بررسی نرخ بیکاری و میزان اشتغال در بخش های اقتصاد ایران

واکسن بیکاری در کرونا + نمودار

کدخبر: ۴۰۳۶۹۵
اقتصاد نیوز: بحران کرونا باعث شده تا بالغ بر 680 هزار نفر از شاغلین بخش خدمات در سال 99 نسبت به سال 98 کاسته شده ،اما قسمت عمده ای از این افراد در بخش صنعت شاغل شده اند .
واکسن بیکاری در کرونا + نمودار

به گزارش اقتصادنیوز نرخ بیکاری در زمستان 99 از 10.6 درصد در زمستان 98 به حدود 9.7 درصد کاهش پیدا کرده است ،البته این پایین ترین نرخ بیکاری در سال 99 نیست .همچنین حدود 680 هزار نفر از شاغلین بخش خدمات که بیشترین سهم را در تعداد افراد شاغل دارد کاسته شده است ،با توجه به افزایش 416 هزار نفری شاغلین در بخش صنعت ظاهرا بار تعدیل نیروی کار بخش خدمات بر دوش این بخش افتاده یا به عبارت دیگر بخش صنعت از ضربه کرونا به اشتغال اقتصاد ایران تا حدی جلوگیری کرد .اما به طور کلی علی رغم کاهش نرخ بیکاری ،حدود 300 هزار نفر از جمعیت شاغل کل کشور در سال 99 کاسته شده است .

نرخ بیکاری

بسیاری گمان می کنند که نرخ بیکاری از نسبت جمعیت بیکار به کل جمعیت کشور به دست می آید ،در صورتی که نرخ بیکاری بدین شکل محاسبه نمی شود .نرخ بیکاری از نسبت جمعیت بیکاران به جمعیت فعال اقتصادی به دست می آید .نرخ مشارکت اقتصادی یا جمعیت فعال اقتصادی نیز از نسبت جمعیت متقاضی کار (بیکار و شاغل) نسبت به کل جمعیت به دست می آید .به بیان دیگر نرخ بیکاری از نسبت تقسیم تعداد بیکاران به کسانی که متقاضی پیدا کردن شغل هستند به دست می آید .

از همین رو برای فهم دقیق تر تغییرات نرخ بیکاری بایستی تغییرات در نرخ مشارکت اقتصادی را نیز در نظر داشت .به عنوان مثال ممکن است زمانی نرخ بیکاری کاهش پیدا کند این امر ناشی از ایجاد شغل نباشد .زمانی کاهش نرخ بیکاری متأثر از ایجاد شغل جدید نباشد ،بدین معنی است که نرخ مشارکت اقتصادی کاهش یافته یا به بیان دیگر جمعیت متقاضی کار کمتر شده است .

کاهش نرخ بیکاری یا نا امیدی از اشتغال

در زمستان سال 99 نرخ بیکاری 9.7 درصد بر آورد شده که با توجه به نرخ 10.6 درصدی کاهش داشته داشته است .با وجود اینکه کاهش نرخ بیکاری اتفاق خوبی در اقتصاد تلقی می شود ،اما چرا نمی توان این کاهش را در حال حاضر خبر خوبی دانست ؟

همانگونه که گفته شد نرخ بیکاری به نرخ مشارکت اقتصادی وابسته است و چنانچه از جمعیت جویای کار کاسته شود طبیعتا در نرخ بیکاری نیز کاهش دیده خواهد شد .از زمستان 98 تا پایان سال 99 علی رغم افزایش جمعیت بالغ بر 1.5 میلیون نفر از جمعیت فعال اقتصادی کاسته شده است ،به بیان دیگر این تعداد دیگر متقاضی کار نیستند .همین امر باعث شده تا با وجود کاهش 300 هزار نفری از جمعیت شاغل کشور در طول این یکسال ،نرخ بیکاری کاهش یابد .

