شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • در نیمه نخست قرن نوزدهم میلادی (13 ق)، بازرگانان از حیث تعداد و شهرت به امانتداری، در بالاترین سطوح اجتماعی قرار داشتند. آنها گهگاه در کارهای عمرانی، صنعتی و حتی اعطای مساعده به حکومت مشارکت می‌کردند و ویژگی عمده‌شان را وابستگی مستقیم به زمینداران، روحانیان و فعالیت به نمایندگی از اشراف زمیندار شکل می‌داد.
  • داریوش شهبازی مورخ و پژوهشگر
    ماکیاولی، فیلسوف سیاسی و مورخ ایتالیایی، زاده سده پانزدهم است. وی دارای نظریات جالب توجهی در مملکت‌داری است: «زخم را یکباره باید زد که دردش ذره‌ذره کم شود و نیکی را اندک‌اندک تا مزه‌اش دیرهنگام بماند.» او از علوم قدمایی چون؛ افلاطون و تاسیتوس و گزنفون درس‌ها آموخت و بر بسیاری چون؛ نیچه و بیکن و روسو و هگل و پارتو و... نکته‌ها آموزاند. پیشینه قابل توجهش می‌گوید که از کنار نامش نباید بی‌مطالعه گذشت. بحث بر سر رد یا تایید تفکر و اندیشه او نیست، بلکه تطابق سخنانش بر بسیاری از حکومت‌ها برای تجزیه و تحلیل آنها قابل تامل است. عقیده اوست: «دولت موفق، دولتی است که فکر کند بر جنگلی حاکم است که هر کس از زور و حیله بیشتری برخوردار باشد، پیروز می‌شود.» یا می‌گوید: «برای رسیدن به هدف نمی‌توان متعهد به اخلاق، دین، انسانیت و…
  • ایزابل ویلهلمین ماری ابرهارت (Isabelle Wilhelmine Marie Eberhardt) کاشف و نویسنده سوئیسی بود که در 17 فوریه 1877 در ژنو به دنیا آمد. ابرهارت در نوجوانی تحت آموزش‌های پدرش-که معلم خصوصی بود- قرار گرفت و با نامی مردانه، داستان‌های کوتاه خود را منتشر کرد. او به آفریقای شمالی علاقه‌مند شد و نویسنده‌ای متبحر در این زمینه شد. پس از آنکه عکاسی به نام لوئیس دیوید از او دعوت کرد به الجزایر برود، در ماه مه‌1897 راهی الجزایر شد. در آنجا او لباس‌های مردانه می‌پوشید و بعدتر با اتخاذ نام «محمود سعدی» به اسلام گروید. رفتارهای نامتعارف ابرهارت به طرد وی از سوی اروپاییان ساکن در الجزایر و مقامات فرانسوی منجر شد و دولت فرانسه او را آشوبگر می‌دانست. او توانست از یک ترور نیز جان سالم به در برد.
  • جورج کنان (George Kennan) کاشف آمریکایی بود که به‌دلیل سفرهایش به نواحی کامچاتکا و قفقاز در امپراتوری روسیه شناخته شده است. او از خویشاوندان دیپلمات و مورخ معروف آمریکایی، جورج اف. کنان، بود. جورج کنان در 16 فوریه 1845 در نورواک اوهایو به دنیا آمد. او از نوجوانی به سفر علاقه‌مند بود اما به‌دلیل شرایط مالی خانواده، به ناگزیر از 12 سالگی در اداره تلگراف شرکت «کلیولند‌اند تولدو» شروع به‌کار کرد. در 1864 شرکت تلگراف روسیه-آمریکا به وی ماموریت داد تا برقراری یک خط تلگراف زمینی در سیبری را از طریق تنگه برینگ بررسی کند. او پس از گذراندن دوسال در نواحی دورافتاده شبه‌جزیره کامچاتکا در سیبری، از طریق سن‌پترزبورگ به اوهایو بازگشت و طولی نکشید که به‌دلیل سخنرانی‌ها، مقالات و کتابی که در مورد سفرهایش نوشت، شهرت زیادی…
  • ایرینه ملیکوف از جمله کسانی است که نمی‌توان در حوزه مطالعات دینی و اجتماعی امپراتوری عثمانی به مطالعه پرداخت و نام و یادی از او نکرد. ایرینه ملیکوف در ۷ نوامبر ۱۹۱۷ در شهر سن‌پترزبورگ از پدری ثروتمند از اهالی باکو به نام اسکندر ملیکوف و مادری روس به‌دنیا آمد. با وقوع انقلاب روسیه ثروت پدری‌اش مصادره شد و به این ترتیب خانواده ابتدا به فنلاند و سپس انگلستان و در نهایت در سال ۱۹۱۹ به فرانسه پناهنده شدند. او در خانواده‌ای روشنفکر روس‌زبان تربیت شده و در عین حال در محیط فکری پاریس رشد یافت. علاوه بر این از پدر خود زبان ترکی را فراگرفته و از پرستاران انگلیسی، زبان انگلیسی را فراگرفت.
  • درباره نقش نفت در تاریخ معاصر ایران و دیگر کشورهای نفتخیز زیاد شنیده یا خوانده‌ایم. تا آنجا که به تجربه ایران مربوط می‌شود در تحلیل روند تحولات سیاسی- اجتماعی ایران کارکرد تاریخی نفت در مسیر توسعه در مجموع اگر نه کاملا منفی که دست‌کم بازدارنده دانسته شده است.