رونق در بازار نفت
بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته (۱ نوامبر الی ۵ نوامبر ۲۰۱۰) از یک روند افزایشی برخوردار بود.
بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته (۱ نوامبر الی ۵ نوامبر ۲۰۱۰) از یک روند افزایشی برخوردار بود.
در پی اعلام طرح‌های تشویقی جدید از سوی بانک مرکزی آمریکا برای کمک به شرایط متزلزل اقتصادی این کشور (که سبب کاهش ریسک سرمایه‌گذاران نیز شده است)، انتشار آمار امیدوار‌کننده اشتغال در آمریکا، انتشار آمار مربوط به افزایش تقاضای جهانی نفت‌خام تا سال 2014 در گزارش جدید چشم‌انداز سالانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، پایان اعتصاب در پایانه نفتی
فو-لاورا در جنوب فرانسه و افزایش تقاضا برای نفت‌خام در این منطقه، افزایش ارزش شاخص سهام در بازارهای جهانی و همچنین کاهش ارزش دلار در مقابل یورو، قیمت نفت‌خام WTI در بازار بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول) از حدود ۹۵/۸۲ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱ نوامبر ۲۰۱۰ تا بیش از ۸۵/۸۶ دلار در هر بشکه در تاریخ ۵ نوامبر افزایش یافت و به بالاترین میزان خود طی دو سال گذشته رسید. البته طی دوره مذکور، افزایش قابل توجه سطح ذخیرهسازیهای نفت‌خام آمریکا (معادل ۹/۱میلیون بشکه) در هفته منتهی به ۲۹ اکتبر ۲۰۱۰، از عوامل تضعیف‌کننده قیمت‌های نفت‌خام به شمار می‌رود. به عقیده تحلیلگران، ارائه طرح‌های تشویقی از سوی بانک مرکزی آمریکا سبب افزایش تمایل سرمایه‌گذاران در بازار نفت می‌شود. بانک مرکزی آمریکا اعلام کرده است که ۶۰۰ میلیارد دلار از بدهی‌های دولت را جهت بهبود شرایط اقتصادی خریداری خواهد نمود و بر این اساس، تا اواسط سال ۲۰۱۱ ماهانه در حدود ۷۵ میلیارد دلار اوراق قرضه توسط بانک مرکزی آمریکا خریداری خواهد شد. بسته مالی مذکور بالاتر از میزان پیش‌بینی‌ها بوده و به دنبال اعلام این تصمیم ارزش دلار در مقابل یورو کاهش یافته است. پیروزی
جمهوری خواهان در انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا نیز عامل دیگری در جهت افزایش قیمت نفت‌خام به شمار می‌رود. سازمان اوپک در چشم‌انداز جدید سالانه خود درباره نفت‌خام جهان پیش‌بینی کرده است که به دنبال بهبود فراتر از انتظار شرایط اقتصادی جهان و افزایش تقاضا از سوی کشورهای در حال توسعه و بازارهای آسیایی، تقاضای جهانی نفت‌خام طی ۴ سال آینده (تا سال ۲۰۱۴) با ۱/۵درصد افزایش نسبت به رقم کنونی به بیش از ۹/۸۹ میلیون بشکه در روز خواهد رسید که این میزان در مقایسه با برآورد پیشین این سازمان در سال ۲۰۰۹ به میزان ۸۰۰ هزار بشکه در روز افزایش نشان می‌دهد. بنابر چشم‌انداز میان‌مدت این سازمان، تقاضای نفت‌خام از سوی کشورهای در حال توسعه با افزایش همراه بوده و در حدود ۶۶ درصد رشد تقاضای جهانی نفت‌خام از سوی بازارهای آسیایی به خصوص چین خواهد بود. بر اساس این پیش‌بینی، تقاضای نفت‌خام چین طی ۴ سال آینده با ۲۱ درصد افزایش به ۵/۱۰ میلیون بشکه در روز رسیده و تقاضای جهانی نفت‌خام نیز تا سال ۲۰۱۵ به بیش از ۹۱ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
همچنین بر این اساس با توجه به افزایش استفاده از گاز طبیعی و نفت‌های غیر مرسوم و جایگزین شدن منابع جدید عرضه نفت‌خام در جهان، تقاضا برای نفت‌خام اوپک با کاهش رو به رو شده و پیش‌بینی برای تقاضای نفت‌خام اعضای این سازمان طی دوره مذکور به میزان 900 هزار بشکه در روز نسبت به برآورد قبلی در سال 2009 کاهش یافته است. سازمان اوپک میزان پیش‌بینی برای تقاضای نفت‌خام خود را طی 4 سال آینده به حدود 6/30 میلیون بشکه در روز کاهش داده است و این بدان معناست که این سازمان باید تا سال 2014 در حدود 3/1 میلیون بشکه در روز تولید خود را افزایش دهد. بر اساس پیش‌بینی مذکور تولید‌کنندگان غیر عضو اوپک تولید نفت‌خام، مایعات گازی و نفت‌های غیر مرسوم را تا سال 2014 به میزان 2/2 میلیون بشکه در روز افزایش داده و به بیش از 3/53 میلیون بشکه در روز خواهند رسانید و عمده این افزایش تولید از محل ذخایر ماسه‌های نفتی کانادا و ذخایر برزیل خواهد بود.
