گشاده‌دستی بورس برای سرمایه‌گذاران

گروه بورس- محبوبه مغانی: پس از مذاکره تلفنی اوباما با ریس‌جمهور کشورمان، نخست وزیر رژیم صهیونیستی تلاش کرد تا ضمن دیدار با رییس‌جمهور آمریکا و در سخنرانی خود با ایجاد انحراف در نظر مجمع عمومی سازمان ملل نسبت به ایران، بر مداخله نظامی و تشدید تحریم‌ها برای رفع مساله هسته‌ای کشورمان تاکید کند؛ مساله‌ای که انتقاد کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را از اعمال فشارها برای تحریم‌های بیشتر علیه ایران در پی داشت. بر این اساس بود که در کنار رشد منفی بازار طلا و رشد آهسته بازار ارز، بازار سرمایه در پی افزایش سرمایه‌گذاران باز گوی سبقت را از بازارهای رقیب خود ربود تا دوباره در صدر بازارهای قابل سرمایه‌گذاری قرار گیرد. اما در عرصه بین‌المللی و در ایالات متحده آمریکا؛ سرانجام اختلافات سیاسی بین‌ جمهوریخواهان و دموکرات‌ها نشانه‌های خود را در دولت اوباما در معرض نمایش قرار داد تا به واسطه ملغی کردن قانون مصوب کنگره که از سوی دیوان عالی این کشور تایید شده بود، بخش‌هایی از دولت آمریکا را برای اولین بار در ۱۷ سال اخیر با تعطیلی مواجه کند؛ مساله‌ای که نه تنها در آمریکا منجر به بروز نگرانی شد، بلکه به عنوان دغدغه و خطری برای اقتصاد جهانی از سوی برخی مقامات کشورهای فرانسه، ژاپن و رییس بانک مرکزی اروپا مطرح شد. این در حالی است که بانک مرکزی آمریکا طی گزارشی میزان بیکاری این کشور را در ۳ ماهه چهارم سال جاری میلادی ۳/۷ درصد برآورد کرد. اگرچه موسسه رتبه‌بندی فیتچ عنوان کرده است که تعطیلی بخشی از دولت آمریکا باعث تنزل رتبه اعتباری این کشور نخواهد شد؛ اما به اعتماد در فرآیند بودجه‌ریزی این کشور صدمه‌ زده و باعث تردید در احتمال افزایش سقف بدهی‌های دولتی برای ایفای تعهدات مالی آمریکا می‌شود. از سوی دیگر طی هفته گذشته، اعلام شد که فعالیت‌های کارخانه‌ای آمریکا افزایش یافته و شرکت‌ها بیشترین استخدام را در ۱۵ ماه گذشته داشته‌اند تا به این ترتیب اندکی از کاهش ارزش دلار نسبت به یورو کاسته شود. بنا به نظرسنجی بلومبرگ از کارشناسان اقتصادی، در صورت تداوم بحران تعطیلی دولت آمریکا، فدرال رزرو دیگر تمایلی برای متوقف کردن محرک پولی ۸۵ میلیارد دلاری در نشست ۲۹ و ۳۰ اکتبر نخواهد داشت. در اتحادیه اروپا نیز اقدام برلوسکنی، نخست‌وزیر سابق ایتالیا مبنی بر خروج وزرای خود از دولت ائتلافی و درخواست برای انتخابات جدید دولت ۷ ماه پس از رای‌گیری پیشین، افزایش نرخ بیکاری در این کشور، اعلام دولت اسپانیا مبنی بر افزایش نسبت بدهی‌های عمومی این کشور به تولید ناخالص داخلی به ۱۰۰ درصد و افزایش میزان بیکاری در اسپانیا در ماه سپتامبر از جمله اخباری بود که بازارهای مالی اقتصادی این منطقه را تحت تاثیر خود قرار داد. لازم به یادآوری است که مسائل سیاسی ایتالیا همچنان بزرگ‌ترین ریسک برای نرخ یورو به شمار می‌رود. در این میان با توجه به بحران بیکاری ساختاری در اتحادیه اروپا، رییس بانک مرکزی اروپا تاکید کرده است که این بانک برای مقابله با بحران بیکاری هر اقدامی خواهد کرد و سیاست‌های محرک پولی را ادامه خواهد داد. این مسائل منجر شد تا به واسطه ناامیدی معامله‌گران از افزایش قیمت طلا پس از تعطیلی قسمتی از فعالیت‌های دولت آمریکا، شاهد کاهش قیمت طلا باشیم. در این میان برخی از تحلیلگران