آرشیو اخبار : باشگاه اقتصاددانان
-
احیای مطالبه‌گری از دولت
محمد جلالی/ مدیر کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو، دانشگاه شهید بهشتیاز زمان راه‌اندازی سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات در راستای ایجاد دولت پاسخگو (به‌عنوان یکی از مفاهیم اساسی در حوزه عمومی) مدت زمان کوتاهی می‌گذرد. زمینه کلی این بحث با مباحث مربوط به نظام‌های کلی حکومت بشری تنیده است و اعتلای یک چنین حکومتی نیز برخاسته از حاکمیت قانون است که دارای وجوه متعددی است. حاکمیت قانون نظام صحیح و مرتبط سه‌گانه‌ای است که به ترتیب، نظارت، پاسخگویی و مسوولیت را مورد اهمیت قرار می‌دهد. مسلما اگر این سه حلقه در هم تنیده را در نظر بگیریم و لازم بدانیم و در حقیقت چاره‌ای غیر از این هم در دنیای مدرن نداریم (به ویژه در دولت مدرن) برای تحقق آن باید شبکه‌ای از آزادی‌های متفاوت و متعدد را در نظر بگیریم و به رسمیت بشناسیم و با شیوه‌های مختلف آنها را تضمین کنیم. -
مقاومت در برابر شفافیت
باقر انصاری/ مسوول تدوین پیش‌نویس لایحه آزادی اطلاعات (1382)صحبتی که می‌خواهم داشته باشم ثمره مطالعات و بخشی هم ثمره تجربه‌ام است. آن بخش مطالعات به دلیل این است که پیش‌نویس قانون حق دسترسی آزاد به اطلاعات را بنده و جمعی از همکاران فراهم کردیم که با پیش‌نویس‌های متعددی همچون شفافیت، تعارض و موارد دیگری از قوانین ربط داشت. چون عملا درگیر کارهای تطبیقی و تدوین‌کننده این پیش‌نویس‌ها بودم، به همین دلیل در جلسات دفاع، انواع انتقادها و دغدغه‌ها را شنیدم و به همین دلیل می‌دانم چرا مثلا پیش‌نویس قانون ۸۶ ماده‌ای حق دسترسی آزاد به اطلاعات به 23 ماده تقلیل یافته یا مواد لایحه شفافیت نیز کاهش یافت. -
استثناهای «کپی‌رایت»
محمدهادی میرشمسی/ عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم‌سیاسی دانشگاه علامه طباطباییپرسشی که در عرصه کپی‌رایت برای بسیاری از اهل تحقیق مطرح شده این است که آیا کپی‌رایت دسترسی همگانی به اطلاعات را محدود یا آزاد و تسهیل می‌کند؟ همان‌طور که در میان اهل فن رایج است، کپی‌رایت فیلتری است که محدودکننده نیست، بلکه همین فیلتر اطلاعات با منبع اصیل و سالم را به دست متقاضیان می‌رساند. با این وصف آیا کپی‌رایت مصداقی از تاسیسات کنترل‌گرا در دسترسی به اطلاعات است؟ کپی‌رایت شاخه مالکیت حقوق فکری است که تحت‌عنوان مالکیت ادبی، فکری هم از آن یاد می‌شود. آنچه کپی‌رایت ایجاد می‌کند، این است که برای دارنده حق، حق بهره‌برداری انحصاری موقت قائل می‌شود. همانند گزارش یک حادثه را که اثر کپی‌رایتر می‌نامیم. -
کارنامه سامانه‌های دولتی
مصطفی خیری‌زاده/ دانشجوی دکترای حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطباییبا تمرکز بیشتر بر سامانه انتشار و دسترسی به اطلاعات آزاد، داده‌های خامی در دسترس هست که در درگاه این سامانه در دسترس قرار دارد. البته می‌شود با فرمول‌های خاص با مفاهیم خاص از این داده‌ها نتیجه‌گیری معناداری داشته باشیم. -
ریسک‌های اقتصادی در 2020
در آستانه سال جدید میلادی هستیم و نهادهای تحلیلگر و سازمان‌های بین‌المللی به بررسی شرایط اقتصاد جهان در سال جاری و افق آن پرداخته‌اند. به‌ویژه ریسک‌هایی که اقتصاد جهان را تهدید می‌کنند مورد توجه قرار دارد.در دو فصل اخیر شدت یافتن تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا، بحران بر سر جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا و کاهش نرخ رشد اقتصاد چین مهم‌ترین ریسک‌هایی بوده‌اند که سبب ضعف در اقتصاد جهان شده‌اند و موضوع نگران‌کننده این است که ریسک‌های یاد شده پایدار هستند و به احتمال زیاد سال آینده نیز اقتصاد جهان درگیر آنها خواهد بود. -
جنگ در دو سوی آتلانتیک
