ولیعهد عربستان درگذشت - ۱ آبان ۹۰
با درگذشت شاهزاده سلطان، از شاهزاده نایف، وزیر کشور به عنوان جانشین او نام برده می‌شود
شاهزاده سلطان، ولیعهد سابق عربستان / عکس: رویترز
با درگذشت شاهزاده سلطان، از شاهزاده نایف، وزیر کشور به عنوان جانشین او نام برده می‌شود احسان ابطحی
دربار سلطنتی عربستان سعودی، دیروز، شنبه، اعلام کرد، شاهزاده سلطان، ولیعهد این کشور در گذشته‌است. به این ترتیب بخت شاهزاده نایف، وزیر کشور عربستان سعودی، که به محافظه‌کاری مشهور است، برای به دست آوردن سمت ولیعهدی بزرگ‌ترین صادر‌کننده نفت جهان افزایش یافت.
به گزارش خبرگزاری رویترز، شاهزاده سلطان که بیش از ۸۰ سال سن داشت، بامداد دیروز به وقت عربستان سعودی، به دلیل ابتلا به بیماری سرطان روده بزرگ در شهر نیویورک واقع در ایالات‌متحده در گذشت. او در سال ۱۹۶۲ میلادی به عنوان وزیر دفاع عربستان منصوب شد و در سال ۲۰۰۵ میلادی به مقام ولیعهدی رسید. شاهزاده سلطان یکی از تاثیر‌گذار‌ترین چهره‌های درباره سعودی به شمار می‌رفت و نقش مهمی در تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری‌های این کشور بازی می‌کرد.
مرگ شاهزاده سلطان در شرایطی رخ می‌دهد که منطقه خاورمیانه به شدت آشوب‌زده است و مردم این منطقه علیه حکومت‌های خود‌کامه به پا خاسته‌اند، به همین دلیل کارشناسان مسائل خاورمیانه پیش‌بینی می‌کنند که انتقال قدرت از شاهزاده سلطان و انتخاب ولیعهد جدید بدون ایجاد جنجال انجام شود.
وضع سلامتی سلطان در سال‌های اخیر به شدت رو به وخامت گذاشته‌‌بود و او دوره‌ای طولانی را برای درمان خود خارج از عربستان به سر برد.
اسناد محرمانه دیپلماتیک ایالات‌متحده در سال ۲۰۰۹ میلادی که توسط ویکی‌لیکس منتشر شده‌است، شاهزاده سلطان را «فردی که در همه مقاصدش ناتوان است» توصیف می‌کند.
اکنون به نظر می‌رسد عبدالله، پادشاه عربستان سعودی، شورای بیعت را فرا بخواند تا این شورا وارث اصلح تاج و تخت را انتخاب کند.
بیشتر تحلیلگران بر این باورند که شاهزاده نایف، که در سال ۲۰۰۹ میلادی به عنوان معاون نخست‌وزیر انتخاب شد به عنوان ولیعهد جدید عربستان سعودی انتخاب شود. سمت معاونت نخست‌وزیری در عربستان معمولا به کسی تعلق می‌گیرد که پس از پادشاه و ولیعهد، فرد سوم برای حکومت بر این کشور به شمار رود.
اسد الشملان، استاد علوم سیاسی در ریاض، درباره انتخاب ولیعهد جدید عربستان می‌گوید: «روند جایگزینی به طور منظم انجام خواهد شد.» او اضافه می‌کند: «مرجع تصمیم‌گیری، شورای بیعت است. به احتمال بسیار زیاد نایف انتخاب خواهد شد. اگر او انتخاب شود، من انتظار ندارم که تغییرات سریعی رخ دهد.»
گفته می‌شود که نایف، از عبدالله، شاه کنونی، محافظه‌کار‌تر است و رابطه نزدیکی با دستگاه روحانیت سعودی دارد. با این حال، احتمالا او به عنوان شاه آینده باید مسیر ملایم‌تری را بپیماید و با پیروی از سنت‌های آل‌سعود از طریق اجماع حکومت کند.
عبدالله، در سال ۲۰۰۶ شورای بیعت را تاسیس کرد تا روند پیچیده جایگزینی در خاندان سلطنتی را شفاف‌تر کند. در گذشته، روند جایگزینی به طور محرمانه توسط پادشاه و انجمن شاهزاده‌ها انجام و سپس به طور رسمی اعلام می‌شد.
بر اساس سیستم جدید، ۳۴ شاخه خاندان سلطنتی که فرزندان عبدالعزیز بن سعود، پادشاه سابق و موسس سلسله سعودی هستند، دارای یک حق رای هستند تا ولیعهد جدید را انتخاب کنند و یا نامزد مورد نظر خود را منصوب نمایند.
شاهزاده نایف از سال ۱۹۷۵ میلادی وزیر کشور عربستان سعودی بوده‌است و در دوره‌ای که شاه و ولیعهد به طور همزمان غایب بودند، امور روزانه کشور را مدیریت کرده‌است.