معتقدند عدم افزایش قیمت آتی طلا به‌رغم تنش سیاسی و فقط با اتکا به برنامه خرید دارایی‌های بانک مرکزی آمریکا، موید از بین رفتن ظرفیت بالقوه این کالای ارزشمند برای تقویت در ماه‌های آتی است؛ طبق آمار مقدماتی منتشره رویترز قبل از رد بودجه آمریکا از سوی کنگره، به‌رغم شکل‌گیری بحران بودجه این کشور، حجم معاملات قراردادهای آتی بازار کالایی این کشور حدود ۳۰ درصد کمتر از میانگین ۳۰ روزه آن بود. این در حالی است که کارشناسان اقتصادی با توجه به عدم کاهش محرک پولی آمریکا و خطرات ناشی از سقف بدهی این کشور، پیش‌بینی می‌کردند که میزان خرید طلا در هفته‌ای که گذشت با افزایش روبه‌رو شود. لازم به یادآوری است که در سال ۲۰۱۱ نگرانی‌های موجود در بحران بودجه آمریکا منجر به افزایش قیمت طلا شد و آن را به بیش از ۱۹۳۰ دلار در هر اونس در سپتامبر همان سال رساند. اما در هفته‌ای که گذشت هر اونس طلا در بازارهای جهانی از افت ۲ درصدی برخوردار شد. اما در بازار جهانی طلای سیاه؛ کاهش تنش درخصوص مساله هسته‌ای ایران، اقدام مجلس نمایندگان آمریکا در برابر طرح تامین مالی دولت این کشور و نگرانی‌ها نسبت به کاهش تقاضای انرژی آمریکا، افزایش تولید نفت لیبی، رشد نه چندان امیدوارکننده تولیدات صنعتی چین و در نهایت انتظار افزایش ذخایر نفت خام از جمله مهم‌ترین دلایل کاهش قیمت نفت در هفته‌ای که گذشت بود. تحلیلگران تاکید کرده‌اند که با توجه به وقوع طوفان در منطقه خلیج مکزیک کاهش بهای نفت محدود خواهد بود. در این میان اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرده بود که هنوز مشخص نیست قادر به انتشار آمارهای مربوط به ذخایر هفتگی نفت به دلیل تعطیلی دولت خواهد بود یا نه. اما براساس بررسی‌های مقدماتی رویترز؛ انتظار می‌رود که اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کند که در هفته گذشته ذخایر تجاری نفت خام آمریکا ۳/۲ میلیون بشکه افزایش و ذخایر بنزین کاهش یافته است. اما در بازار داخلی، پس از دیدار رییس صندوق بین‌المللی پول با رییس‌جمهوری ایران در خصوص سیاست‌های اقتصادی و راه‌های گسترش روابط ایران با صندوق بین‌المللی پول در حاشیه دیدار مجمع عمومی سازمان ملل، این انتظار در این نهاد پولی بین‌المللی ایجاد شد که رشد اقتصادی ایران در سال آینده تا ۱/۱ درصد افزایش یابد. از سوی دیگر، برنامه بانک مرکزی برای عرضه سکه‌های نیم بهار و ربع بهار آزادی با پلمب این نهاد ناظر پولی به بازار و توقف بسته‌بندی سکه‌ها توسط صرافی‌ها و سکه‌فروشان بازار، پیشنهاد رییس کمیسیون اقتصادی مجلس به دولت مبنی بر فراخوان عمومی برای خرید ارزهای انباشته با نرخ‌های موجود در بازار به منظور ایجاد ثبات در بازار ارز، کاهش ۵۹/۱۳ درصدی صادرات غیرنفتی با میعانات گازی و کاهش ۴/۲۵ واردات در کشورمان در نیمه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در کنار انتشار اخبار دیگری چون احتمال تک‌نرخی شدن دلار در ۳ هزار تومان، افزایش قیمت بنزین، احتمال حذف یارانه برخی دهک‌ها در سال ۹۳ از جمله مهم‌ترین اخبار در هفته گذشته بود. در این میان مدیر مبادلات ارزی بانک مرکزی به اهداف جدید این نهاد پولی در بازار ارز اشاره کرد که در نظر دارد تا از نوسانات شدید قیمتی جلوگیری کند تا به این واسطه شاهد نوسانات چشمگیر قیمتی در بازار ارز نباشیم. بر این اساس در