جدول خودروهای جدید وارداتی اعلام شد
خودروهای غیر‌چینی در صف تخصیص ارز
وزارت صمت در اطلاعیه خود این نکته را نیز مورد تاکید قرار داده که« قیمت قطعی خودروهای تعیین شده مطابق مصوبات شورای رقابت و پس از ارائه همه مستندات و مدارک مثبته و بر اساس آخرین ضوابط قیمت‌گذاری مصوب هیات تعیین و تثبیت قیمت‌ها، توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محاسبه و متعاقبا در سامانه بارگذاری می‌شود.» این در شرایطی است که پس از قیمتی که سازمان حمایت تعیین می‌کند در هنگام صدور فاکتور نهایی، هزینه‌‌ها و عوارض قانونی پس از ترخیص از قبیل مالیات ارزش افزوده، بیمه، اسقاط خودروی فرسوده و کرایه حمل به قیمت‌های قطعی و مصوب اضافه خواهد شد.
اما به تمامی ثبت‌نام‌کنندگان در این دوره خودرو اختصاص نخواهد یافت به‌طوری که در سامانه یکپارچه فروش وارداتی‌ها تاکید شده که آن دسته از ثبت‌نام‌کنندگان خودروی وارداتی که در مراحل قبل انتخاب خودرو انجام داده و در پرتال خود گزینه ارسال به خودروساز یا رزرو را مشاهده می‌کنند، در این مرحله امکان انتخاب خودرو را نخواهند داشت.
اما خودروهایی که در سامانه فروش منتشر شده به دو بخش قیمتی تقسیم شدند. به‌طوری که ۶ خودرو به‌صورت قیمت قطعی و ۳۲ خودروی دیگر با قیمت علی‌الحساب به نمایش گذاشته شده است.
نکته قابل‌توجه در این دوره از ثبت‌نام خودرو این است که بیشتر محصولات چینی همچون چانگان، بایک‌ام جی و جتا با قیمت قطعی عرضه شدند حال آنکه باقی خودروها که غیر‌چینی هستند با قیمت غیرقطعی به ثبت رسیدند.
در این دوره محصولاتی از برندهای تویوتا، سوزوکی، نیسان، اشکودا، کیا، فولکس واگن، مزدا و اپل با قیمت‌های علی الحساب در مبادی ورودی عرضه شده‌اند. شاید این نکته جالب باشد که سال گذشته در اسفند ماه، خودروی چانگان CS۳۵ با قیمت ۸۵۰ میلیون تومان عرضه شده اما در لیست خودروهای قابل عرضه که یکشنبه اعلام شد، این خودرو بیش از یک میلیارد تومان قیمت خورده است .
در این دوره نیز برخلاف اطلاعیه‌های قبلی خبری از معین خودرو، شرکت بهمن و کرمان موتور نیست هر چند که شرکت سایپا همچنان حضور پررنگی دارد.
ثبت‌سفارش همچنان متوقف است؟
اطلاعیه عرضه شماره ۵ خودروهای وارداتی در شرایطی از سوی وزارت صمت اعلام شده که به تایید بسیاری از واردکنندگان، ثبت‌سفارش خودرو همچنان متوقف مانده است .
در این زمینه برخی از دست اندرکاران ورود خودروهای خارجی تصریح می‌کنند که هر آنچه در سامانه قابل عرضه است به ثبت‌سفارش‌های سال گذشته برمی‌گردد و در سال‌جاری تنها در مقاطعی، سامانه ثبت‌سفارش خودرو فعال بوده است .
آنچه مشخص است تامین ارز واردات همچنان با کندی صورت می‌گیرد این در شرایطی است که تمام شرکت‌ها نیز به‌صورت عادلانه و شفاف ارز نمی‌گیرند از سوی دیگر مشکلی که بسیاری از واردکنندگان درگیر آن هستند، عدم‌ترخیص خودروهای وارداتی (به دلایلی که شرح آن خواهد رفت )، است .
