شماره روزنامه ۵۹۹۲
|

آرشیو اخبار : تاريخ و اقتصاد

  • 15 ژانویه سال 946 میلادی، احمد دیلمی (معزالدوله) بغداد را تصرف کرد. احمد معزالدوله از مشهورترین حاکمان آل‌بویه است. وی ضمن یک سلسله اقدامات نظامی و سیاسی که به همراه برادرانش انجام داد پس از فتح کرمان و جنوب ایران در سال 332 به عراق حمله کرد؛ اما در شهر واسط به سختی از سپاه خلیفه شکست خورد و به سوی شوش بازگشت؛ اما از این هزیمت ناامید نشد و با بازسازی سپاهش، بخت خود را بار دیگر آزمود.
  • الکساندر گریبایدوف دیپلمات، نظامی و نمایش‌نامه‌نویس روس 15 ژانویه 1795 در مسکو به دنیا آمد. گریبایدوف در مذاکرات صلح ترکمانچای و نگارش عهدنامه آن نقشی محوری داشت و مدت کوتاهی پس از عقد عهدنامه، به‌عنوان وزیر مختار روسیه به ایران آمد.
  • اسناد وزارت خارجه روسیه نشان می‌دهد که انگلیسی‌ها با سوءاستفاده از تندخویی‌ها و جاه‌طلبی‌های «الکساندر گریبایدوف» او را به مرحله‌ای رساندند که راه فراری از مرگ نداشت. خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از «نیکیتا‌میخالکوف» رئیس اتحادیه سینماتوگرافی روسیه که در صدد ساخت فیلم عامل انعقاد قرارداد ترکمانچای است، گزارش داد: ممکن است تصویربرداری واقعی فیلم زندگی و مرگ «الکساندر گریبایدوف» دیپلمات روس و نویسنده نمایشنامه « مصیبت عقل» که قرار بود در ترکیه انجام گیرد به تهران منتقل شود.
  • موسسه ریسندگی برق دهش در تاریخ 27 خرداد 1315 کار نخ‌ریسی را در اصفهان شروع کرد و اگر همان کارخانه نور اصفهان باشد، از جریان کار آن اطلاعات چندانی وجود ندارد؛ ولی احتمالا از کارخانه‌های منظم و به دور از بحران نبوده و ازجمله در بهار سال 31 در حال تعطیل بوده و در نتیجه اقدامات وزارت کار و تصمیم وزارت جنگ به سفارش دادن به آن مجددا شروع به‌کار کرده بود و در مهرماه 1335 هم تعطیل بوده و مدتی از تعطیلی آن می‌گذشته است.
  • ملی شدن نفت ایران در سال 1329 اوضاع داخلی کشور و وضع منطقه‌ای را با چالش روبه‌رو کرد. بریتانیایی‌ها برای جلوگیری از جنبش ملی شدن نفت در منطقه، از کشور عراق خواستند به آنها اجازه دهد وارد خاک کشورش شوند تا از این راه علیه ایران عملیات نظامی انجام دهند؛ اما عراق با این موضوع موافقت نکرد.
  • شاید یکی از بداقبالی‌های مصدق‌، سیاستمدار پیر و پیچیده و دولتش این بود که با آنتونی ایدن همزمان شده بود؛ سیاستمداری بسیار باهوش و بسیار زیرک، سیاستمداری که به علت علاقه شخصی خود به منطقه خاورمیانه تمام این منطقه به‌‌‌خصوص ایران را به خوبی می‌شناخت.
  • امین‌‌الدوله در دوره صدارت خود فعالیت‌‌های اصلاحی مختلفی را در دستور کار قرار داد: «امین‌‌الدوله معتقد بود که باید حاجت کشور را از مال‌‌التجاره‌‌های خارجی با ایجاد کارخانه‌‌ها رفع کرد... بر اثر همین عقیده بود که در زمان ناصرالدین شاه کارخانه کبریت‌‌سازی در الهیه شمیران و کارخانه قندریزی با سرمایه‌‌های خارجی و داخلی در کهریزک دائر کرده بود. قند کارخانه کهریزک که به شهادت جمعی با بهترین قندهای کارخانه‌‌های اروپا برابری می‌‌کرد، در اواخر سال 1313 به بازار هم آمد... همچنین کبریت الهیه که به درجات از کبریت کارخانه تبریز و زنجان امروز بهتر و بی‌‌خطرتر بود...، در کارخانه قند کهریزک سرمایه خارجی متعلق به بلژیکی‌‌ها بود و امین‌‌الدوله تعهدات لازم را از لحاظ تامین آب و چغندر مصرفی نموده بود...»
  • «رابرت انتونی ایدن» دولتمرد انگلیسی که نام او مکررا در تاریخ معاصر ایران آمده است 14 ژانویه 1977، دو روز پس از هفتاد و نهمین زادروزش درگذشت. وی 10 سال وزیر امورخارجه انگلستان و 21 ماه نخست وزیر این کشور بود.
  • ابوالفضل علامی یا شیخ ابوالفضل ناگوری، تاریخ‌نگار و منشی اول و معتمد اکبر یکم، بزرگ‌ترین پادشاه گورکانی هند، ۱۴ ژانویه ۱۵۵۱ به دنیا آمد. بزرگ‌ترین دستاورد او کتاب اکبرنامه است که تاریخ‌نگاری رسمی حکمرانی اکبر شاه است. این کتاب در سه جلد تحریر شده و جلد سوم آن به نام آیین اکبری شناخته می‌شود.
  • محمد قاضی، مترجم بزرگ معاصر ۲۴ دی ۱۳۷۶ در سن 84 سالگی در تهران چشم بر جهان فروبست. او علاوه بر ترجمه ده‌ها شاهکار کلاسیک و مدرن، چندین کتاب تاریخی و تحقیقی از جمله «کوروش کبیر» اثر آلبر شاندور و «سرمایه‌داری آمریکا» نوشته ماریان دوبوزی را به فارسی برگرداند. قاضی در جوانی کارمند اداره دخانیات بود و در کتاب خاطراتش تصویری روشن از زندگی اقتصادی مردم در دوران پس از انقلاب به دست داده است. او همچنین روایت دیدارش با گابریل گارسیا مارکز، نویسنده بزرگ کلمبیایی را نقل کرده که از نظرتان می گذرد: