تعیین‌تکلیف انتقال پایتخت

دنیای اقتصاد: نمایندگان مجلس روز گذشته با تصویب یک طرح تحت عنوان «امکان‌سنجی انتقال پایتخت سیاسی و اداری و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران»، به حداقل ۱۵ سال اظهارنظر غیررسمی درباره انتقال پایتخت پایان دادند. در صورت تایید نهایی این مصوبه، شورایی ۱۵ نفره با ترکیب مقامات ارشد نظام تشکیل خواهد شد و اعضای آن ظرف ۲ سال ابتدا «امکان ساماندهی و حل مشکلات تهران با هدف ابقای پایتخت» را بررسی و درصورت بی‌نتیجه‌بودن «مطالعه برای امکان انتقال پایتخت اداری‌سیاسی» را انجام می‌دهند.

طرح پرحاشیه مجلس درباره تهران سرانجام تصویب شد

تعیین‌تکلیف انتقال پایتخت

شورای ۱۵نفره ماموریت دارد تهران را با هدف «ابقای پایتخت» مشکل‌زدایی کند و اگر جواب نداد، به فکر پایتخت جدید باشد

گروه مسکن- فریدقدیری: تکلیف طرحی که اواخر سال۹۱ با عنوان «انتقال پایتخت» توسط گروهی از نمایندگان وارد مجلس شد و ابتدای امسال با چکش‌کاری مشترک دولت و مجلس به « امکان‌سنجی انتقال پایتخت» تغییر نام پیدا کرد، سرانجام روز گذشته با انجام اصلاحاتی به تصویب صحن علنی مجلس رسید و برای تایید ‌نهایی روانه شورای نگهبان شد.

با مصوبه دیروز مجلس، موضوعی که سابقه‌ دست‌کم ۲۰ساله در آرشیو اظهارنظرهای دولتمردان و مسولان نظام دارد، برای اولین‌بار مکتوب شد و جنبه رسمی پیدا کرد تا قوای مجریه و مقننه مکلف شوند یک‌بار برای همیشه، درباره شدنی‌بودن آن، تصمیم‌گیری کنند.

ریشه بحث‌ها درباره موضوع انتقال پایتخت به دهه۷۰ برمی‌گردد که آن زمان و در دوره دولت سازندگی سر زبان‌ها افتاد و در دولت‌های بعد نیز هربارکه مشکلات شهر تهران مطرح می‌شد، گروهی در برخی وزارتخانه‌ها ساده‌ترین راهکار را در حذف صورت‌ مساله و ایجاد پایتخت جدید عنوان می‌کردند.

هر چند در طول این سال‌ها، این موضوع در حد حرف پیش رفت اما زمستان سال ۹۱ طرحی از طرف نمایندگان مجلس نوشته شد که برمبنای آن قرار بود «شورایی ۱۰نفره مرکب از سران ارشد نظام یا نمایندگان آنها تشکیل شود و برای حداکثر دو سال، به مطالعه و بررسی تخصصی و چندبعدی پروژه انتقال پایتخت اداری» بپردازد.

این طرح اوایل امسال پس‌از بررسی در صحن مجلس به دلیل آنچه نمایندگان بار مالی طرح برای دولت تشخیص دادند و اشکال به آن گرفتند، به کمیسیون تخصصی برگشت خورد و در فاصله سه ماه اخیر با ورود مستقیم دولت به پروسه اصلاح طرح، شکل جدیدی از آن تهیه شد تا اینکه دیروز مجددا در صحن مجلس مورد بررسی قرار گرفت.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، مجلس روز گذشته به اتفاق آراء طرح اصلاحی را با نام جدید «امکان‌سنجی انتقال پایتخت سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران» تصویب کرد و آن را برای تایید به شورای‌نگهبان فرستاد.

