قبل از رفتن به جواهرفروشی بخـوانید

ساناز حقوردی

بارها شده است از کنار مغازه‌های جواهرفروشی رد شده‌اید و برق و زیبایی این جواهرات ناخودآگاه شما را به سمت خود کشانده است، اما بهتر است قبل از آنکه پول زیادی بابت یک دست جواهر یا یک قطعه سنگ زیبا بپردازید، بدانید که چرا سنگ‌ها گرانند و برای خریدشان چه چیزهایی را باید رعایت کنید.

سنگ‌های قیمتی همیشه همراه فلزات زینتی گران‌بها هستند و می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین عوامل جلوه‌گری بیشتر این فلزات هم به شمار می‌آیند. به سراغ چند سنگ زیبا و گرانبها می‌رویم که علاوه بر کمک به برا‌زندگی شما به اعتقاد بسیاری از گوهرشناسان منبع انرژی مثبت هستند.

زمرد

سنگی است گرانبها به رنگ سبز تیره تا روشن که اولین معادن این‌سنگ در عصر باستان در جنوب مصر کشف شده است و در مقایسه با زمرد‌های امروزی کیفیت پایین‌تری داشته. در فرهنگ‌های مختلف اعتقادات مختلفی در باره این سنگ وجود دارد، مثلا مصریان باستان در دهان مرده زمرد می‌گذاشتند تا در آن دنیا بهتر تکلم کند. امروزه مهم‌ترین معدن زمرد جهان در کشور کلمبیا قرار دارد. این شکل از زمرد به رنگ سبز تیره تا روشن شفاف و با کمترین رگه نا‌خالصی‌ها است که در حال حاضر یک قیراط از آن حدود ۱۵۰۰‌دلار قیمت دارد و هر چه وزن آن بیشتر باشد، قیمتش هم تصاعدی بالا می‌رود. رنگ سبز زمرد در مقابل نور طبیعی و مصنوعی و با حرارت تغییر‌ناپذیر است. البته حرارت‌های بسیار بالا آن را دگرگون می‌کنند. زمرد نا‌خالصی‌های متعددی از قبیل گاز مایع و حباب دارد که هر چه نا‌خالصی آن بیشتر باشد، زمرد کدر‌تر خواهد بود. یکی از راه‌های شناخت زمرد همین نا‌خالصی‌ها است. اگر قصد خرید سرویس زمرد را دارید حتما دقت کنید، زیرا سنگی موجود است به نام گلسو که از لحاظ ظاهری شباهت زیادی به زمرد دارد به طوری که تشخیص آن از زمرد حتی برای جواهر شناسان متبحر هم کار دشواری است. تفاوت این دو سنگ در قیمت آنها است، برای مثال اگر زمرد موردنظر شما یک میلیون تومان باشد گلسو مشابه بیش از ۱۰۰‌هزار تومان نمی‌ارزد. یکی از محاسن زمرد این است که چون طیف وسیعی از رنگ سبز را در بر می‌گیرد امکان همراهی با انواع فلزات زینتی را دارد. درست بر خلاف الماس که به دلیل بی‌رنگ بودنش همراهی با طلای سفید را می‌طلبد. زمرد با آنکه سختی بالایی دارد، اما گوهر شکنند‌ای است و مراقبت ویژه می‌خواهد. در مقابل اسید‌ها مقاوم است و در برابر مواد شوینده مثل آب گرم و صابون مشکلی ندارد، اما همان‌طور که گفته شد در مقابل حرارت بالا امکان‌ترک خوردن دارد.

مروارید

این دانه‌های ریز بسیار زیبا که در طول یک نخ قرار می‌گیرند یکی از محبوب‌ترین و کمیاب‌ترین انواع جواهرات به حساب می‌آیند. جواهری که از عمق آب‌ها و اقیانوس‌ها در درون صدفی کوچک پرورانده می‌شود. مروارید انواع مختلفی دارد و هر چه اندازه آن درشت‌تر و گردی آن خوش فرم‌تر باشد، بهایش نیز بیشتر است. برای مثال شما اگر به جست‌وجوی یک ست کلاسیک از مروارید هستید در مرواریدهای اکویا دنبالش بگردید. اکویا از مشهورترین مروارید در ست‌های گوشواره و ریسمان است. رنگ سفیدی دارد، اساسا گرد و بدون حباب است. نوع دیگر آن مروارید آب‌های تازه است که در چین به عمل می‌آید. مروارید آب‌های تازه به صورت قابل ملاحظه‌ای شبیه مروارید اکویا هستند، اما قیمت مروارید اکویا تقریبا ۵ برابر این مروارید است و آن به دلیل نا‌متقارن و کوچک‌تر بودن مروارید آب‌های تازه است.مروارید تاهیتی نوع دیگری از مروارید است که رنگ مشکی دارد و به آن مروارید سیاه نیز می‌گویند. رنگ آن از نقره‌ای متالیک تا نوک مدادی متغیر است. این مروارید در عمل پرورش بسیار حساس است و همین امر آن را گرانبها‌تر می‌کند. مروارید همچون هر گوهر دیگری نیاز به مراقبت دارد برای نگهداری از آن بهتر است با آب و صابون ملایم شستشو شود و به هیچ وجه نباید آنها را در تمیزکننده‌های شیمیایی فرو ببرید.

