم نخوردند و گفتند می‌خواهیم تا آخر اجرا در سالن حضور داشته باشیم تا حضور خود را اثبات کنیم. فقط از آنها خواستم مزاحمتی برای کسی ایجاد نکنند و آنها هم ماندند من هم دو سانس کنسرت را برگزار کردم.
برای حل این ماجرا فکر می‌کنید چه راه‌هایی وجود داشته باشد؟
به نظر من باید یک ارگان مشخص شود و همان ارگان مجوز صادر کند. این ارگان می‌تواند نیروی انتظامی باشد یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. اگر یک نفر مسوول این کار باشد با خیال راحت‌تری می‌توانیم به فعالیت‌های خود ادامه بدهیم. مثلا وزارت ارشاد به کنسرت کیهان کلهر مجوز می‌دهد و وزارت امور خارجه هم که مسوول حضور افراد در ایران است، مشکلی با قضیه ندارد اما به یکباره نیروی انتظامی کنسرت را لغو می‌کند. تمام حرف من این است که اگر مجوزی صادر شده بد است که ارگان دیگری نسبت به لغو آن اقدام کند. تک مسوول بودن بهتر از چند مسوولی بودن است و به کمک آن بهتر می‌توان نسبت به برنامه‌های پیش رو تصمیم گرفت.
عکس‌العمل مسوولان درباره لغو کنسرت کیهان کلهر چه بود؟
پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد ندادن مجوز اجرا به کیهان کلهر و گروهش را برای دفتر موسیقی و وزارت ارشاد قابل پذیرش نمی‌داند. او گفته است مجوز ندادن به هنرمندی ایرانی که برای معرفی موسیقی ایران به جهانیان تلاش بسیار کرده از نظر ما کار درستی نیست. حتی تاکید کرده با روندی که در پیش گرفته شده، با مشکل بسیاری روبه‌رو می‌شویم.
ارسال نظر