چگونه عملیات حماس از دید رادارهای اطلاعاتی اسرائیل مخفی ماند؟

به گزارش اقتصادنیوز ، چشمان اسرائیل هرگز از فلسطینیان غزه دور نیست. پهپادهای نظارتی دائماً از آسمان آن عبور می‌کنند. مرز بین آن‌ها مملو از دوربین‌های امنیتی و سربازان است. سازمان‌های اطلاعاتی از منابع و قابلیت‌های سایبری استفاده کرده تا اطلاعات در مورد هرگونه حمله قریب‌الوقوع را استخراج کنند.

به نوشته آسوشیتدپرس، ظاهراً در آستانه حمله بی‌سابقه حماس، چشم و گوش اطلاعاتی اسرائیل بسته شده بود و فلسطینیان توانستند که موانع مرزی اسرائیل را شکسته و صدها تن از نیروهای خود را برای انجام عملیات به اسرائیل بفرستند که منجر به مرگ صدها نفر و قراردادن منطقه در آستانه یک درگیری تمام‌عیار شد.

سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل در طول دهه‌ها به دلیل مجموعه‌ای از دستاوردها، شهرتی از شکست‌ناپذیری به دست آورده بودند. اسرائیل نقشه‌های نیروهای فلسطینی کرانه باختری را خنثی کرده، عوامل حماس را در د,بی حذف کردند و دانشمندان هسته‌ای ایران را قلب این کشور ترور کردند. حتی زمانی که تلاش‌های آن‌ها شکست می‌خورد، آژانس‌هایی مانند موساد، شین بت و اطلاعات نظامی ارتش رمز و راز خود را حفظ کرده‌اند.

اکوایران در ادامه ترجمه این گزارش آورده است: اما حمله این هفته که اسرائیل را در تعطیلات مهم یهودیان غافلگیر کرد، این شهرت را در تردید فرو برد و سؤالاتی را در مورد آمادگی آن در برابر دشمنی ضعیف اما مصمم ایجاد کرد. بیش از ۴۸ ساعت بعد، نیروهای حماس به نبرد با نیروهای اسرائیلی در شهرها و شهرک‌های اسرائیلی ادامه داده و ده‌ها اسرائیلی را به اسارت درآوردند.

یاکوف آمیدور، مشاور امنیت ملی سابق بنیامین نتانیاهو گفت: «این یک شکست بزرگ است. این عملیات ثابت می‌کند که توانایی‌های اطلاعاتی اسرائیل در غزه خوب نبوده است». آمیدرور از ارائه توضیحی در مورد این شکست خودداری کرد و گفت که وقتی گردوغبار فروکش کرد باید از آن درس گرفت.

دریادار دانیل هاگاری، سخنگوی ارشد ارتش اسرائیل اذعان کرد که ارتش به مردم یک توضیح بدهکار است. اما گفت الان وقتش نیست. او گفت: «اول می‌جنگیم، سپس تحقیق می‌کنیم».

برخی می‌گویند هنوز خیلی زود است که تقصیر را صرفاً به گردن یک نقص اطلاعاتی بیندازیم. آن‌ها به موجی از خشونت‌های سطح پایین در کرانه باختری اشاره می‌کنند که باعث شد برخی از منابع نظامی به آنجا منتقل شده و هرج‌ومرج سیاسی اسرائیل ناشی از اقدامات کابینه راست‌گرای نتانیاهو برای اصلاحات قضایی را یکی دیگر از دلائل احتمالی آن می‌دانند. این طرح بحث‌برانگیز انسجام ارتش اسرائیل را تهدید کرد.

اما فقدان آگاهی قبلی از نقشه حماس احتمالاً عامل اصلی زنجیره رویدادهایی است که منجر به مرگبارترین حمله علیه اسرائیلی‌ها در دهه‌های اخیر شده است. اسرائیل در سال ۲۰۰۵ نیروها و شهرک‌نشینان خود را از نوار غزه خارج کرد و کنترل مستقیم بر این منطقه را از خود سلب کرد. اما حتی پس از تسلط حماس بر غزه در سال ۲۰۰۷، به نظر می‌رسید که اسرائیل با استفاده از اطلاعات فنی و انسانی، برتری خود را حفظ کرده است.

اسرائیل ادعا می‌کرد که مکان دقیق رهبری حماس را می‌داند و آن را از طریق ترور رهبران حماس ثابت کرده است. اسرائیل می‌دانست که کجا باید به تونل‌های زیرزمینی حماس که برای عبور نیروها و تسلیحات استفاده می‌شد حمله کند.

با وجود این توانایی‌ها، حماس توانست نقشه خود را مخفی نگه دارد. به نظر می‌رسد این حمله که احتمالاً با ماه‌ها برنامه‌ریزی و آموزش دقیق همراه بوده و هماهنگی میان گروه‌های متعدد مقاومت را می‌طلبید، از رادار اطلاعاتی اسرائیل مخفی مانده بود.

