محمدحسین بابالو: معاملات محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر جذابیتی مثال زدنی را به همراه داشته که البته با ابهامات گسترده‌ای نیز رو‌به‌رو بوده است. با توجه به تعطیلات طولانی پیش‌رو در پایان سال جاری و همچنین ابهامات قیمتی در بازار در کنار تقویت محسوس حجم معاملات در بورس کالا و نوسان قیمت‌ها در بازار داخلی، به نظر می‌رسد شرایط این بازار برای معاملات محصولات شیمیایی یا پلیمرها در حال تغییر باشد. البته برخی رخدادها در بازار را باید با پیش زمینه بازارسازی تلقی کرد بنابراین رخدادهای پیش رو نقش بزرگی در آینده بازار محصولات پتروشیمی بر عهده خواهد گرفت. همه ساله در این روزها حجم معاملات مواد اولیه پتروشیمی در بورس کالا به شدت تقویت شده که البته برای خرید در سال جاری و فروش در سال آینده خواهد بود هرچند که بخشی از این تقاضا برای تولید در خلال تعطیلات است. در هر حال باید فاکتور سفته‌بازی و واسطه‌گری را در بازار جدی گرفت ولی مشخص نیست که چه آینده‌ای را برای بازار رقم خواهد زد.

معاملات محصولات شیمیایی در بورس کالا در روز گذشته شرایط مطلوبی داشت که با افزایش حجم معاملات و همچنین تقویت رقابت برای بسیاری از گریدها همراه شد. این در حالی است که با توجه به شرایط فنی خرید، حمل و نگهداری محصولات شیمیایی مخصوصا برای فعالان بازار، خودنمایی واسطه‌ها و همچنین سفته‌بازی برای این گروه کالایی محدودیت‌هایی جدی دارد. با توجه به این شرایط باز هم معاملات از رونق خوبی برخوردار بود که نشان‌دهنده شرایط بهتر تولید در صنایع پایین‌دستی این گروه‌های کالایی است. این در حالی است که با توجه به تعطیلات پیش رو و همچنین فعالیت برخی واحدهای تولیدی در روزهای آینده، بخش مهمی از تقویت حجم معاملات منطقی است هرچند که ترس از افزایش قیمت‌ها را نیز باید در این بازار جدی گرفت. نکته مهم معاملات روز گذشته را باید توجه بازار به گریدهایی دانست که در گذشته جذابیت چندانی نداشته و البته بازار واسطه‌گری جذابی نیز ندارد. این شرایط نشان می‌دهد که این تقاضا دقیقا بر مبنای حجم تولید پیش رو تعریف شده بنابراین از پایه و اساس درستی برخوردار است. با توجه به شرایط این بازار در آینده بیشتر به این معاملات خواهیم پرداخت.


ابهام در ابهام بازار داخلی پلیمرها

در بازار پلیمرها روند افزایشی قیمت‌ها جای خود را به تضارب نرخ‌ها داده یعنی برخی قیمت‌ها افزایش و برخی دیگر کاهش یافته‌اند. این مطلب را می‌توان سیگنالی منطقی از شرایط بازار تعریف و تعبیر کرد زیرا نشان‌دهنده شرایط واقعی عرضه و تقاضا است؛ بنابراین هر گرید به نوبه خود از شرایط خاصی تاثیر می‌پذیرد. البته این وضعیت را در روزهای قبل پیش‌بینی کردیم و به احتمال قوی هر چه زمان بیش از قبل سپری شود ثبات به بازار باز خواهد گشت ولی این به معنی تثبیت قیمت‌ها نیست و بازار هر گرید را باید جداگانه بررسی کرد. از طرف دیگر در خبرهای غیررسمی آمده است که سه شرکت پتروشیمی از صدور حواله خودداری کرده ولی دقیق‌تر، محدودیت‌هایی را برای عرضه‌ها و معاملات در مچینگ یا کدهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده، ایجاد کرده‌اند. این مطلب را باید جدی گرفت زیرا بخش بزرگی از کالاها با محدودیت عرضه رو‌به‌رو خواهند شد و در صورت موفقیت این رویکرد از سوی عرضه‌کنندگان خاص، سایر عرضه‌کنندگان و شرکت‌های پتروشیمی ممکن است از این روند تبعیت کنند.

البته توجه به دپوی محصولات در برخی شرکت‌های بزرگ پتروشیمی، برای برخی کارخانه‌ها اصلا امکان اتخاذ چنین رویکردی وجود ندارد. نکته دیگر و شاید مهم‌تر را باید در دلایل اتخاذ این رویکرد دانست زیرا حتما منافعی برای عرضه‌کنندگان اصلی در‌بر‌دارد. تجربه معاملات در بازارهای مختلف نشان می‌دهد که هرگاه احتمال افزایش قیمت‌ها وجود داشته باشد، فعالان بازار و دقیق‌تر واسطه‌ها، تلاش می‌کنند تا با افزایش حجم خرید و تقویت موجودی انبارهای خود از نوسان قیمت‌ها در وهله اول کسب سود کرده و در وهله دوم با پتانسیل تقویت عرضه‌ها در بازار آزاد، فضا را از تولیدکننده اصلی برای مدیریت بازار بگیرند یعنی خود نیز در تعیین قیمت‌ها دخالت داشته باشند.

حال با توجه به این شرایط، تولیدکنندگان اصلی تلاش دارند تا در برابر این رویکرد، موضعی احتیاطی اتخاذ کرده و در صورت افزایش قیمت‌ها، خود بیشترین منفعت را از رشد نرخ‌ها حاصل کنند بنابراین در برابر تحویل کالا، سنگ‌اندازی خواهند کرد. البته تمامی این موارد تنها یک احتمال است و شاید چنین رویکردی اصلا اتخاذ نشود ولی بهتر است فعالان بازار تمامی جوانب امر را در نظر بگیرند. نکته پایانی را باید دلیل پشت پرده اتخاذ این گونه رویکردها دانست زیرا اگر احتمال رشد قیمت‌ها وجود نداشت این شایعات و اما و اگرها نیز بر سر زبان‌ها نمی‌افتاد هرچند که همین نظر هم با مخالفت‌هایی رو‌به‌رو است.