آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
طراح ملی شدن صنعت نفت
ثریا عباسی‌قیداری دکترای تاریخ معاصردکتر سید حسین فاطمی از جمله شخصیت‌‌‌های بارز عصر پهلوی است و او را می‌توان در زمره فعالان سیاسی دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق به شمار آورد. وی روزنامه‌‌‌نگاری مجرب بود که با نگارش مقالات انتقادی علیه نظام نقش بسزایی در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت و کودتای ۲۸ مرداد داشت. یکی از موارد بحث‌برانگیز در سال 1330 ش معاونت سیاسی و پارلمانی سید حسین فاطمی در کابینه دکتر مصدق بود. وی سنخیتی با اکثریت اعضای کابینه نداشت. استفاده از نیرویی چون دکتر فاطمی امکان پیشبرد مبارزه سخت و طولانی‌مدت را فراهم می‌کرد. نقش و جایگاه فاطمی در ملی شدن صنعت نفت بسیار حائزاهمیت است. در این مقاله سعی شده است به واکاوی فعالیت‌های دوران معاونت سیاسی وپارلمانی دکتر فاطمی با استناد به منابع واسناد پرداخته شود. -
آشفتگی و سردرگمی مصدق
در قضایای پس از ۲۵ مرداد، مصدق دچار نوعی آشفتگی، سردرگمی و بی‌‌‌تصمیمی بود. او اگرچه به سیاست‌های توده‌‌‌ای و فراحزبی علاقه‌‌‌مند بود اما قطعا پیامدهای پیش‌بینی نشده و غیرقابل کنترل آن از جمله حوادث و مطالبات طرح شده در ۲۵ تا ۲۷ مرداد را هم نمی‌‌‌پسندید و از دیدن بیرون ریختن ناگهانی این مطالبات هم به هراس افتاده بود. در آن روز‌‌‌ها جز ایده مبهم تشکیل شورای سلطنت، تصمیم دیگری بیرون نیامد، ضمن آنکه به گفته نصرت‌‌‌الله خازنی (منشی مخصوص او) مصدق در آن چهار روز مدام به دنبال پیدا کردن شاه و بازگرداندن او به کشور بود و این جمله را تکرار کرده بود که چگونه این مرد کشور را رها کرده و مرا به این وضعیت دچار کرده است. طبعا با چنین فضای تردید و سردرگمی که رهبر یک جنبش توده‌‌‌ای را احاطه می‌کند نباید انتظار داشت… -
مقاومت مصدق در برابر دیدگاه‌های فاطمی
معصومه ستوده: مجید مهران دیپلمات بازنشسته رژیم شاه از جمله افرادی است که کمی پیش از فاطمی وارد وزارت امور خارجه شد و خاطرات زیادی را از وی به یاد دارد. نویسنده «از کریدورهای وزارت خارجه چه خبر؟» در خاطرات خود نقل می‌کند که چگونه مصدق در برابر نظرات فاطمی ایستادگی می‌کرد، در حالی که برخی بر این باورند که مصدق همواره در حال اجرای نظرات فاطمی بوده است... -
ما لاف جان می‌زدیم
آنچه می‌خوانید بخشی از خاطرات دکتر حسین فاطمی است که به دستگیری و بازداشت وی در ۲۴ مرداد ۱۳۳۲ مربوط می‌شود: