شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • نهاد مجلس به مثابه نهاد اصلی قانون‌‌گذاری در کشور که حاصل انقلاب مشروطه بود در دوره پهلوی اول همچنان حفظ شد؛ اما با وجود ظرفیتی که مجلس می‌‌توانست در زمینه سیاستگذاری اقتصادی در کشور داشته باشد در این سال‌ها بسیار کمتر از آنچه ‌‌باید در این زمینه به بازی گرفته شد. در پاسخ به چرایی این موضوع به نظر می‌‌رسد بیش از هر چیز باید به کیفیت نهاد مجلس در این سال‌ها و ضعف آن در برابر نهاد سلطنت و شخص رضاشاه اشاره کرد که عملا مجلس را از نهادی تاثیرگذار و پویا در عرصه سیاستگذاری اقتصادی به نهادی عمدتا منفعل تبدیل کرده بود.
  • شاید مهم‌ترین بستری که بتوان در آن از رشوه و پیشکش نشان یافت در امور مالیه و مالیات‌گیری باشد. ایران دوران قاجارها به‌دلیل بافت ایلی حکومت فاقد سازمان لازم برای ایجاد تحرک در جامعه بود؛ به ویژه اینکه ایران به صحنه دائمی برخوردهای گروه‌های گوناگون تبدیل شده بود که یا برای دستیابی به اهرم‌‌های سیاسی تلاش می‌‌کردند یا در فکر غارت و چاپیدن مراکز اقتصادی بودند. به‌صورت کلی مالیات در این دوره به گروه‌های مختلف مردم، اصناف و... تعلق می‌گرفت. این مالیات به طرق مختلف وصول می‌شد، در دوره محمد شاه مالیات توسط حکام ایالات و شهر‌ها و کدخدایان دهات اخذ می‌شد که دست آنها در این کار بسیار باز بود و هرگونه که می‌خواستند این مالیات را از مردم زیردست اخذ می‌کردند و این خودسری نواب مالیاتی گاهی نیز منجر به کشمکش با مردم می‌شد.…