شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • گرانی نان از آغاز تا پایان عصرناصری، در مناطق مختلف کشور رخ داد و در برخی اوقات حتی مناطق حاصل‌خیز شمال کشور نیز از آن در امان نبودند. جالب اینجاست که بیشترین موارد گرانی در ولایات غله‌‌خیزی همچون فارس رخ داده است.
  • تا اوایل قرن نوزدهم میلادی ایران فاقد نوعی سازمان منظم و منسجم نظامی بود. سربازان فقط در مواقع جنگ و بروز خطر فراخوانده می‌‌شدند و برای تمرکز و تعلیم آنها بودجه و اعتبار کافی در دسترس نبود. سپاهیان به شیوه‌های سنتی تعلیم می‌‌دیدند و هر قبیله و طایفه ملزم بود برای دولت، نیرو تهیه کند.
  • ویلم فلور عقیده دارد طب مدرن زمانی در ایران عصر قاجار رواج یافت که تکامل سیاسی‌‌اجتماعی در جامعه ایران اتفاق افتاد و طبقه فرهیخته ایران برای مدرن‌‌شدن، فناوری غربی را تمام‌‌عیار پذیرفتند. به عبارتی دیگر، آگاهی مردم در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی آنان را به پذیرش تغییرات در زمینه طب نوین سوق داد و آنان سودمندی و تاثیرگذاری تکنولوژی غربی را در زمینه سلامتی و نشاط انسان و بهره‌‌برداری مناسب از زندگی به عینه مشاهده کردند. با وجود مخالفت‌ها، تغییرات در حوزه شناختی و رفتاری مردم باعث به‌وجود آمدن تغییرات پایدار در حوزه سلامتی و درمان شد که در ادامه مهم‌ترین آنها بررسی می‌‌شود:
  • فرانسیس بلومفیلد، حاکم شهر فرسفیلد و عتیقه‌شناس انگلیسی قرن هجدهم بود که تاریخ شهرستان نورفولک را با عنوان «جستار در باب تاریخ توپوگرافی شهرستان نورفولک» نوشت؛ کتابی مشتمل بر گزارش‌هایی دقیق از شهر نورویچ، ناحیه تتفورد و محلات مختلف آن. با این حال وی پیش از تکمیل این کتاب درگذشت و یکی از دوستانش به نام چارلز پارکین آن را به سرانجام رساند. فرانسیس بلومفیلد در 23ژوئیه 1705 در محله فرسفیلد واقع در جنوب نورفولک‌زاده شد.
  • شاهزاده جورج واسیلی ماچابلی عطرساز، نجیب‌زاده و دیپلمات گرجستانی بود که پس از وقایع انقلاب اکتبر و تبدیل شدن گرجستان به یکی از جمهوری‌های شوروی در نهایت در سال1921 به آمریکا رفت. وی در 23 ژوئیه 1885 در تفلیس به دنیا آمد. او از اعضای خانواده اشرافی ماچابلی و برادرزاده ایوان ماچابلیِ نویسنده بود.
  • از میان اسنادی که از دوره ایلخانیان - سده‌های 8 و 7 ه.ق- در دست است، سوانح‌الافکار اثر خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چراکه از سوی یکی از چهره‌های متنفذ این دوره تاریخی نگاشته شده است؛ چهره‌ای که افزون بر مقام سیاسی واجد نقش‌‌های علمی و معرفتی زمانه خود نیز به‌حساب می‌آید؛ چراکه طبیب نامداری در روزگار خود بوده است. اسناد نهفته در سوانح‌الافکار رشیدی گرچه در نگاهی گذرا نامه‌هایی اداری و رسمی تلقی می‌شوند، اما از منظر نگاه گفتمان‌‌ساز چشم‌‌اندازهایی از فرهنگ عامه را نیز می‌توان در آن بازجست. در لابه‌لای اطلاعات تاریخی درخور توجهی که از این اسناد به‌دست می‌آید، سهم تاریخ اجتماعی و فرهنگ عامه نیز چندان اندک نیست.