«نه» بلند سعودی‌ها به جنگ اسرائیل علیه حماس/ عادی‌سازی روابط تل‌آویو-ریاض به کما رفت؟

به گزارش اقتصادنیوز، نظرسنجی موسسه مطالعاتی واشنگتن که بین 14 نوامبر تا 6 دسامبر انجام شد و منعکس کننده نظران هزار شهروند سعودی است، نشان می دهد که جنگ اسرائیل با حماس موجب شده تا رویکرد شهروندان این کشور نسبت به اسرائیل به شکلی منفی تغییر کند. بر اساس پاسخ ها، نگرش مردمی سعودی نسبت به نتیجه جنگ روشن است: اکثریت قریب به اتفاق (91 درصد) با این جمله موافق هستند که «علی رغم ویرانی ها و تلفات جانی، جنگ در غزه برد برای فلسطینی ها، اعراب و مسلمانان است». در باب نقش جهان عرب نیز تقریبا همه (96٪) با این پیشنهاد موافق هستند که «کشورهای عربی باید فوراً تمام تماس های دیپلماتیک، سیاسی، اقتصادی و هر گونه ارتباط دیگر با اسرائیل را در اعتراض به اقدام نظامی این رژیم در غزه قطع کنند.

خنجر به خود!

آنگونه که ناظران مدعی اند،نظرسنجی در طول جنگ نتایج ناپایدارتری را به همراه خواهد داشت زیرا شرایط روی زمین به سرعت تغییر می‌کند - برای مثال، در طول دوره رای‌گیری، جنگ اسرائیل و حماس چند تغییر عمده داشت، از جمله آتش‌بس موقت که از 24 تا 30 نوامبر برقرار شد و گسترش تهاجمات اسرائیل به جنوب غزه. با این حال، مقایسه این نظرسنجی با نظرسنجی‌های عربستان که در ماه اوت انجام شد، فشارسنجی است که نشان دهد چقدر این درگیری، حداقل به طور موقت، نگرش‌های خاص را تغییر داده است. به گفته تحلیلگران، فقط 16 درصد از سعودی‌ها می‌گویند که حماس باید از درخواست برای نابودی اسرائیل دست برداشته و راه حل دائمی دو کشوری برای مناقشه بر اساس مرزهای 1967 را بپذیرید.

جنگ اسرائیل و حماس باعث افزایش محبوبیت حماس شده است. نگرش مثبت نسبت به حماس از 10 درصد در ماه اوت به 40 درصد در نوامبر/دسامبر تغییر کرده است. پاسخ‌ها در جدیدترین نظرسنجی، در کنار پاسخ‌های سال‌های 2014 و 2021، نشان‌دهنده محبوبیت فزاینده‌ای است که حماس در میان برخی از سعودی‌ها در جریان درگیری با اسرائیل یا بلافاصله پس از آن به دست آورده است. با این حال، برخلاف کشورهایی مانند لبنان، اردن و مصر - که حماس از سال 2014 اکثریت آرا و محبوبیت را از آن خود کرده است - حماس در میان سعودی‌ها محبوبیت کمتری دارد.به نوبه خود، اسرائیل منفورتر شده است. اکنون، 87 درصد با این پیشنهاد موافقند که «رویدادهای اخیر نشان می‌دهد که اسرائیل آنقدر ضعیف و در داخل تضعیف شده که روزی می‌توان آن را شکست داد». از منظر اکثر سعودی ها، این تصور احتمالا قبل از جنگ نیز وجود داشت - 70٪ با پیشنهاد مشابهی موافق بودند که جنبش اعتراضی گسترده 2023 علیه نتانیاهو منعکس کننده ساختاری ضعیف و تقسیم شده است.

«نه» بلند سعودی ها به جنگ

برقراری رابطه اقتصادی پادشاهی با اسرائیل یکی از مسائلی بود که شهروندان سعودی نسبت بدان رضایت داشتند. اما امروز اکثریت شهروندان عرب با تعامل تجاری با اسرائیل مخالف هستند، همزمان سیر داده ها نشان می دهد که همراهی سعودی ها با توافق ابراهیم به میزان 17 درصد کاهش مقبولیت داشته است. به ادعای ناظران، حمایت از ابتکارات صلح عربی که به طور ضروری شامل اسرائیل می شود، همچنان باقی است. سه چهارم کسانی که در نظرسنجی مشارکت داشتند، با ارائه انگیزه به هر دو طرف برای اتخاذ مواضع معتدل تر (75٪)، و از همه مهم تر جهت ارائه حمایت بشردوستانه از غزه موافقت کردند. به علاوه، وقتی با این پیشنهاد مطرح می شود که «صرف نظر از اینکه چه چیزی درست است، هیچ راه حل نظامی برای درگیری با اسرائیل وجود ندارد، بنابراین روزی باید مذاکرات سیاسی برای توافق فلسطین و اسرائیل انجام شود»، اکثریت حتی بیشتر (86 درصد) موافق هستند.

به طور مشابه، تمایل چندانی برای دخالت مستقیم نظامی وجود ندارد - 88 درصد با این اصل موافقند که اصلاحات سیاسی و اقتصادی داخلی مهمتر از هر موضوع مرتبط با سیاست خارجی است، بنابراین باید از جنگ های خارجی دور ماند.شواهد نشان می دهد این جنگ میان دیدگاه های سعودی ها و شهروندان عرب کشورهای مجاور تغییر چندانی را ایجاد نکرده است. به عنوان مثال، نگرش ها نسبت به تشکیلات خودگردان فلسطین از زمان آغاز جنگ تغییر کرده است. در حالی که 41 درصد در سال 2014 دیدگاه مثبتی نسبت به تشکیلات خودگردان داشتند، اکنون فقط 10 درصد چنین نظری دارند، مشابه 15 درصدی که در ماه اوت همین را گفتند.تجزیه و تحلیل ها بر اساس یافته های یک نظرسنجی به سفارش موسسه واشنگتن انجام شده است. این نظرسنجی شامل مصاحبه‌های حضوری با یک نمونه ملی نماینده متشکل از هزار شهروند سعودی بود که بر اساس روش‌های احتمال جغرافیایی استاندارد انتخاب شدند. حاشیه خطای نظری برای نمونه ای با این اندازه و ماهیت تقریبا مثبت یا منفی سه درصد است.