شاخص بازارهای سهام آمریکا در واکنش به ارائه طرح‌های تشویقی از سوی بانک مرکزی آمریکا به میزان قابل توجهی افزایش یافته و بر این اساس شاخص S&P به بالاترین سطح خود طی ۶ ماه گذشته رسید. همچنین شاخص داوجونز نیز به همین ترتیب بیشترین مقدار را از سپتامبر ۲۰۰۸ تجربه نمود. کاهش ارزش دلار در مقابل یورو نیز به رشد بازارهای سهام این کشور طی هفته گذشته کمک نموده است.
معامله گران نفتی معمولا برای تشخیص میزان حساسیت مصرف‌کنندگان، بازارهای سهام را مورد توجه قرار می‌دهند. در واقع شاخص بازار سهام نشانه‌ای از میزان اعتماد مصرف‌کنندگان بوده و توجه سرمایه‌گذاران نفتی به این مساله، سبب شده است تا بازار نفت‌خام و سهام معمولا هم جهت باشند. در حال حاضر شرایط کونتانگو در بازارهای جهانی نفت‌خام در حال گسترش می‌باشد و بالا بودن سطح ذخیره سازی‌های نفت‌خام آمریکا به میزان 3/32 میلیون بشکه نسبت به مدت مشابه سال قبل در تاریخ 30اکتبر 2009، موید چنین روند منطقی می‌باشد. همچنین بالا بودن موجودی کوشینگ اوکلاهما منجر به حق مرغوبیت نفت‌خام برنت نسبت به WTI و نیز تشدید وضعیت کونتانگو نفت‌خام WTI شده است. شرایط کونتانگو به شرایطی اطلاق می‌شود که نفت‌خام در قراردادهای ماه‌های دورتر نسبت به قراردادهای ماه‌های نزدیک‌تر در سطوح بالاتری معامله شود.
ارزش دلار در مقابل یورو طی هفته گذشته از یک روند کاهشی برخوردار بود. در پی قطعی شدن تصمیمات فدرال رزرو در مورد جزئیات سیاست پولی متخذه، ارزش دلار آمریکا تضعیف شده و موجب افزایش قیمت نفت‌خام گردید. در پی تصمیم بانک مرکزی آمریکا برای خرید ۶۰۰ میلیارد دلار اوراق بهادار در خزانه داری این کشور، ارزش دلار آمریکا در مقابل دلار استرالیا به پایین‌ترین میزان خود در ۲۸ سال گذشته رسیده و همچنین در مقابل یورو نیز به پایین‌ترین میزان خود در بیش از ۹ ماه گذشته رسید. در واقع کاهش ارزش دلار طی ماه‌های اخیر از تصمیمات فدرال رزرو ناشی شده است. سیاست‌گذاران بانک مرکزی آمریکا اعلام کرده‌اند که آماده ارائه کمک‌های بیشتر برای بهبود اوضاع اقتصادی این کشور می‌باشند، بنابراین در صورت تزریق پول به اقتصاد آمریکا برای جلوگیری از بازگشت به رکود، ارزش دلار باز هم افت خواهد کرد. همچنین بانک مرکزی یونان اعلام نموده است که بانک‌های این کشور از خطر شدید فاصله گرفته‌اند و این اخبار می‌تواند نشانه این باشد که بحران اقتصادی یونان به پایان رسیده است و این عقیده را تقویت می‌نماید که ارزش دلار حتی از این هم کمتر خواهد شد.
براساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره 1 نوامبر الی 4 نوامبر 2010، از حدود 55/80 دلار در هر بشکه تا بیش از 33/84 دلار در هر بشکه افزایش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 4 نوامبر 2010 با 67/2 دلار افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه 82 دلار و 33 سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 29 اکتبر 2010 معادل 79 دلار و 66 سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه اکتبر، با 5 دلار و 22 سنت افزایش نسبت به میانگین ماه سپتامبر 2010 به هر بشکه 79 دلار و 85 سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه سپتامبر 2010 معادل 74 دلار و 63 سنت در هر بشکه بود. سبد نفت‌خام اوپک در بردارنده 12 نوع نفت‌خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف 17 ونزوئلا است.
