شماره روزنامه ۵۹۹۲
|

آرشیو اخبار : تاريخ و اقتصاد

  • انتقادی جدی که به مصدق وارد است این است که چرا با توجه به مقبولیت سیاسی که در بین توده‌های مردم پیدا کرده بود سازماندهی جبهه ملی را گسترده‌تر نکرد و جبهه ملی را به یک جبهه فراگیر تبدیل نکرد. دکتر مصدق باید برای مبارزه سیاسی خود سازماندهی سیاسی و تشکیلاتی به وجود می‌آورد. اشتباه دیگر دکتر مصدق در کتاب «کودتا» یرواند آبراهامیان‌ آورده شده است.

  • دکتر اسماعیل یزدی پزشک معالج دکتر مصدق در اثر ابتلا به بیماری کرونا درگذشت. او پزشک معالج محمد مصدق، صاحب امتیاز روزنامه میزان، از بنیان‌گذاران بیمارستان پارس، عضو فرهنگستان علوم پزشکی، عضو شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و کمیسیون پزشکی شورای پژوهش‌های کشور و پزشک حاذقی در جراحی فک و سرطان بود. او دوران تخصصی خود را در دانشگاه تافت آمریکا گذارنده بود. یزدی کتابی در مورد تاریخ دندانپزشکی ایران نوشته است‌.

  • این سوال برای ما مطرح است که ملی شدن صنعت نفت برای ما چه فایده‌ای داشته است؟ درست است که درخصوص ملی کردن صنعت نفت به مشکلاتی برخوردیم و به کودتای 28 مرداد 1332 و سقوط دولت مصدق منجر شد و کنسرسیومی ‌با حضور شرکت‌های نفتی خارجی تشکیل شد ولی کسانی که کودتا کرده بودند چه خودشان و چه پشتیبانان آنها نمی‌توانستند ملی شدن صنعت نفت ایران را نادیده بگیرند و به هر حال به شیوه دیگری ملی کردن صنعت نفت را به اصطلاح عملی کردند.

  • یک روز منشی من گفت که دو نفر درخواست ملاقات با من را دارند که من آنها را نمی‌شناختم. وارد که شدند خود را معرفی کردند؛ احمد و محمود خیامی. گفتند آمده‌ایم پروانه ساخت اتومبیل بگیریم. در پاسخ به پرسش من که آیا توانایی یا تجربه ساخت اتومبیل را دارید، گفتند ما یک گاراژ در مشهد داریم و هر نوع اتومبیل را تعمیر می‌کنیم. اتومبیلی را داغان و دوباره سوار می‌کنیم و با آن آشنایی کامل داریم، فقط دنبال گرفتن پروانه هستیم تا اتومبیل تولید کنیم. برای این کار هم ۲ میلیون تومان سرمایه داریم. که البته سرمایه کمی بود. گفتند برای شروع وام می‌گیریم. وقتی علاقه‌مندی زیاد و واقعی آنها برای راه‌اندازی این کار را دیدم، خواستم سرمایه بیشتری جمع کنند و به آنها قول دادم با بانک توسعه صنعت صحبت کنم تا به آنها وام بدهد و زمینه لازم را برای…

  • اشاره: ابوالحسن ابتهاج در کتاب خاطرات خود، اتفاق قبل از ورودش به بانک شاهی را تعیین سرنوشت بزرگی در مسیر زندگی‌اش می‌داند و عنوان می‌کند: «با اینکه به تعیین شدن سرنوشت افراد از قبل اعتقاد ندارم، ولی برخورد تصادفی با نصرالله خان فرخو بود که مقدرات زندگی من را به طور کل تغییر داد و زمینه‌ ورود من به بانک شاهی را فراهم کرد.» بانک شاهی ایران موسسه‌ای بود کاملا انگلیسی که حق انحصاری چاپ و نشر اسکناس ایران را داشت و از پرداخت هرگونه مالیات و عوارض و حقوق گمرکی معاف بود، در ادامه بخش دوم خاطرات ابوالحسن ابتهاج را مرور می‌کنیم.

  • درباره سه قحطی بزرگ تاریخ ایران، که پیامدهای عظیم در سرنوشت ایران داشت، کار تحقیقی کافی نشده. از این منظر،‌ کتاب‌های آقای دکتر محمدقلی مجد ارزشمند است زیرا برای اولین بار به‌طور جدی ما را با ابعاد فاجعه انسانی که در ایران رخ داده آشنا می‌کند. اولین قحطی بزرگ در سال ۱۲۸۸ ق./ ۱۸۷۱ میلادی رخ داد و ایران را به کشوری نسبتا فقیر تبدیل کرد که برای تامین نیازهای اولیه خود درمانده بود.

  • سرگشتگی در تشخیص و درمان همه‌گیری‌های مزبور که سلسله‌وار به وقوع می‌پیوست، اندیشه طبابت ما را آشفته کرده بود. مساله تشخیص ماهیت مرض در میان اطبا چندان هم روشن و مشخص نبود و ظاهرا ابهاماتی در تعیین ماهیت آن وجود داشت. گرچه برخی از اطبای بومی مرض را حمای وبایی دانسته‌اند، ظاهرا اطبای دیگری نیز بوده‌اند که نظراتی متفاوت و مخالف ابراز کرده‌اند.

  • چه قبل از داور و چه پس از داور واقعیت این است که وضعیت اقتصادی ایران تعریفی نداشت، حتی فرا‌تر رفته و می‌گویم که دولت رضا شاه درباره مسائل اساسی اقتصاد ایران در آن دوران فاقد برنامه و دورنما بود و در این حوزه‌ها کاری خاص انجام نگرفت. اگرچه چند سال پیش‌تر در عکس‌العمل به بحران همه‌جانبه‌ای که بر ایران حاکم بود، انقلاب مشروطه را از سر گذرانده بودیم ولی کودتای سوم اسفند به واقع بازگشتی بود به نظام حکومتی ناصرالدین شاهی.

  • در دوران حکومت قاجار (1209ه.ق-1304ه.ش.) جامعه ایران از سویی با تضعیف و اقتدار حاکمیت و از سوی دیگر با ورود برخی از کالاها و صنایع صنعتی مواجه شد. این امر در تقابل حکومت ایران با اروپا صورت گرفت. عباس میرزا نایب‌السلطنه که در مقابله با سپاه روس، کشورش را ناتوان دید، تنها راه ایستادگی در مقابل اروپا را فرا گرفتن اصول تمدن دانست.

  • محمود خیامی (زاده دی ۱۳۰۸ مشهد، ایران – درگذشته ۹ اسفند ۱۳۹۸ لندن، انگلستان) مشهور به پدر صنعت اتومبیل ایران، از کارآفرینان و عمده‌ترین صاحبان صنایع خودرو در ایران بود. برادر بزرگ‌تر وی سیداحمد خیامی از بنیان‌گذاران و شریک وی در ایران ناسیونال بود.

جستجوی پیشرفته