شماره روزنامه ۵۹۹۳
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • سفرنامه‌ها به‌عنوان منابع مکمل تاریخ اجتماعی در ایران از اهمیتی ویژه برخوردارند؛ چراکه در برهه‌های مختلف تاریخ این سرزمین، تاریخ به مثابه راوی عملکرد زندگی شاهان عمل کرده و توجه چندانی به سبک زندگی عامه مردم و طبقات مختلف اجتماعی نداشته است. از این رو سفرنامه‌ها به‌عنوان روایت ناظران بیرونی فرهنگ و جامعه ایرانی می‌‌توانند راهگشا مطالعه زندگی عامه مردم ایران در ادوار گذشته باشند.
  • یکی از قدرت‌های جهانی در دوره قاجاریه که توجه خاصی به ایران داشت، فرانسه بود. پاریس که در این دوران تحولات پرآشوبی را از سر می‌‌گذراند و انقلاب‌‌ها و شورش‌‌ها یکی پس از دیگری سپهر سیاسی این کشور را متاثر می‌‌ساخت تلاش ‌‌کرد تا به‌عنوان یک بازیگر بین‌‌المللی، سهم بیشتری از قدرت را در صحنه جهانی از آن خود کند و سایر قدرت‌های اروپایی را در نقاط مختلف جهان به زانو درآورد؛ درنتیجه، ایران در معادلات فرانسه جایگاه خاصی پیدا کرد.این روند به‌‌ویژه از دوره قدرت‌‌گیری ناپلئون بناپارت آغاز شد و بعدا نیز به‌‌تدریج ادامه پیدا کرد. بر این اساس، تلاش خواهد شد در سطور زیر سیاست و چگونگی رویکرد فرانسه در قبال ایران بررسی شود.
  • سال ۱۲۸۸ه.ق (1250 ه.ش)، سال قحطی عمومی ایران است. از یکی دو سال قبل از آن خشکسالی آغاز و گرانی نان و خواربار خودنمایی می‌کرد. در زمستان سال قبل به هیچ‌وجه بارانی نبارید و ذخیره‌ها هم تمام شده بود، قیمت نان که در اوایل ۱۲۸۷حدود یک من شش هفت شاهی بود به مرور افزایش یافته و به یک من یک قران رسید. و چون این اتفاق همزمان با بازگشت شاه از عتبات عالیات بود، مردم تهران این اشعار را زمزمه می‌کردند: شاه کج کلا، رفته کربلا، گشته بی‌بلا، نان شده گران، یک من یک قران، یک من یک قران، ما شدیم اسیر، از دست وزیر، از دست وزیر.
  • 14آبان1357 به دنبال سقوط کابینه جعفر شریف‌‌امامی، دولت ازهاری تشکیل شد. غلامرضا ازهاری (۲۲بهمن۱۲۹۰ - ۱۴آبان۱۳۸۰) رئیس ستاد ارتش شاهنشاهی از ۲۸تیر۱۳۵۰ تا دی۱۳۵۷ و به مدت ۵۵روز نخست‌‌وزیر ایران و رئیس دولت نظامی از ۱۵آبان۱۳۵۷ تا ۱۱دی۱۳۵۷ بود. نظامیان همان شب نخست زمامداری ازهاری (15آبان)، با یورش به دفتر روزنامه‌های اطلاعات، کیهان و آیندگان، آنها را تعطیل کردند و به دنبال آن مطبوعات سراسر کشور در اعتصابی فرورفتند که به زودی در بین گروه‌های دیگر نیز تسری یافت. در رادیو و تلویزیون، نظامیان با روی کارآوردن تورج فرازمند -مفسر و مترجم معروف- به‌عنوان مدیرعامل و به جای دکتر شاه‌حسینی که با تشکیل دولت نظامی استعفا داده بود، کوشیدند با یک جمع 200نفری و با کمک متخصصان فنی ارتش، به پخش برنامه‌ها ادامه دهند. چند روز بعد،…