شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • جوناتان ای. رابینز - استاد دانشگاه میشیگان مترجم: سجاد ملکشاهی
    روغن پالم در دهه1500 در نتیجه تجارت برده در اقیانوس اطلس وارد اقتصاد جهانی شد. امروزه روغن پالم در بسیاری از محصولات خوراکی، صابون، رژ لب و حتی جوهر روزنامه استفاده می‌شود. به‌دلیل ارتباط آن با جنگل‌زدایی در آسیای جنوب شرقی، منفورترین محصول جهان نامیده می‌شود؛ اما با وجود تحریم‌ها، جهان بیش از هر روغن گیاهی دیگری از روغن پالم استفاده می‌کند. روغن پالم به لطف گیاه مادرش، نخل روغنی آفریقایی، ارزان است که می‌تواند تا 10برابر بیشتر از سویا در هکتار روغن تولید کند. مزارع نخل روغنی آفریقا توسط امپریالیست‌های حریص که می‌خواستند از زمین برای روغن ارزان بهره‌برداری کنند، تصرف شد.

  • نارضایتی عمومی و خصومت نسبت به حکومت مشروطه در سال۱۹۱1-۱۹۱0 [۱۲۹۰-۱۲۸۹] بیشتر شد. در بهار ۱۹۱۱ [۱۲۹۰] بار دیگر تهران صحنه شورش‌های کمبود نان شد. در ایالت‌ها ترس از غارتگری حاکم شد و سرانجام در تابستان۱۹۱۱ [۱۲۹۰] نیروهایی برای برگرداندن محمد علی میرزا گرد آوردند. نمایندگان مجلس سلسله مالیات‌هایی به ضرر طبقات متوسط و پایین و نیازهای اولیه روزانه آنها، نظیر نمک، مواد غذایی، توتون و حمل‌ونقل وضع کردند.

  • «با فروکش کردن شور وتب انقلابی، از پس آشفتگی سیاسی، درهم‌ریختگی اجتماعی، فقر اقتصادی، ازهم‌گسیختگی وحدت ملی، دسته‌بندی‌های پارلمانی و دخالت‌های امپریالیستی، حقیقت به مردم رخ نمود. در تاریخ انقلابی اصیل رخ نداده است که رکود اجتماعی-اقتصادی و افسردگی روانی را دست‌کم برای چند صباحی در پی نداشته باشد: همواره شکاف گسترده‌ای بین انتظارات ذهنی و دستاوردهای عملی (در حقیقت حداکثر دستاوردهای تحقق‌پذیر) یک انقلاب وجود دارد و حتی در محدوده امکانات موجود، زمان، تلاش و مشقت لازم است تا تعادل اجتماعی-اقتصادی جدیدی برقرار شود.

  • قایق از نخستین ساخته‌های تفریحی تجاری بشر محسوب می‌شود. قدیمی‌ترین تصاویری که تا به حال روی گلدان‌ها و در گورها پیدا شده، نشانگر این است که مصریان حدود 6 هزار سال پیش، دست به ساخت قایق زده‌اند؛ قایق‌هایی دراز که از نی پاپیروس ساخته می‌شده و به وسیله پارو روی آب به حرکت درمی‌آمده‌اند.

  • هفته گذشته به صورت عاجل و نابهنگام گذرم به گردنه اسدآباد افتاد. بی‌راه نیست اگر بگویم بیش از چهار ساعت در مسیر 50کیلومتری این گردنه گرفتار برف و بوران بودیم و هر آن احتمال آن می‌رفت که خودرو ساخت داخلمان از جاده به پایین بلغزد و فاجعه رخ دهد (فاجعه بزرگ‌تر به گمانم از کار افتادن برف‌پاک‌کن خودروی داخلی مدل 1401بود!) همین‌طور که دو چشم از عقاب پیر فلک قرض کرده و با دنده سنگین و زنجیرچرخ جلو می‌رفتیم، ده‌ها خودروی داخلی و خارجی را دیدیم که به هم خورده بودند یا از جاده پایین افتاده بودند. در این میان آنچه به چشم نمی‌آمد ادوات برف‌روبی تشکیلات اداره راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بود. گردنه اسدآباد که زمانی مشهور به گردنه مسافرکش بوده طی چند ساعت بارش برف مسدود شده و به محاصره بوران درآمده بود و هزاران نفر را تهدید…

  • شهر سوخته در حاشیه جاده زابل- زاهدان و روی آبرفت‌های مصب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون بنا شده و با دوره برنز تمدن جیرفت مقارن است؛ شهری بیانگر زندگی ایرانیان در حدود ۶۰۰۰ سال پیش در آن. در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی شهر سوخته، اجسام و وسایل بی‌نظیری از عود سوز گلی و فلزی، ظروف مرمری، ظروف آرایشی، خمره، سنجاق‌های سر، میله سرمه‌کشی، آویز، گردنبند با مهره‌های بسیار ریز و بقایای یک کارگاه صنعتی کشف شده است که همه آنها گویای ویژگی‌های قابل توجه و جالب زندگی در آن دوران است.

جستجوی پیشرفته