ماموریت دومرحله‌ای

جزئیات این طرح که نظرات کارشناسی وزارت راه‌و‌شهرسازی نیز در آن لحاظ شده است، نشان می‌دهد: قسمت دوم نام طرح بر قسمت اول آن برتری پیدا کرده است، طوری که مطابق متن طرح اصلاح‌شده، باید شورایی ۱۵نفره تشکیل شود و اعضای آن ظرف دو سال ابتدا «مشکلات شهر تهران را با اولویت ابقاء پایتخت مورد کنکاش قرار دهند» و اگر نتوانستند تهران را متناسب با شرایط و ویژگی‌هایی که پایتخت کشور باید دارا باشد ساماندهی کنند سپس «مطالعه برای امکان انتقال پایتخت اداری و سیاسی» را در همین مدت انجام دهند.

در طرح مصوب شده، هیچ اشاره‌ای به پایتخت جدید یا مکان‌یابی برای آن، نشده است و اصلا جست‌وجو برای یافتن جانشین تهران در دستور کار نیست بلکه شورای ۱۵نفره ماموریت دارد در صورت تشخیص ضرورت انتقال پایتخت‌ سیاسی- اداری، صرفا امکان‌پذیر بودن یا نبودن پروسه انتقال را مورد سنجش قرار دهد. به این ترتیب، اگر شورای نگهبان طرح مذکور را تصویب کند و در پایان دوسال ماموریت این شورا، امکان انتقال، مثبت تشخیص داده شد، لازم است طرح یا لایحه دیگری درباره چگونگی انتقال پایتخت یا گزینه‌های پایتخت جدید تهیه شود.

پژوهش چند صد میلیونی

گزارش «دنیای‌اقتصاد» در این باره حاکی است: وزارت راه‌وشهرسازی اواخر سال گذشته براساس حکمی که رئیس‌جمهور به عباس آخوندی ارایه کرد، متولی پیگیری مطالعات طرح انتقال‌ پایتخت شد و تاکنون گفته می‌شود حدود یک‌سوم از پژوهش‌های لازم در این راستا توسط این وزارتخانه انجام شده است. گمانه‌زنی‌ها درباره هزینه‌‌های مطالعه دوساله توسط شورای انتقال پایتخت در قالب طرح مصوب مجلس، حکایت از نیاز به بودجه‌ای حدود ۳۰۰ میلیون تا حداکثر یک میلیارد تومان دارد.

سه چالش اصلی تهران برای پایتخت‌ماندن

به گزارش «دنیای‌اقتصاد» تیم مطالعه‌کننده مشکلات پایتخت فعلی، پیش‌از آنکه شورای ۱۵نفره تشکیل شود، بررسی‌های اولیه‌ای انجام داده که نتایج آن نشان می‌دهد: کلان‌شهر فعلی تهران برای آنکه ساماندهی شود و در قد و قواره پایتخت ایران بتواند همچنان این جایگاه را حفظ و نگهداری کند، با سه چالش اصلی روبه‌روست که باید شورای «امکان‌سنجی انتقال پایتخت اداری‌ و سیاسی و ساماندهی و تمرکززدایی در تهران» آنها را حل و فصل کند. این سه چالش به ترتیب عبارتند از: ترافیک، آلودگی هوا و تامین آب.

براساس این گزارش با تصویب مفاد طرح مربوط به انتقال پایتخت و ساماندهی تهران در جلسه دیروز مجلس، اعضای شورای ساماندهی پایتخت عبارتند از: رئیس‌جمهور یا معاون اول وی به عنوان رئیس شورا، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، وزیر

راه و شهرسازی به عنوان دبیر شورا، وزیر کشور، وزیر اطلاعات، وزیر نیرو، رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، شهردار تهران، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، دو نفر از اعضای کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس، یک نفر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و یک نفر از اعضای کمیسیون عمران به انتخاب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر.

وظایف این شورا در ۴ محور تعریف شده است که عبارتند از: بررسی و جمع‌بندی مطالعات انجام شده در خصوص تراکم‌زدایی و ساماندهی شهر تهران، انجام پژوهش‌های ضروری با هدف امکان‌سنجی و ارائه راهکارهای برون‌رفت از وضعیت موجود، تبیین و ارزیابی، پیش‌بینی و تعیین پیش‌نیازها، الزامات و تمهیدات اجرایی و راهبردهای پیشنهادی برای ساماندهی تهران بزرگ، امکان‌سنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری و جانمایی مکان مناسب برای آن در افق‌های زمانی کوتاه، میان و بلندمدت.