تامین ارز خودروهای وارداتی، از سال گذشته بسیاری از واردکنندگان خودرو را درگیر کرده است با این حال اما مشکل تنها تامین ارز نیست بلکه رانتی است که برخی از شرکت‌های واردکننده از آن برخوردار بوده و آنها را قادر می‌سازد که در اولویت دریافت ارز قرار بگیرند.
در حال حاضر عنوان می‌شود که بخش مهمی از ارز تامین واردات خودرو به شرکت‌های خودروساز بزرگ کشور تعلق می‌گیرد و باقی شرکت‌ها ماه‌ها باید در انتظار ارز باشند.
طبق آنچه گمرک کشور اعلام کرده از ابتدای سال‌جاری تا پایان آبان ماه، ۲۹هزار و ۴۱۸ دستگاه خودرو سواری به ارزش بالغ بر ۶١٧ میلیون دلار وارد کشور شده و به‌طور قطعی از گمرکات کشور ترخیص شده است. با احتساب واردات حدودا ۱۱هزار و ۸۷۴ دستگاه خودرو ی سواری به ارزش ۲۳۴ میلیون و ۵۶۰هزار دلار تا پایان سال گذشته، تا پایان آبان ماه، بالغ بر ۴١هزار دستگاه خودرو وارد کشور و ترخیص شده است.
طبق اعلام گمرک، طی ۶ماهه ابتدایی امسال، شرکت‌های معین‌‌خودرو ایرانیان، سایپا، بهمن‌‌موتور و کرمان‌‌موتور به ترتیب، بزرگ‌ترین واردکننده خودروهای سواری به کشور بوده‌‌اند. در مورد خودروهای برقی معادله کمی متفاوت می‌شود به‌طوری که طبق آمار گمرک، از زمان آغاز ثبت‌سفارش خودروهای برقی وارداتی تا پایان مردادماه، ۲۶هزار و ۶۳۰ خودرو ثبت‌سفارش شده که از این تعداد ۴٩٢٧ دستگاه وارد کشور شده و ۶۵۰ خودروی برقی نیز در گمرکات است.
طبق اطلاعات ارائه شده همچنین از ابتدای آغاز ثبت‌سفارش‌‌ها برای خودرو برقی تاکنون، ۱۳ شرکت ثبت‌سفارش داشته‌‌اند که بیشترین آمار ترخیص خودرو برقی، متعلق به ایران‌‌خودرو معادل ۳۶۰۰ دستگاه ثبت‌سفارش و ترخیص ۱۵۰۰ دستگاه بوده است. گروه خودروسازی سایپا توانسته از ٨٠٠٠ سفارش، تنها ۱۹۸ دستگاه را ترخیص کند. بعد از آن، دو شرکت کرمان‌‌موتور و مدیران‌‌خودرو بیشترین میزان ترخیص خودروهای برقی از گمرکات کشور را داشته‌‌اند.
به این ترتیب شرکت‌های ارز بگیری که به طور مشخص آنها را در سرلیست ثبت‌نام‌کنندگان قرار می‌دهند انگشت شمار هستند .
این شرکت‌ها ارز بیشتری می‌گیرند برای واردات محصولات چینی . همان‌طور که مونتاژکاران، ارز بیشتر می‌گیرند برای مونتاژ خودروهای چینی. به این ترتیب مونتاژ و واردات خودروهای این کشور بیشترین ارز خودرو را به خود اختصاص داده است .
چرا وارداتی‌ها در گمرک مانده اند؟
در کنار مشکلات ارزی واردات خودرو، آنچه متقاضیان یا حتی شرکت‌های واردکننده را درگیر خود کرده عدم‌ترخیص به موقع خودروهای خارجی است .