یون لی/ سیانبیسیدر هفته‌های اخیر شاخص‌های مالی در برخی بورس‌های بزرگ جهان، به‌ویژه بورس آمریکا، رشد چشمگیری داشته‌اند و در آمریکا رکوردهای جدیدی ثبت شده است. اما این به آن معنا نیست که ریسک‌ها و تهدیدها از میان رفته یا کاهش یافته‌اند. برعکس شاهد تداوم وضعیت‌های نگران کننده و پدید آمدن تهدیدهای جدید هستیم. اقتصاددان دویچه بانک هفته گذشته فهرستی از ریسک‌ها که سال آینده اقتصاد جهان را تهدید خواهند کرد ارائه کرد. در صدر این فهرست رشد مداوم نابرابری‌های درآمدی و ثروت در اقتصادهای بزرگ و کوچک قرار دارد. این روند زمینه‌ساز تغییر دیدگاه رای دهندگان و نیز ناآرامی‌های سیاسی است و تبعاتی برای اقتصادها دارد. در ایالات متحده دو نامزد حزب دموکرات برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده، یعنی خانم الیزابت وارن و آقای برنی سندرز، خواهان افزایش… -
پنج نگرانی بزرگ
دونا بوراک/ سیاناندر ماه‌های اخیر انتشار گزارش‌های نگران‌کننده از اقتصادهای بزرگ و سیاست‌های تجاری آمریکا در قبال چین سبب نگرانی سرمایه‌گذاران درباره بروز رکود در اقتصاد جهان شده است. در حال حاضر وضعیت اقتصاد آمریکا بهتر از دیگر اقتصادهای توسعه‌یافته است و میزان بالای مصرف خانوارها سبب تداوم طولانی‌ترین دوره رشد اقتصادی این کشور شده است. امسال به‌رغم ضعف سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و کاهش فعالیت‌ها در بخش تولید کارخانه‌ای، یازدهمین سال رشد پیوسته اقتصاد آمریکاست. در دو سال اخیر شاخص‌های مالی در بورس آمریکا به ارقام بی‌سابقه‌ای افزایش یافته‌اند، نرخ بیکاری به پایین‌ترین میزان در پنج دهه اخیر رسیده و سطح دستمزد بالا رفته است. اما واقعیت این است که بروز نشانه‌های ضعف باید جدی گرفته شود و نیز اقداماتی برای افزایش اعتماد شرکت‌ها،… -
اژدها خاموش می‌شود؟
پل هانون/ وال استریت ژورنالنشانهها از بهبود شرایط اقتصاد جهان اندک است و داده‌های جدید از اقتصاد چین نشان می‌دهد کاهش نرخ رشد ادامه یافته است. همچنین اقتصاد آلمان و ژاپن در حال نزدیک شدن به رکود است. تداوم مذاکرات تجاری بین چین و آمریکا بر سر اختلافات و نمایان شدن برخی نشانه‌ها از جدایی برنامه‌ریزی‌شده انگلستان از اتحادیه اروپا سبب شده احتمال کاهش شدید نرخ رشد اقتصاد جهان کمتر شود، اما داده‌های جدید از اقتصادهای بزرگ و ضعف در سیستم تجارت جهانی که حاصل عوامل گوناگون است اجازه نمی‌دهد نگاه مثبتی به وضعیت اقتصاد جهان در سال آینده میلادی داشته باشیم. -
اختلال پوپولیست‌ها در تجارت
تام اورلیک / بلومبرگ20 سال پیش حجم اقتصاد چین یک دهم اقتصاد آمریکا بود، اما امسال اندازه آن دو سوم اقتصاد آمریکاست و تا سال ۲۰۳۰ اگر همین مسیر طی شود، اقتصاد چین 10 درصد بزرگ‌تر از اقتصاد آمریکا خواهد بود. همچنین هند با پشت‌سر گذاشتن آلمان و ژاپن به سومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل خواهد شد و اقتصاد ویتنام در بین ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان قرار خواهد گرفت. اما نیروهای اختلال‌آفرین در سراسر اقتصاد جهان در حال اثرگذاری هستند. رژیم‌های پوپولیست به قوانین تجارت و اقتصاد پشت کرده‌اند، حمایت‌گرایی در برابر جریان‌های تجاری مانع پدید آورده است و اتوماسیون و اقتصاد دیجیتال در حال بالا بردن بهره‌وری در برخی کشورها و از میان بردن منابع برتری در برخی دیگر از کشورها هستند. تغییرات آب و هوایی خطری بسیار بزرگ است که تمام جهان در معرض آن قرار گرفته است. -
آینده بازارها
تلاطم در بازارها از نیمه دوم سال 1396 تاکنون اقتصاد ایران را همراهی می‌کند. بازار دارایی‌ها به‌خصوص بازار ارز و طلا در بی‌ثباتی‌های به‌وجود آمده سردمدار بودند و چشم همه بازارها به این دو دوخته شده بود. البته بازار مسکن به‌دلیل خاستگاه فعالان این عرصه، از همان ابتدای نیمه دوم سال 1396 حرکت خود را آغاز کرد و تا پایان سال 1396 رشد قیمت‌ها در بازار مسکن بیش از رشد قیمت در سایر دارایی‌ها بود.