دیروز یک خانه تکانی اساسی در وزارت خارجه صورت گرفت؛ خانه تکانی درونی یعنی معاونی به اتاق مشاور رفت، سخنگویی به اتاق معاون رفت و سخنگوی سال‌های گذشته بار دیگر به پشت میز سخنگویی بازگشت به عبارتی محمد جواد ظریف طی حکمی حسین جابری انصاری را به عنوان معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه منصوب کرد.

جابری انصاری پیش از این مسئولیت‌های مدیر گروه مطالعات خاورمیانه و خلیج فارس، مشاور معاونت عربی و آفریقا، مدیرکل خاورمیانه و شمال آفریقا، سفیر جمهوری اسلامی ایران در لیبی و سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه را بر عهده داشته است. وزیر امور خارجه همچنین طی حکمی، حسین امیرعبداللهیان معاون سابق عربی و آفریقای وزارت امور خارجه را به عنوان مشاور وزیر منصوب کرد. همچنین با رفتن حسین جابری انصاری از سخنگویی وزارت خارجه به معاونت عربی آفریقایی، بهرام قاسمی سخنگوی تازه وزارت خارجه شد. بهرام قاسمی پیش از این مسئولیت‌های سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایرلند، ایتالیا و اسپانیا، رئیس اداره دوم سیاسی، رئیس اداره اول مشترک المنافع، مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه و معاونت پژوهش‌های بین‌المللی مرکز تحقیقات استراتژیک را بر عهده داشته است. افزون بر این، ظریف طی حکمی سیدمحمدکاظم سجادپور را ریاست جدید مرکز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی وزارت امور خارجه منصوب کرد. سجادپور استاد تمام دانشکده روابط بین‌الملل بوده و پیش از این مسئولیت‌های سفیر در دفتر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو، مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی و مشاور وزیر در امور راهبردی را بر عهده داشته است. وزیر امور خارجه همچنین طی حکمی، هادی سلیمان‌پور رئیس سابق مرکز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی را به ‌عنوان مشاور خود منصوب کرد.

علت تغییرات چه بود؟

هنوز به‌طور کامل علت این تغییرات از سوی وزیر امور خارجه اعلام نشده است. البته در فروردین ماه که شایعه خداحافظی امیرعبداللهیان منتشر شد جابر انصاری سخنگوی وقت وزارت خارجه گفت: «رفت و آمدها و نقل و انتقال‌ها در وزارت خارجه جزئی مهم و حیاتی و کاملا طبیعی است و هر یک از اعضای شورای معاونان ممکن است به ماموریت جدیدی بروند»، در همین راستا برخی این گمانه را مطرح می‌کنند که برنامه‌های جدید در دوران پساتحریم و تعهد اجرای برجام باعث تدبیر وزارت خارجه و انجام تغییرات شده است اما آنچه بیش از همه در این تغییرات جالب و قابل تامل بود به واکنش دلواپسان باز می‌گردد. آنها صفحات مجازی را مملو از تحلیل‌هایی کردند که نسبتی با همراهی دولت و وزارت خارجه نداشت. دیروز این دلواپسان بیش از همه خود را دلواپس رفتن امیرعبدالهیان از معاونت عربی و آفریقای وزارت خارجه نشان می‌دادند.

دلواپسان مجازی!

یک کانال منتسب به حامیان احمدی‌نژاد با اشاره به مطلبی که در سال ۹۴ سایت جهان نیوز که چند روز قبل توقیف شده است، نوشت:« یک مسئول بلند پایه دولتی، فشار مضاعفی را به وزارت خارجه وارد آورده و خواستار برکناری هر چه سریع‌تر این دیپلمات انقلابی وزارت خارجه شده است. این مقام بدون اشاره به تلاش این دیپلمات کهنه کار، مواضع انقلابی ایشان در قبال منطقه و همچنین هماهنگ نبودن با موضع دولت! را دلیل اصلی پیشنهاد خود ذکر کرده است. نزدیکی به قاسم سلیمانی اتهام دیگر امیرعبداللهیان بوده که باعث شده دولتی‌ها به فکر تعویض ایشان در این مقطع حساس باشند. برخی کشورهای عربی منطقه نیز از مواضع امیرعبداللهیان اظهار گله مندی کرده و آن را در راستای تنش زدایی دولت روحانی! ندانسته بودند.» جالب اینکه شعبه این کانال در یکی از شهرستان‌ها در این باره نوشته است: « بالاخره با فشار غربی‌ها، امیر عبدللهیان که با سردار سلیمانی ارتباطی نزدیکی داشت از وزارت امور خارجه کنار گذاشته شد.» کانال بهاری‌ها که از نامش مشخص است به کدام طیف منتسب است برنامه جالبی برای تخریب دولت و وزارت خارجه به کار گرفت و نوشت: « باور بنده این است که برکناری حسین امیر عبداللهیان معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه از سوی ظریف که ساعتی پیش صورت گرفت؛ پاتک دولت به حملات رسانه‌های فارس و روزنامه جوان بود!» مهدی ایمانی از مقاله نویس کیهان هم در کانال خود نوشت؛ «برخی تحلیلگران جابه‌جایی معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه را به گمانه‌زنی اخیر سایت المانیتور ربط داده‌اند که مدعی شده بود ایران آماده نرمش (عقب‌نشینی) بر سر سوریه است. این طیف می‌گویند جابه‌جایی امیر عبداللهیان مقدمه تدارک برای برجام ۲ است. در اینکه امیر عبداللهیان دیپلماتی شایسته برای ماموریت منطقه از جمله سوریه بود شکی نیست. اما اینکه ظریف بتواند سیاست کلان جمهوری اسلامی نسبت به سوریه را تغییر دهد مساله دیگری است. سرنوشت سوریه را نه دیپلمات‌ها بلکه مجاهدان شجاعی تعیین می‌کنند که جهاد اصغر را برای پیروزی در جهاد کبیر - نه گفتن به دشمن وعدم تبعیت از او - به جان خریده‌اند. فرمانده دراین مصاف هر دلاوری است که شجاعت و قدرت کوبیدن بر سینه دشمن را داشته باشد، مثل قاسم سلیمانی. آقای ظریف اگر می‌تواند بسم‌ا...!» دکتر سراج تحلیلگر دیگر رسانه‌های اصولگرا هم نوشت: « برکناری معاون عربی- آفریقایی وزارت خارجه در راستای اجرای برجام ۲ (برجام منطقه ای) ارزیابی می‌گردد. در این پازل که لابی آمریکایی-ایرانی آن را کارپردازی و تصمیم‌سازی می‌کند، ایران و آمریکا به بهانه سوریه باید وارد گفت‌وگو شوند. در این چارچوب آمریکا سعی کرد با ایجاد دست برتر در تحولات میدانی سوریه (از طریق جریان کردی و تروریست ها) و انتقال آن به میز سیاسی، خود را پیشاپیش آماده این مذاکرات نماید. در مقابل، طرف ایرانی همچنان به روش مذاکرات هسته‌ای عمل نموده و مطابق میل طرف آمریکایی و لابی آنان عمل می‌کند. پایگاه آمریکایی المانیتور که به لابی آمریکایی‌های ایرانی تبار نزدیک است، روز گذشته (۲۹ خرداد) خبر داده بود که ظریف در نروژ گفته ایران آماده ورود جدی‌تر به مساله سوریه است. اکنون به نظر می‌رسد برکناری امیر عبداللهیان بخشی از این آمادگی باشد.»

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.