شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • ماجرای سیگار در ایالات‌متحده، معمولا به‌‌‌صورت کشمکش میان دانشمندان و کنشگران قهرمان، از یکسو و مدیران دروغگوی صنعت دخانیات، از سوی دیگر روایت می‌شود. در این نبرد، دسته اول می‌‌‌جنگند تا حقیقت را به گوش مردم برسانند و دسته دوم در تلاش هستند تا در کنگره نفوذ کنند. سرانجام، حقیقت و سلامت پیروز می‌شود. ولی سارا میلوف در کتاب «سیگار: تاریخچه سیاسی» روایت جالب‌‌‌تر و پیچیده‌‌‌تری ارائه می‌کند. او نشان می‌دهد که فراز و فرود سیگار در آمریکا با گذر این کشور از دولت مشارکتی - که براساس نیودیل (برنامه اصلاحات اقتصادی و اجتماعی فرانکلین روزولت در دوران رکود بزرگ آمریکا) شکل گرفته بود‌‌‌- به دولت کاملا نئولیبرال کنونی درهم آمیخته است. در این میان، پیشرفت مهم در سلامت عمومی حاصل تحرک‌‌‌بخشی به یک‌چشم‌‌‌انداز اجتماعی…

  • در مشروطه گروه‌های میانی، عناصر کاملا متفاوتی بودند که از نظر شرایط اقتصادی، جایگاه اجتماعی و سطوح فرهنگی از جایگاه یکسانی برخوردار نبودند؛ ولی در دو مورد مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی با هم توافق داشتند. یرواند آبراهامیان در دو کتاب ایران بین دو انقلاب و جامعه‌‌شناسی سیاسی ایران، از این گروه‌های میانی هرم اجتماعی ایران عصر مشروطه، با ‌‌عنوان «طبقه متوسط سنتی» یاد کرده است.

  • کار گالیله به درستی با کشفی جدی‌تر آغاز می‌شود: چگونه فاصله‌های زمانی کوتاه را اندازه بگیریم؟ این رویکردی دشوار است که گالیله را از هم‌روزگارانش متمایز می‌کند و او را به نخستین رهبر علم عملی و پیشرو روش تجربی بدل می‌کند. کوپرنیک و کپلر دارای ذهنی نظریه‌پرداز بودند: کوپرنیک به ریاضی‌دانان رو آورد، کپلر از علاقه دربار به علم نجوم بهره جست که در آن روزگار مردان فرهیخته را جلب می‌کرد. در مقابل آن دو، گالیله متاثر از بینش واقع‌گرایانه جمهوری‌های شمال ایتالیا بود که به تجارت اشتغال داشتند. او به‌ویژه به علاقه ونیز به کشتیرانی و تسلیحات توجه داشت. او فعال‌ترین سال‌های زندگی‌اش؛ یعنی از ۱۵۹۲ تا ۱۶۱۰ را در دانشگاه پادوا گذراند که جمهوری ونیز از آن حمایت می‌کرد.

  • توده مردم مشهد پیش‌‌تر متمایل به دولت بودند و ریشه‌های مشروطیت هنوز در آنجا تقویت نشده بود. اقبال عمومی از مشروطیت هم بیشتر بر اساس هیجانات مردمی شکل گرفت تا خواست و شناختشان از مشروطیت؛ چنان‌که ملک‌زاده در این رابطه اعتقاد دارد که زدوخورد مشروطه‌طلبان با مستبدان در مشهد بیشتر جنبه شخصی داشت و «خراسان هیچ وقت در ر اه مشروطیت قدم موثری برنداشت و مشروطه‌خواهان حقیقی در آن سامان نفوذی نداشتند.

جستجوی پیشرفته