آرشیو اخبار : تاريخ و اقتصاد
-
امتیاز شیلات در عهد محمدشاه قاجار
شیلات شمال ایران همواره موردتوجه اقوام حاشیهنشین و ساحلی دریای خزر بوده است. کلمه شیلات (شیل*) خود گویای حضور فعال اهالی منطقه در زمینه صید و صیادی است. -
کودتا و پایان آرزوی استقلال
کودتای ۲۸ مرداد به موضوع مناظرهای داغ میان هواداران شاه و مخالفان او تبدیل شد. هواداران شاه آن را قیام مردمی میدیدند، مخالفان فرزند نابکار سیا و نیات ضدملی شاه. اکنون در پرتو اسناد و مدارکی که در اختیار داریم، میتوانیم بگوییم که بازگشت به قدرت محمدرضاشاه، بهدلیل عشق ایرانیان به شخص شاه نبود، بلکه نتیجه عملیات آژاکس بود. سیا برای ساقط کردن دولت مصدق به کاری خیلی بیشتر از زدن تلنگر ضربه نهایی دست زد. بدون هماهنگی عملیات از سوی کرمیت روزولت و بدون خرابکاری کارگزاران انگلیسی، نظامیان شاه هرگز نمیتوانستند دست بهکار شوند. ارتش مردد بود، شاه قادر نبود تصمیم بگیرد. از سوی دیگر، بخشبزرگی از جمعیت همچنان از مصدق حمایت میکرد. پشت کردن آیتالله کاشانی که نماینده جمعیت مسلمان مبارز جبهه ملی بود، نخستوزیر را… -
محمد شاه؛ مرگ در 42 سالگی
فاطمه قاضیهایکی از مهمترین وقایع سلطنت محمدشاه (۱۴ دی ۱۱۸۶ تبریز – ۱۴ شهریور ۱۲۲۷ تجریش) کور کردن برادرانش بود. وی در سال 1213 ه.ش یعنی سال مرگ فتحعلیشاه (در اصفهان)، به سلطنت رسید، (قبل از محمدشاه پسر دیگر فتحعلیشاه به نام علیشاه ظلالسلطان در تهران تاجگذاری کرد و چهل روز بر تخت نشست). محمدشاه نوه فتحعلیشاه و فرزند عباسمیرزا بود و سومینشاه از دودمان قاجار. علت به سلطنت رسیدن او این بود که پدر ولیعهدش قبل از مرگشاه درگذشته بود ولی بهرغم اینکه فتحعلیشاه فرزندان ذکور بسیاری داشت، ولی سلطنت موروثی در خانواده عباسمیرزا یکی از مواد معاهده ترکمانچای بود که طبق آن روسیه متعهد شده بود که از آن حمایت کند و فتحعلیشاه ناگزیر باید از آن تبعیت میکرد. بنا بر این بعد از مرگ عباس میرزا در سال 1212 ه.ش محمدمیرزا را به… -
درگذشت معمار هتل هیلتون
حیدر قلیخان غیایی شاملو، از پیشگامان معماری نوین در ایران ۱۵ شهریور ۱۳۶۴ در 64 سالگی چشم بر جهان فروبست. -
پایان جنگ روسیه و ژاپن ، آغاز انقلاب مشروطه ایران
14شهریور 1284 جنگ ژاپن و روسیه با امضای قرارداد پورتسموث پایان یافت. جنگ دو ساله این دو امپراتوری بر سر منچوری و شبهجزیره کره درگرفت. صحنه اصلی نبرد جنوب منچوری و آبهای کرانه ژاپن، کره و دریای زرد بود. ۵ سپتامبر ۱۹۰۵ ژاپن و روسیه به دعوت تئودور روزولت در اوهایو پیمان آتشبس و صلحی به نام پیمان پورتسموث امضا کردند. -
یار شاطر، نه بار خاطر
من در همدان در شب سیزده عید نوروز به دنیا آمدم و از اینرو اگر نشانهای نحوست در من دیده شود با چنین تاریخ تولدی غریب نیست! نام خانوادگی من که در نظر بسیاری کمی عجیب میآید از آنجاست که پدرم مرادی داشت و او در نامهای او را «یار شاطر» خوانده بود. -
غارت و آبادانی!
با توجه به اینکه خراسان دوره سلجوقی گرفتار درگیریهای خارجی و نابسامانیهای داخلی بوده است، میتوان به دشواری اوضاع اقتصادی مردم نیشابور پی برد. از مطالعه منابع چنین برمیآید که فرآوردههای احشام، بخش عمدهای از نیازمندیهای مردم نیشابور را تامین میکرد. قبل از هجوم سلجوقیان به خراسان، نیشابور دارای تمدن شهری پررونق و اقتصاد روستایی پیشرفتهای بود. در اثر منازعاتی که در نیشابور به وقوع پیوست این سرزمین گرفتار زیانهای مادی و معنوی شد. در زمان هجوم سلجوقیان، نیشابور به عنوان یکی از شهرهای ثروتمند خراسان از رونق افتاد. تجارت هند و چین از مسیر نیشابور دارای اهمیت فراوانی بود و نیشابور تا زمان ویرانی آن در سالهای 556- 548هـ. .ق به عنوان پایتخت دوم سلسلههای متوالی آن ناحیه به شمار میرفت. -
جعبه جادویی توسعه
همت کسی چون محمدعلی فروغی برای انشاء سیر حکمت در اروپا، از برای نشان دادن شاهراه غرب، برای رسیدن به تصویری بود که ما اکنون میبینیم. اما مسیری که از سوی فروغی و اخلاف او گشوده شد، بهوسیله اصحاب ایدئولوژی به بیراهه رفت، اصحاب ایدئولوژی بهجای آنکه ایضاح نسبت سنت و تجدد را وجهه همت خویش قرار دهند شروع به پیچیدن نسخه ایدئولوژیک برای «مشکل ایران» کردند، گاه غربگرایی را علاج بیماری معرفی کردند و گاه ستیز با غرب و بازگشت به خویشتن را مرهم زخم عقبماندگی عنوان کردند. -
بزرگداشت بیرونی، دانشمند بزرگ
13 شهریور روز ابوریحان بیرونی، دانشمند و فیلسوف بزرگ است. او شهریور 352 خورشیدی (5 سپتامبر 973 میلادی) در حوالی خوارزم متولد شد. سالهای اول زندگی را در خوارزم به تحصیل علوم گذراند و مدتی در خدمت مامونیان خوارزم بود تا آن که به سفر رفت. در ابتدای سفر چند سالی را در جرجان (جنوب شرقی دریای مازندران) در خدمت شمس المعالی قابوس وشمگیر گذراند و کتاب آثار الباقیه را در آنجا به نام قابوس تالیف کرد.