شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

آرشیو اخبار : تاريخ و اقتصاد

  • احسان یارشاطر ترجمه: آذردخت جلیلیان
    هرودین (جلد ششم، 1/ 2-2) درباره برآمدن اردشیر یکم، بنیان‌گذار سلسله ساسانی، گزارش می‌دهد که فرمانروایان سوریه و میان‌رودان امپراتور الکساندر سوروس را آگاه کردند که اردشیر، پادشاه پارس، پس از دست یافتن به شاهنشاهی اشکانی آرام نخواهد ماند و سوریه و میان‌رودان را به چنگ خواهد آورد.
  • نمایندگان کشورهای صادر کننده نفت از جمله ایران از دهم سپتامبر 1960 یک نشست چهار روزه در بغداد برگزار کردند تا راهی برای جلوگیری از کاهش قیمت نفت بیابند.
  • یولیا تیموشنکو، نخست وزیر دولت «انقلاب نارنجی» اوکراین اواسط سپتامبر سال 2005 با اتهام فساد مالی از قدرت برکنار شد او ژانویه همان سال با پیروزی در انتخابات به نخست‌وزیری رسیده بود.
  • نشریه نسیم شمال در روز 19 شهریورماه 1286 برای نخستین‌بار منتشر شد. این نشریه که محتوایی ادبی و فکاهی داشت در رشت منتشر می‌شد و تحت تاثیر فضای زمانه در پی انتقال مفاهیم عصر روشنگری بود. در این زمان تنها یک سال از امضای فرمان مشروطه می‌گذشت و حدود 9 ماه باقی بود تا با روی کار آمدن محمدعلی‌شاه مجلس شورای ملی به توپ بسته شود و دور جدیدی از استبداد در ایران آغاز شود. «سید اشرف‌الدین گیلانی» مندرجات نسیم شمال را که غالبا اشعار فکاهی و انتقادی بود، خود می‌نگاشت و اشعار دیگران را در آن چاپ نمی‌کرد.
  • اشاره: آنچه می‌خوانید بخشی از روایت هاشم رجب‌زاده، محقق و مترجم درباره خرید نفت ایران از سوی شرکت ایده میتسو در دوره دولت دکتر مصدق است. داستان مذاکرات محرمانه مدیران این شرکت ژاپنی با نمایندگان ایران در کتاب «قضیه نیشومارو» از انتشارات روزنامه «یومیوری» آمده است.
  • شهر تهران، به دلیل تمایلات تجدد خواهانه ناصرالدین شاه، و همچنین وجود افراد تحصیلکرده، تبدیل به پایگاه فرهنگ مدرن در کشور شده بود و ناگفته نماند که بعدها در دوران مظفرالدین شاه و مبارزات نهضت مشروطه، دیدگاه و اندیشه آخوندزاده، بیانگر نگرشی مترقی و کاملا رادیکال در این شهر به شمار می‌آمد، چنانچه لطف الله آجدانی می‌نویسد: «در روند فعالیت‌های مشروطه طلبان در انقلاب مشروطیت ایران و در میان گروه‌های مختلف مشروطه طلبان، آخوندزاده بیشترین تأثیر را بر روشنفکران و مشروطه طلبان انقلابی و رادیکال بر جای نهاد»؛ و چنانکه دیدیم، در ایامی هم که هنوز از نهضت و مبارزات مشروطه خواهی در تهران خبری نبود، باز آثار او بود که در شهر تهران به‌عنوان کاری آوانگارد به روی صحنه می‌رفت.
  • مجلس مشروطه مدتی پس از پا گرفتن با سرکوب از سوی محمدعلی شاه مواجه شد. این مجلس البته مشکلات فراوانی از نحوه انتخابات تا رویکردهایی که نسبت به سلطنت اتخاذ کرده بود، داشت اما با تمام نقایصی که احتمالا داشت، کاملا به وضوح می‌دید که در کجا ضرورت اصلاحات بیش از سایر جاها است. نمایندگان مجلس از تجربیات سایر ممالک مسلمان، چون مصر و تونس که از دخالت اروپاییان آسیب دیده بودند، پند آموخته و آشکارا خطر بدهکاری به یک و از آن بدتر به دو قدرت بزرگ اروپایی را درک می‌کردند، هرچند این قرض مبلغ ناچیز 3 یا 4 میلیون پوند باشد. آنان می‌دیدند که ولخرجی‌های شاه و دربار منبع اولیه این خطر است. همچنین ایشان به شر ذاتی نظام اجاره مالیات که در پرتو آن از هر 10 تومان وصولی حکام مستبد از روستاییان به سختی یک تومانش به خزانه دولت می‌رسید،…
  • 18 شهریور 1330 دولت انگلستان خرید نفت از ایران را تحریم و اعلام کرد: هر شرکتی نفت ایران را بخرد، تحت تعقیب قضایی قرار خواهد گرفت. همچنین این کشور با تعطیل کردن کنسولگری‌های خود در ایران، فروش بسیاری از تجهیزات نفتی به ایران را ممنوع کرد. این محدودیت‌ها باعث شد تا بسیاری از کشورها از خرید نفت ایران خودداری کنند. البته مصدق معتقد بود ازآنجاکه بسیاری از کشورها به نفت ایران وابسته هستند، تحریم نفتی به ضرر آنها تمام خواهد شد.