به دنبال مرگ ولیعهد سعودی، تلویزیون عربستان برنامه‌های عادی خود را قطع و برنامه‌های ویژه عزا‌داری و همچنین تصاویر زیارت حجاج در کعبه را پخش کرد. با این وجود و در شرایطی که دربار سعودی خود را برای انتقال مقام ولیعهدی آماده می‌کند، مغازه‌ها، مدارس و بیمارستان‌ها در ریاض مانند همیشه باز بود.
دربار سعودی هم با انتشار بیانیه‌ای که توسط خبرگزاری رسمی عربستان، اسپا، مخابره شد، اعلام کرد: «با کمال تاسف و اندوه، ملک عبدالله بن عبدالعزیز، خادم حرمین شریفین، عزادار برادر و ولیعهدش، سلطان است که بامداد شنبه در پی یک بیماری در خارج از عربستان درگذشت.»
مراسم درگذشت سلطان که جمعه شب به وقت نیویورک در گذشت، روز سه‌شنبه در ریاض برگزار خواهد شد. یک مقام رسمی سفارت عربستان سعودی در واشنگتن هم خبر مرگ سلطان را تایید اما از ارائه جزییات بیشتر خودداری کرد.
در همین حال، هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده، ضمن ابراز همدردی با خاندان سعود تاکید کرد که پیوند‌های آمریکا- سعودی محکم است.
کلینتون که در جریان دیدار از تاجیکستان سخن می‌گفت در اولین واکنش رسمی ایالات‌متحده به مرگ سلطان، تاکید کرد: «ولیعهد عربستان برای سال‌های سال، رهبری قدرتمند و دوستی خوب برای آمریکا بود، همانطور که رهبری خستگی‌ناپذیر برای کشورش به شمار می‌رفت.»
وزیر خارجه ایالات‌متحده در نشست مطبوعاتی خود اضافه کرد: «روابط ما با سعودی بسیار قدرتمند است و ما مشتاقانه به دنبال همکاری با آنها در سال‌های پیش رو هستیم.»
کویت هم که روابط بسیار نزدیکی با خاندان سعودی دارد، به همین مناسبت سه روز عزای عمومی اعلام کرد.
عبدالله دوم، شاه اردن هم در این زمینه گفت: «علاقه‌مندم تا همدردی خالصانه خود را به برادرم، خادم حرمین شریفین اعلام دارم. اردن هم درگذشت این دولتمرد عرب و رهبر و قهرمان اعراب و مسلمانان را به سوگ خواهد نشست.» این در حالی است که عبدالله، پادشاه عربستان سعودی که ۸۷ سال سن دارد، اوایل ماه جاری میلادی، کمر خود را عمل کرد، اما تصاویری که بعد‌ها از او منتشر شد، نشان می‌دهند که او در وضعیت جسمانی مناسبی به سر می‌برد. توراد ال‌عمری، تحلیلگر سیاسی در عربستان سعودی درباره تحولات اخیر می‌گوید: «ثبات عربستان، امروز از هر زمان دیگری مهم‌تر است. همه کشورهای اطراف، در حال فرو ریختن هستند. توازن قوا در خاورمیانه در حال تغییر است.»
شاه عربستان شهرت خود را به دلیل اداره کشور بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵ میلادی به دست آورده‌است، یعنی زمانی که فهد، پادشاه پیشین عربستان به شدت بیمار بود و اداره امور را به عبدالله سپرده بود. عبدالله اما اواخر سال ۲۰۱۰ تا اوایل سال ۲۰۱۱ به مدت سه ماه و به دلیل بیماری در صحنه حضور نداشت.
برخلاف پادشاهی‌های اروپایی و یا نقاط دیگر، تاج و تخت در عربستان از پدر به پسر بزرگترش انتقال نمی‌یابد و بین پسران ابن سعود، که در سال ۱۹۵۳ میلادی درگذشت جابه‌جا می‌شود و معمولا به بزرگ‌ترین برادر می‌رسد.
در همین حال به نظر می‌رسد عربستان باید به فکر یک وزیر دفاع جدید هم باشد، جایی که میلیارد‌ها دلار برای پورسانت و خرید اسلحه در آنجا هزینه می‌شود. از خالد بن سلطان، پسر ولیعهد سابق عربستان که از سال ۲۰۰۱ معاون وزیر دفاع بود، به عنوان جانشین پدر در وزارت دفاع نام برده می‌شود.
رابرت جردن، سفیر ایالات‌متحده در عربستان بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ میلادی در همین‌باره می‌گوید: «همواره راهی برای توازن قدرت در خاندان سعودی وجود دارد. با وجود اینکه خالد بن سلطان تجربه فراوانی در وزارت دفاع دارد اما نباید او را از هم اکنون جانشین پدر در این سمت دانست.»
بر اساس برخی روایت‌ها شاهزاده سلطان ۸۱ سال و بر اساس برخی دیگر ۸۶ سال سن داشت.
ارسال نظر