هفته‌ای که گذشت هر دلار آمریکا در مرکز مبادلات ارزی از ۲۴ هزار و ۷۹۵ ریال به ۲۴ هزار و ۸۳۱ ریال و هر یورو از ۳۳ هزار و ۵۲۷ ریال به ۳۳ هزار و ۷۹۳ ریال رسید. اما در بازار آزاد هر دلار آمریکا و هر واحد یورو به ترتیب در مجموع از افزایش ۳/۱ و ۱/۱ درصدی برخوردار شدند. در این بین در میان ثابت ماندن نرخ سکه، هر گرم طلای جهانی از کاهش ۲/۱‌درصدی برخوردار شد. اما در بازار مسکن؛ پیشنهاد بانک مسکن برای افزایش وام خرید از ۲۰ میلیون به ۳۰ میلیون تومان و وام ساخت از ۳۰ میلیون به ۴۰‌میلیون تومان در پی کاهش قدرت خرید وام مسکن طی چند سال اخیر با افزایش نرخ‌ها به ویژه در کلانشهرها صورت گرفت. این در حالی است که در بازار خرید و فروش مسکن از اوایل مردادماه تا به امروز میانگین قیمت مسکن در تهران ۲۵ درصد کاهش یافته و قیمت واحدهای پیش‌فروش نیز تا ۴۹ درصد ریزش کرده و قیمت‌های پیشنهادی فروشندگان در بنگاه‌های املاک با نرخ‌های زمستان سال ۹۱ برابری می‌کند. اما در بازار سرمایه و در هفته منتهی به دهم مهرماه امسال به‌رغم کاهش ۹/۵ درصدی حجم معاملات، ارزش آن از رشد ۱/۷ درصدی برخوردار شد. اگرچه در فعالیت کاری ۵روزه بورس تهران ۱۹ درصد به تعداد معامله‌گران افزوده شد، با این حال کاهش حجم سهام معامله شده نه تنها تاثیری بر دفعات معاملات نداشت، بلکه دفعات معاملات را از رشد ۹/۱۶ درصدی برخوردار ساخت تا سرانجام شاخص کل بورس تهران از رشد ۸۱/۴ درصدی برخوردار شود. بر این اساس شاخص کل، فعالیت خود را با ثبت رقم ۶۶‌هزار و ۵۰۶ واحدی به اتمام رساند.

فرصتی دیگر برای سهام بانکی و...

اما در بررسی صنایع بورسی، پس از اخبار مربوط به کاهش تحریم‌ها و بحث انتقالات پولی (سوئیفت) هم‌اکنون گروه بانکی با تغییر و تحولات مدیریتی مواجه شده است. در این راستا، هاشم بت‌شکن به عنوان رییس هیات مدیره سابق بورس تهران که مدیریت عاملی بانک اقتصاد نوین را بر عهده داشت، رسما مدیرکل بانک مسکن شد تا بر این اساس این امیدواری را در فعالان بازار سرمایه ایجاد کند که با توجه به تجربه بورسی وی، از ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی بخش مسکن استفاده خواهد شد. همچنین پس از تغییر پست مدیریتی عبدالناصر همتی از بانک سینا به بانک ملی، خبر آمد که مدیرعامل بانک ملت نیز ابقا شد. در بازار سرمایه نیز بانک صادرات که به عنوان پیشروی این گروه از صف خرید سنگینی برخوردار بود به یکباره با انتشار شایعه رد مجوز افزایش سرمایه آن از سوی بانک مرکزی، به یکباره از صف فروش برخوردار شد. تا اینکه انتشار خبر تشکیل جلسه هیات مدیره بانک صادرات درخصوص افزایش سرمایه آن در سامانه کدال در نهم مهرماه، خط بطلانی بر این شایعات کشید و سهام این بانک را به گردونه رونق بازگرداند. یک عضو هیات مدیره بانک صادرات ضمن اشاره به افزایش سرمایه این بانک از ۲۲ هزار و ۹۰۶ میلیارد ریال به ۶۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال طی ۳ مرحله ظرف ۲ سال عنوان کرد که این بانک بنا به ابلاغیه‌های بانک مرکزی و ماده ۳۷ بودجه سال ۹۲ باید تمامی دارایی‌های مازاد و املاک وابسته به خود را به فروش رساند. بر این اساس ربیع‌زاده تاکید کرد که فروش برخی از املاک و دارایی‌های مازاد در بودجه بانک مزبور دیده شده است و این مساله هیچ‌گونه تاثیری در سود سال مالی ۹۲ بانک صادرات نخواهد داشت.