شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • نیل مانری مسعود علی محمدی
    در پایان جنگ‌جهانی دوم، هنگ‌کنگ به‌خوبی شایسته لقب جزیره بی‌حاصل را داشت؛ منابع طبیعی بسیار کم، زیرساخت‌های تجاری نابود شده، پایه‌های تولید صنعتی از بین رفته‌ و درآمد سرانه کمتر از یک‌سوم کشور بریتانیا. به‌عنوان مستعمره بریتانیا، سرنوشت هنگ‌کنگ در نهایت در دستان تنها چند کارمند دولتی قرار گرفت تا به تنهایی با این چالش‌های بزرگ روبه‌رو شوند. اما زمانی که این مستعمره در سال ۱۹۹۷ به چین بازگردانده شد با میانگین درآمد سرانه ۳۷درصد بیشتر از بریتانیا، تبدیل به یکی از شکوفاترین ملل جهان شده بود. البته این بهبودها فقط محدود به درآمد نبودند. در ۱۹۵۰ مردم بریتانیا و آمریکا به‌طور میانگین ۵ تا ۶ سال بیشتر از مردم هنگ‌کنگ عمر می‌کردند. امروز این نسبت معکوس و د‌وسال به سمت هنگ‌کنگی‌هاست. ارزیابی آموزشی جهانی هم عموما…
  • ایران پس از دوران صفویه آرام آرام از تحولات جهانی علم عقب افتاد و به‌تبع آن ساختارهای تولید در ایران نیز آسیب دید. غرب نیز پس از رنسانس به یک جهش در عرصه علم رسید و توانست خود را در جاده صنعت بیندازد. صنعتی‌‌شدن دستاوردهای مهمی در عرصه‌های گوناگون برای آنها داشت. غربی‌ها توانستند بر این مبنا به تولید انبوه برسند. همچنین آنها توانستند با ابداع وسایل نوین که حمل و نقل را سریع و آسان می‌کرد، تولیدات خود را به سراسر جهان عرضه کرده و ثروت پایدار ایجاد کنند. سیاوش جمادی، متفکر برجسته این دهه‌های ایران اعتقاد دارد که ابزارسازی نه در یونان آغاز شده و نه ویژه یک قوم و نژاد خاص بوده است.
  • در طول سال‌های متمادی اتفاقات مشابهی در اقتصاد ایران رخ‌داده ولی تصمیمات متفاوتی برای آنها گرفته شده است. در ستون «گاهشمار اقتصادی» اخبار مهم اقتصادی ایران و جهان را مرور می‌کنیم. سال اول هر دهه را به‌عنوان نقطه بررسی تاریخ اقتصادی قرار داده‌ایم. این ستون با عنوان نیم قرن با اقتصاد ایران منتشر می‌شود، در طول بررسی تاریخ اقتصادی پنج دهه گذشته ممکن است به حوادث مهم و اثر‌گذاری برخورد کنیم که این اخبار و وقایع را نیز منتشر می‌کنیم.
  • جان هاثورن، بازرگان و قاضی مستعمره خلیج ماساچوست و سیلم بود که بیش از هر چیز به‌دلیل نقشی که در دادگاه‌های موسوم به محاکمه جادوگران سیلم به عنوان قاضی داشت، شهرت یافته است. او در 2 آگوست 1641 در سیلم به دنیا آمد. پدرش سرهنگ ویلیام هاثورن جزو اولین مقیمان مستعمره خلیج ماساچوست در دهه 1630 بود و طی چند دهه پست‌های نظامی و سیاسی در اختیار داشت. هاثورن توانست امپراتوری تجاری کوچکی در زمینه املاک و تجارت با انگلستان و کارائیب تشکیل دهد. علاوه بر سرمایه‌گذاری در املاک سیلم او در ناحیه مین نیز سرمایه‌گذاری کرد. وی به‌عنوان قاضی صلح اسکس کانتی برگزیده شد و علاوه بر آن پست‌های اجرایی دیگری نیز در آن مستعمره داشت.
  • رابرت گری ناخدای تجاری آمریکایی بود که به دلیل دو سفر دریایی تجاری به کرانه شمالی اقیانوس آرام در آمریکای‌شمالی از 1790 تا 1793 و پیشتازی در زمینه تجارت دریایی خز آمریکا در آن ناحیه شناخته می‌شود. گری در این دو سفر بخش‌هایی از کرانه شمالی را کشف کرد و در 1790 نخستین آمریکایی شد که توانست قاره آمریکا را دور بزند. وی در دومین سفر خود رودخانه کلمبیا را نامگذاری کرد.