قیمت نفت‌خام برنت دریای شمال در بازار بورس لندن(ICE) نیز برای تحویل در ماه دسامبر ۲۰۱۰، از یک روند افزایشی برخوردار بوده و با ۴۹/۳ دلار افزایش در هر بشکه از حدود ۶۲/۸۴ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱ نوامبر ۲۰۱۰ تا بیشتر از ۱۱/۸۸ دلار در هر بشکه در تاریخ ۵ نوامبر افزایش یافت. سطح بالای ذخیره سازی نفت‌خام در آمریکا موجب گردیده است تا قیمت نفت‌خام برنت حق مرغوبیت ۲۶/۱ دلار در هر بشکه نسبت به نفت‌خام WTI داشته باشد.
میانگین بهای هر بشکه نفت‌خام صادراتی ایران با 2 دلار و 55 سنت افزایش نسبت به هفته قبل (26 اکتبر 2010)، در روز 3 نوامبر2010 به بشکه‌ای 82 دلار و 35 سنت رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت‌خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز چهارشنبه (3 نوامبر 2010 ) 83 دلار و 42 سنت بود و همین رقم برای نفت‌خام سنگین در سطح 81 دلار و 73 سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت‌خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی 83 دلار و 92 سنت و هر بشکه نفت‌خام سنگین ایران به این بازار 82 دلار و 62 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت‌خام سبک ایران در بازار آسیا 83 دلار و 19 سنت، شمال غربی اروپا 84 دلار و 6 سنت و در بازار مدیترانه 83 دلار و 12 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت‌خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا 81 دلار و 29 سنت، شمال غربی اروپا 82 دلار و 77 سنت و در بازار مدیترانه 81 دلار و 62 سنت به فروش رسیده است. طی دوره 26 اکتبر الی 3 نوامبر 2010، بیشترین افزایش در قیمت نفت‌خام سبک و سنگین ایران مربوط به بازار آسیا به ترتیب با 39/3 و 19/3 دلار افزایش در هر بشکه بوده است. میانگین وزنی بهای
هر بشکه نفت‌خام سبک و سنگین ایران نیز به مقصدهای مختلف، به ترتیب به میزان 74/2 و 45/2 دلار در هر بشکه طی دوره مذکور افزایش یافته است.
پیش‌بینی قیمت:
در هفته گذشته با توجه به اینکه قیمت نفت‌خام WTI از حمایت خوبی برخوردار بود در تمامی روزهای هفته افزایش یافت و روزهای اولیه ماه نوامبر را با افزایش شروع کرد. قیمت بسته شده در آخر هفته در طی دو سال گذشته کم سابقه بوده و در سطح بالایی قرار دارد که تمایل قیمت برای خارج شدن از دامنه نوسانی چندین ماه گذشته را نشان می‌دهد. البته هنوز اطمینان کافی برای خروج از دامنه مذکور وجود ندارد به خصوص که ذخیرهسازیهای نفت‌خام همچنان افزایش می‌یابد و احتمال کاهش قابل توجه ارزش دلار در مقابل یورو طی هفته‌های آتی نمی‌رود. یکی از آمارهای مرتبط با بازار نفت افزایش فروش خودرو در آمریکا و از طرف دیگر کاهش ذخیرهسازیهای بنزین بود که در مجموع نویدی از افزایش تقاضای نفت می‌دهند و فشار افزایشی بر قیمت نفت وارد آوردند. وضعیت اقتصادی کشورهای پیشرو اروپا مناسب است، ولی با توجه به اقتصاد آسیب پذیر کشورهای ضعیف منطقه امکان برگشت روند برای کل منطقه وجود دارد. آمار نامناسب اقتصادی روز جمعه منطقه یورو موجب کاهش ارزش یورو شد که خود دلالت بر وجود ریسک در این منطقه دارد. با وجود اینکه هنوز فشار افزایشی بر قیمت نفت وارد می‌شود، ولی افزایش قابل
توجه در هفته گذشته، انتظار افزایش زیاد در هفته جاری را کاهش داده است، به خصوص که قیمت در سقف دامنه نوسانی ماه‌های گذشته قرار دارد. اندیکاتورهای 4 ساعته دلالت بر کاهش شدت افزایش قیمت نفت دارد. از طرف دیگر قیمت نتوانست مقاومت 5/87 دلار را پشت سر گذارد و همچنان این مقاومت پابرجا است. از سوی دیگر در هفته جاری افزایش ارزش دلار می‌تواند فشار کاهشی بر قیمت نفت وارد آورد.
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org)
ارسال نظر