شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • با آغاز دوره قاجار و تسلط سیاسی 200 ساله حکومت مرکزی بر کشور، اگرچه امنیت نسبی و اقتدار سیاسی برای مدتی در حدود 2 قرن بر ایران حاکم می‌شود، اما به دلایل گوناگون و از همه مهم‌تر شرایط جهانی- شکل‌گیری امپراتوری جهانی بریتانیا و رونق تجارت- و پیشرفت صنعت دریانوردی، مخصوصا با اختراع کشتی بخار، اتفاقاتی که نظیر آن در دوره صفوی با کشتی‌های بادبانی در پیشرفت تجارت روی داده بود، تکرار شد. نتیجه این امر، نزدیک‌تر شدن لبه تمدن پیشرفته غرب به مرزهای ایران از طریق مستعمرات متعدد دولت‌های اروپایی بود، به‌گونه‌ای که قدرت نظامی بسیار برتر آنها- چه روسیه و چه انگلستان- دولت حاکم ایران را در موقعیت جدیدی قرار داد. از سوی دیگر، رابطه دولت با علمای شیعه و عدم‌قبول قطعی حکومت قاجار توسط اکثر ایشان نیز در شکل‌گیری موقعیت جدید…
  • اگرچه جنبش‌های مشروطه‌خواهی ترکیه و ایران وجوه مشترک متعددی داشتند، از بسیاری جهات نیز با یکدیگر متفاوت بودند. نخستین جنبش مشروطه عثمانی در سال ۱۸۷۶ در ادامه تنظیمات شکل گرفت که توسط سران دولت رهبری شده بود و از تغییر جهت سیاست‌های عثمانی در برخورد با غیرمسلمانان حکایت می‌کرد. مشروطه‌خواهی ایران حرکتی شهری و مردمی به حساب می‌آمد که با حضور فعال صنعتگران، تجار، علمای مترقی و بخش کوچک اما موثری از طبقه روشنفکر میسر شده بود.
  • حسیب صباغ (Hasib Sabbagh) بازرگان میلیاردر، کنشگر و نیکوکار فلسطینی بود. صباغ در 12 ژانویه 1920 در طبریه فلسطین در یک خانواده مسیحی که اصالتا از اهالی صفد بودند، به دنیا آمد و در 1938 از کالج عربی بیت‌المقدس و در 1941 در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه آمریکایی بیروت فارغ‌التحصیل شد. احمد سامح الخالدی ریاست کالج عربی قدس را بر عهده داشت که بهترین آموزگاران جهان عرب در آنجا حضور داشتند. این کالج شبانه‌روزی بود و بالاترین استانداردهای آموزشی را رعایت می‌کرد. از دانش‌آموزان انتظار می‌رفت تا شبانه‌روز درس بخوانند و فقط یک روز در هفته به آنان استراحت داده می‌شد. در همین موسسه بود که صباغ دوستانی یافت که تا آخر عمر با آنان در ارتباط بود.
  • آرنه نس جونیور (.Arne Naess Jr) بازرگان و کوهنورد نروژی، از فعالان عرصه کشتیرانی و شوهر دوم دیانا راس، خواننده آمریکایی بود. نس در 8 دسامبر 1937 در آلمان به دنیا آمد. پدر آلمانی‌اش، آگوست اسکار راب پزشک و مادرش به نام کریستن دیکه نس تبعه نروژ و خواهر فیلسوف و کوهنورد معروف «آرنه نس» بود. خانواده نس طی جنگ جهانی دوم در آلمان ماندند؛ اما پدر و مادرش پس از جنگ از هم جدا شدند. نس نیز همراه با مادرش راهی نروژ شده و هر دو در آن کشور نام خانوادگی «نس» را برای خود برگزیدند.
  • تدوین برنامه سوم عمرانی که با آغاز دهه ۴۰ خورشیدی مواجه بود، از آن‌رو حائز اهمیت است که دهه ۴۰، نه‌تنها از نظر سیاسی و اجتماعی، بلکه از منظر اقتصادی و به ویژه صنعتی نیز از جمله سال‌های درخشان تاریخ اقتصادی کشور است. برنامه سوم، با مدیریت صفی اصفیا در سازمان برنامه آغاز به کار کرد. در این سال‌ها رکوردهای ماندگاری در برخی شاخص‌های کلان اقتصادی، نظیر نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و تورم به ثبت رسید.