در این زمینه چند دلیل عمده مطرح است که مهم‌ترین آن عدم‌تامین به موقع ارز عنوان می‌شود. مشکل دوم نیز به تمدید مجوز واردات شرکت‌های واردکننده برمی‌گردد که همین مساله خود به سرعت گیر ترخیص وارداتی‌ها از گمرک تبدیل شده است .
عنوان می‌شود که بانک مرکزی به دلیل محدودیت‌های ارزی، تخصیص‌‌ها را به‌‌کندی انجام می‌دهد. در برخی موارد، سقف تخصیص ارز برای واردات، بسیار محدود شده که همین مساله از سرعت ترخیص خودروها کم می‌کند. از سوی دیگر ناهماهنگی میان نهادهای مختلف از جمله گمرک، بانک مرکزی، وزارت صمت و سازمان محیطزیست نیز یکی از دلایل اصلی تاخیر است. این نهادها گاهی مسوولیت مشکلات را به یکدیگر واگذار می‌کنند و هیچ دستگاهی مسوولیت کامل را بر عهده نمی‌گیرد
در کنار ناهماهنگی میان دستگاه‌ها باید قوانین و آیین‌‌نامه‌‌های پیچیده را نیز دلیل دیگری در این زمینه بدانیم .برخی خودروها به دلیل عدم‌انطباق با استانداردهای جدید یا تاخیر در ثبت‌سفارش و رعایت آیین‌‌نامه‌‌های مربوط به واردات، هنوز ترخیص نشده‌‌اند.
تعیین‌تکلیف خودروهای در گمرک مانده
شنبه گذشته در راستای پیگیری موضوع ترخیص خودروهای وارداتی، رئیس کل دادگستری استان هرمزگان به همراه دادستان مرکز استان و تعدادی از مسوولان قضایی، ضمن بازدید از بندر شهید رجایی بندرعباس، روند انجام تشریفات گمرکی و بندری را مورد بررسی قرار دادند.عباس منصوری-معاون نظارت بر امور دادسراها و ضابطین دادستان کل کشور، از دپوی صدها خودروی خارجی در گمرک این استان خبر داده و تاکید کرده که با وجود ترخیص هزاران خودروی وارداتی از بنادر و گمرکات استان هرمزگان طی ماه‌‌های اخیر و تداوم روند واردات خودروهای خارجی، اما در حال حاضر تعداد بالایی خودرو در پایانه‌‌های بندری و محوطه گمرکات معطل انجام تشریفات و آزمایش‌‌های مختلف هستند.
وی افزوده است که « یکی از مهم‌ترین عوامل اصلی دپو خودروهای خارجی، انجام آزمایشات متعدد مشابه و بعضا قابل بررسی از سوی برخی از دستگاه‌‌های متولی از جمله محیطزیست است. بر این اساس ضرورت دارد تا به منظور احقاق حقوق عامه و جلوگیری از تضییع حقوق تجار و فعالان اقتصادی، به سرعت با اصلاح فرآیندهای غیرضروری در این خصوص، چاره‌‌اندیشی شود.»
در این زمینه خبرگزاری «ایسنا» گزارش داده بود که در مهرماه سال‌جاری نیز علی صالحی - دادستان عمومی و انقلاب تهران - نیز به موضوع ترخیص خودروهای وارداتی ورود کرد و در این رابطه، تاکید کرده بود که «واردکنندگان خودرو باید در اسرع وقت نسبت به اظهار خودروهای وارداتی اقدام کنند تا فرآیند ترخیص به سرعت انجام و کالاها مشمول مقررات متروکه نشود. باید با قید فوریت برای حل مسائل اجرایی اقدام و در صورت وجود خودرو، عرضه در سامانه به صورت مرتب انجام شود و حداکثر در فواصل ۱۵ روز صورت پذیرد. عرضه خودرو منوط به تکمیل سبد خودرویی و تعداد معین نشود تا در نتیجه کاهش عرضه باعث افزایش بی‌‌ضابطه قیمت خودرو و نارضایتی عمومی نشود.»