یاقوت

یاقوت واژه عربی است به معنای سنگ معدنی که در رنگ‌های سرخ، زرد، کبود، سبز و سفید یافت می‌شود.این سنگ در اروپا در اواخر قرون وسطی سنگ مورد علاقه کشیشان بوده است. امروزه ذخایر یاقوت در برمه، تایلند و سریلانکا وجود دارد که نوع سرخ و شفاف آن بعد از الماس گرانبها‌ترین سنگ زینتی است، این سنگ هر چه بزرگ‌تر و سرخی آن خوش رنگ‌تر باشد گرانبها‌تر است. یاقوت سرخ و درشت شبیه دانه‌های انار است و یکی از سنگ‌های مورد توجه خانم‌ها به حساب می‌آید؛ خصوصا زمانی که قرار باشد این جواهر یاقوت نشان را با لباس‌های شب هماهنگ کنند. باید توجه داشته باشید که این سنگ بسیار حساس است و نباید بر آن فشار وارد شود و مواد شیمیایی مثل پاک‌کننده نقره برایش ضرر دارد. همچنین نباید حرارت ببیند چون باعث تغییر رنگ و شکستگی آن می‌شود. یاقوت قرمز پس از الماس سخت‌ترین کانی محسوب می‌شود و در سایز‌های بالا‌تر از ۵ قیراط از الماس با ارزش‌تر است.

باید دقت داشته باشید در بازار انواع یاقوت بدلی وجود دارد مخصوصا به شکل شیشه، دوبلت doblet و به تازگی یاقوت‌های مصنوعی هم ساخته شده است که خواص مشابهی با یاقوت اصل دارند. یکی از نشانه‌ها برای تشخیص یاقوت اصل از بدل این است که اشعه فرا بنفش را از خود عبور می‌دهد و انواع مصنوعی این ویژگی را ندارند.

یشم

یشم یک سنگ قیمتی است که در رنگ‌های گوناگونی از سبز، زرد کم رنگ، سفید و بنفش یافت می‌شود.اما در این میان یشم سبز بسیار کمیاب است و منشا آن در چین، برمه و ژاپن است. چینیان علاقه بسیاری به این سنگ دارند و از قدیم آن را خوش یمن می‌دانستند. یشم سبز یکی از نفیس‌ترین و گران‌ترین انواع سنگ‌های یشمی محسوب می‌شود. هنر‌های دستی و جواهرات گوناگونی که امروزه با یشم درست می‌شود مورد علاقه بسیاری از مردم است. گاهی اوقات قیمت یک دست بند یشم در حراج بین‌المللی به بالاترین قیمت می‌رسد. اما با توجه به بالا رفتن قیمت یشم سبز در بازار جعل آن نیز رو به افزایش است و تشخیص و ارزیابی این سنگ بسیار مشکل شده است. به طوری که متخصصان هم به سختی می‌توانند اصل آن را تضمین کنند. زیرا برخی از آنها با دستگاه لیزر رنگ می‌شود و با چشم غیر مسلح نمی‌شود آن را تشخیص داد.برای تشخیص واقعی بودن این سنگ باید از دستگاه‌های مخصوص استفاده کرد. جالب است بدانید در طی توسعه صنعت یشم در چین یک سری ارگان‌های تشخیص و ارزیابی احداث شده است که در این زمینه به مردم خدمات می‌دهند. این ارگان‌ها می‌توانند گواهی نامه معتبر تشخیص ارائه دهند.

فیروزه

فیروزه یکی از قدیمی‌ترین سنگ‌های شناخته شده است که رنگ آبی دارد. این جواهر زیبا در سال‌های دور روی تاج فرعون‌ها و امپراتورهای باستان نصب می‌شده و به دلیل داشتن رنگ آبی از سایر سنگ‌ها متمایز شده و ارزش بیشتری به خود بخشیده است. معدن سنگ فیروزه تنها منحصر به چند کشور است، از جمله آمریکا، افغانستان و مصر و بزرگ‌ترین آن در ایران قرار دارد. آنچه در اغلب فیروزه‌ها عمومیت دارد وجود رگه‌های سیاه و قهوه‌ای رنگ برجسته است این رگه‌ها و نقش و نگارهای بسیار زیبا به اشکال گیاهان و درختان بر روی این سنگ موجب دو چندان کردن زیبایی آن می‌شود.