1 (22)

پاییز 99 کمترین نرخ بیکاری فصلی در 3 سال گذشته

بر اساس روند نرخ بیکاری فصلی در طول 3 سال گذشته ،بیشترین نرخ بیکاری فصلی به تابستان و زمستان 97 با نرخ 12.2 درصدی تعلق دارد .کمترین نرخ بیکاری فصلی نیز در طول این بازه زمانی متعلق به پاییز 99 با نرخ بیکاری 9.4 درصدی است .با توجه به اینکه نرخ بیکاری فصلی نقطه به نقطه است یا به عبارت دیگر میزان بیکاری یک فصل را با میزان بیکاری فصل مشابه سال قبلی مقایسه می کند ،تا حدودی می توان روند نزولی نرخ بیکاری در طول سال گذشته به دلیل افزایش بالای نرخ بیکاری در سال های 97 و 98  دانست .

سهم هر بخش در میزان اشتغال کشور چقدر است ؟

همانگونه که بخش خدمات بیش از نیمی از حجم اشتغال کشور را تشکیل می دهد ،انتظار می رود تا این بخش بیشترین سهم را در میزان اشتغال زایی داشته باشد .بیشترین تعداد شاغلین در سال 99 در بخش خدمات مشغول بوده و تعداد آن ها بالغ بر 11 میلیون و 666 هزار برآورد شده است .به ترتیب در رتبه دوم و سوم نیز بخش صنعت و بخش کشاورزی با سهمی 33.8 و 15.8 درصدی قرار دارند .بدین ترتیب سهم بخش 50.4 درصد است .

2 (22)

کرونا چند صد هزار نفر را از بخش خدمات بیکار کرد

در سال 98 حدود 12 میلیون و 347 هزار نفر در بخش خدمات شاغل بوده اند و همانگونه که در سطور بالاتر گفته شد جمعیت شاغل در این بخش در سال 99 نسبت به 98 کاهش چشمگیری داشته است ،به بیان دیگر بالغ بر 680 هزار نفر از بخش خدمات در طول این بازه زمانی از کار بی کار شده اند .با توجه به این که اتفاقاتی مانند اپیدمی کرونا اولین ضربه اقتصادی شان به بخش خدمات است ،تعدیل چند صد هزار نفری شاغلین بخش خدمات در سال 99 را می توان ناشی از این بیماری دانست ؟

افراد تعدیل شده از بخش خدمات بیکار شدند ؟

همانگونه که گفته شد حدود 680 هزار نفر در سال 99 از بخش خدمات بیرون آمده اند .با توجه به اینکه در سال گذشته حدود 300 هزار نفر از جمعیت شاغل کشور کاسته شده است .چنانچه فرض کنیم این تعداد همگی مربوط به بخش خدمات هستند ،پس حدود 380 هزار نفر دیگر در کدام بخش مشغول به کار شده اند ؟

تعداد شاغلین بخش صنعت در سال 98 از 7 میلیون و 429 هزار نفر به 7 میلون و 813 هزار نفر افزایش یافته است .با توجه به این افزایش در نیروی کار بخش صنعت ظاهرا افراد بیکار شده از بخش خدمات به بخش صنعت ورود پیدا کرده اند .البته لزوما نمیتوان گفت که دقیقا همان اشخاص بیکار شده از بخش خدمات وارد بخش صنعت شده اند ،اما از نظر تعداد شاغلین کل کشور بار اشتغال بخش خدمات در سال گذشته بر دوش بخش صنعت افتاده است .

تعداد شاغلین در مناطق شهری و روستایی

جمعیت شاغل در مناطق شهری کشور در سال 99 بالغ بر 17 میلیون و 289 هزار نفر برآورد شده است ،همچنین جمعیت شاغل در مناطق روستایی نیز در حدود 5 میلیون و 845 هزار نفر بوده است .بیشترین تعداد شاغلین در مناطق شهری با سهمی معادل 59.2 درصد به بخش خدمات تعلق دارد ،در مناطق روستایی نیز بخش کشاورزی با سهمی 45.3 درصدی در جایگاه نخست قرار دارد .تعداد جمعیت شاغل در مناطق روستایی و شهری در سال 99 نسبت به سال 98 کاهش یافته است .

در بازه زمانی یکساله زمستان 98 تا زمستان 99 میزان بیکاری مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی بوده است ،چرا تعداد بیکاران در روستا های کشور حدود 8.2 درصد رشد داشته و این در حالیست که تعداد افراد بیکار در مناطق شهری در سال 99 نسبت به 98 حدود 11.8 درصد افزایش را تجربه کرده است .

Untitled-19

اخبار روز سایر رسانه ها
    تیتر یک
    کارگزاری مفید