امیر آویوی، یک ژنرال بازنشسته اسرائیلی گفت که بدون جای پایی در غزه، سرویس‌های امنیتی اسرائیل به طور فزاینده‌ای برای به دست‌آوردن اطلاعات، به ابزارهای فناوری متکی بوده‌اند. او گفت که نیروهای فلسطینی راه‌هایی برای فرار از چشم اطلاعاتی دشمن پیدا کرده و به اسرائیل تصویر ناقصی از نیت خود می‌دادند.

آویوی که به عنوان هماهنگ‌کننده اطلاعاتی تحت فرماندهی سابق ستاد ارتش خدمت می‌کرد، گفت: «طرف مقابل یاد گرفت که با تسلط تکنولوژیک ما کنار آمده و از استفاده از فناوری که می‌تواند آن را افشا کند، دست بکشد» او گفت: «آن‌ها به عصر حجر بازگشته‌اند». او توضیح داد که فلسطینی‌ها از تلفن یا رایانه استفاده نکرده و کارهای حساس خود را در اتاق‌هایی انجام می‌دادند که به طور خاص از جاسوسی دیجیتال در امان بود. اما آویوی گفت که این شکست فراتر از بحث اشراف اطلاعاتی است و سرویس‌های امنیتی اسرائیل نتوانستند جمع‌بندی دقیقی از اطلاعاتی که دریافت می‌کردند ارائه دهند.

در سال‌های اخیر، تشکیلات امنیتی اسرائیل به طور فزاینده‌ای حماس را علاقه‌مند به حکومت‌داری و توسعه اقتصادی غزه و بهبود استاندارد زندگی ۲.۳ میلیون نفر از مردم آنجا می‌دیدند. اما آویوی و دیگران می‌گویند که حقیقت این است که حماس که خواهان نابودی اسرائیل بوده است، همچنان این هدف را اولویت خود می‌داند. اسرائیل در سال‌های اخیر به ۱۸ هزار کارگر فلسطینی از غزه اجازه داده که در اسرائیل کار کنند؛ جایی که آن‌ها می‌توانند حقوقی حدود ۱۰ برابر بیشتر از مناطق فقیرنشین ساحلی فلسطینی دریافت کنند. نهادهای امنیتی آن هویجی برای حفظ آرامش نسبی می‌دانستند.

آموس هارل، تحلیلگر دفاعی در روزنامه هاآرتص نوشت: «در عمل، صدها یا هزاران نفر از مردان حماس ماه‌ها برای یک حمله غافلگیرانه آماده می‌شدند، بدون اینکه این اطلاعات فاش شده باشد. نتایج فاجعه‌بار است».

متحدانی که اطلاعات مشترکی با اسرائیل دارند، می‌گویند که آژانس‌های امنیتی اسرائیل در خوانش واقعیت اشتباه کردند. یک مقام اطلاعاتی مصر گفت که کشورش که اغلب به عنوان میانجی بین اسرائیل و حماس عمل می‌کند، مکرراً با اسرائیلی‌ها در مورد «اتفاقی بزرگ» صحبت کرده است. او گفت که مقامات اسرائیلی بر کرانه باختری متمرکز شده و تهدید غزه را کم‌اهمیت دانستند. کابینه نتانیاهو که متشکل از حامیان شهرک‌نشینی یهودیان در کرانه باختری است، در مواجهه با موج فزاینده خشونت‌ها در ۱۸ ماه گذشته، خواستار سرکوب امنیتی کرانه باختری شده بود.

این مقام مصری گفت: «ما به آن‌ها هشدار داده بودیم که یک حادثه بزرگ نزدیک است. اما آن‌ها چنین هشدارهایی را دست‌کم گرفتند».

اسرائیل همچنین به خاطر طرح اصلاحات قضایی نتانیاهو از داخل دچار تزلزل شده است. نتانیاهو به سخن مکرر از سوی رؤسای دفاعی اسرائیل و همچنین چندین رهبر سابق سازمان‌های اطلاعاتی که این طرح باعث فروپاشی اتحاد داخلی خواهد شد، بی‌توجهی کرد.

مارتین ایندیک که در دوران دولت اوباما به عنوان فرستاده ویژه برای مذاکرات اسرائیل و فلسطین خدمت می‌کرد، گفت که اختلافات داخلی بر سر تغییرات قانونی عامل تشدیدکننده‌ای بود که به غافلگیری اسرائیلی‌ها کمک کرد. او گفت: «این موضوع ارتش اسرائیل را به گونه‌ای مشغول کرد که بعداً متوجه شدیم باعث یک حواس‌پرتی بزرگ شده است».