شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • داریوش شهبازی مورخ و پژوهشگر
    کمتر از دوهزار سال پیش این مردم دانشگاه و بیمارستان داشتند و فرزندان این مردم بالاترین دانشمندان گیتی بودند که به جهانیان علم می‌آموختند، ولی به قول وثوق‌الدوله؛ «چون بد‌آید هر چه‌ آید بد شود» ناگهان چرخ چرخید و اوضاع این مردم دگرگون شد و دیگر آب خوش از گلوی آنان پایین نرفت. قرن‌ها آشوب و جنگ و ستیز شد زندگی آنان. وحشیان بیگانه و مدعیان قدرت‌طلب در خانه، گاه و بیگاه امنیت و آسایش این مردم را سلب کردند. رنج و درد و حسرت، اندک اندک اخلاقشان را تغییر و امنیتشان را بر باد داد. مردمانی که به گواه مورخان شهیر جهان، از زبده‌ترین و بااخلاق‌ترین بودند، در قرن سیزدهم به بی‌سوادترین و کژرفتارترین تبدیل شدند. متفکرین و متمولینشان نسل به نسل جلای وطن کردند و دولت‌های هند و عثمانی و روس و این اواخر فرنگیان را آباد کردند.…
  • فرید فرخی
    یکی از عظیم‌ترین و کشنده‌ترین اپیدمی‌های قرن بیستم شاید یکی از گمنام‌ترین و فراموش‌شده‌ترین این وقایع هم باشد. در سال‌های 1919-1918 شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی باعث یکی از بزرگ‌ترین تلفات انسانی در طول قرن بیستم شد. طبق برآوردها این آنفلوآنزا ۵۰۰ میلیون نفر یا نزدیک به یک‌سوم جمعیت دنیا را مبتلا کرده است و فقط در آمریکا باعث مرگ ۶۷۵ هزار نفر شده است. در سراسر دنیا طبق برآوردها حداقل ۲۰ میلیون و شاید تا ۱۰۰ میلیون نفر از این بیماری تلف شدند، نرخی بین یک تا ۵ درصد مردم دنیا.
  • دکتر داریوش رحمانیان استاد تاریخ دانشگاه تهران
    بار دیگر یادآوری باید کرد که آماج این یادداشت‌ها به بحث گذاشتن توانایی‌ها و استعدادهای نهفته در معرفت/ رشته تاریخ در رویارویی با بحران‌هایی چون بحران کروناست.
  • منصوره اتحادیه پژوهشگر و تاریخ‌نگار
    در کتاب وبای عالم‌گیر در اوایل قرن بیستم (دو سال قبل از انقلاب مشروطه) اشاره شده که وبا از کرمانشاه وارد ایران می‌شود و تمام ایران را فرا می‌گیرد؛ از سوی دیگر به جنوب روسیه و هند نیز سرایت پیدا می‌کند، از سویی ناقلین این بیماری که عمدتا از عتبات بودند زیر بار قرنطینه‌ای که در آن دوره وجود داشت نمی‌رفتند، چراکه قرنطینه را محل لذت‌بخشی نمی‌دانستند. در آن دوره دولت حاکمه سعی می‌کرد که مردم را به‌وسیله قرنطینه از همه‌گیر شدن ویروس محافظت کند ولی از یکسو امکانات محدودی داشت و مردم هم به‌دلیل بی‌سوادی و وجود شایعات فراوان مصونیت کمتری داشتند، از سوی دیگر موضوعی که از سوی بیماران وبا و ناقلان آن خطرناک بود این بود که افراد اقدام به سفر می‌کردند و یا از شهرها فرار می‌کردند و این روند باعث می‌شد که بیماری شیوع بیشتری…
  • زلیخا امینی دکترای تاریخ ایران اسلامی از دانشگاه خوارزمی
    در تاریخ ایران حوادث و اتفاقات زیادی رخ داده که باعث مرگ‌ومیر تعداد زیادی از مردم شده است. از قحطی و خشکسالی گرفته تا بیماری‌های واگیرداری که در منابع تاریخی نویسندگان داخلی و کسانی که به ایران سفر کرده‌اند و خاطراتشان را در کتاب سفرنامه ثبت کرده‌اند به وفور دیده می‌شود. بسیاری از نویسندگان دیدگاه مردم را در مورد این بلاها تقدیر الهی یا بلا و غضب الهی می‌دانند که بر اثر گناه به آن گرفتار شده و کفاره گناهان آنان بوده که خداوند بر آنان نازل کرده است.این نشان می‌دهد که مردم همچنان این بلاها را تقدیر الهی می‌دانستند که در برابر آن ناتوان و تسلیم بودند و هیچ اقدامی در جهت پیشگیری یا درمان و تلاشی در جهت رفع آن انجام نداده‌اند.