شماره روزنامه ۵۹۹۲
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • از فعالیت‌های تاثیرگذار دولت در زمینه صنعتی‌سازی کشور، توام‌کردن وزارت صنایع با وزارت بازرگانی و اداره گمرکات بود (1341ش/ 1962م). وزارت بازرگانی درصدد بود بازرگانی کشور را توسعه دهد، وزارت صنایع می‌خواست صنایع داخل کشور را گسترش دهد و اداره کل گمرکات نیز می‌خواست تا حد امکان از کالاهای وارداتی به ایران، حق گمرک بگیرد تا درآمد دستگاه خود را افزایش دهد. این سه فعالیت دولتی با هم متضاد بودند و کار آن‌گونه‌که باید پیشرفت نمی‌کرد. اولین هدف وزارت صنایع، توسعه صنایع داخلی بود و مسوولان این وزارتخانه اطلاع داشتند که سرمایه نزد بازرگانان است و تصمیم گرفتند که صنایع را از راه آنان گسترش دهند.

  • گسترش املاک خصوصی و به‌دنبال آن ظلمی که در حق رعایا می‌شد، باعث شد که اندیشمندان و روشنفکران آن عصر زمینه را برای طرح تقسیم اراضی فراهم کنند. اولین‌بار میرزا ملکم‌خان طرح واگذاری املاک به دهقانان را بیان کرد. وی در قانون هفتادوسوم دفتر تنظیمات (کتابچه غیبی)، فروش املاک خالصه دیوانی را به دهقانان مطرح کرد. اجرای این قانون را نیز از وظایف وزیر داخله دانست (محیط طباطبائی، 1327: 50). پس از وی، طالبوف نیز طرح الغای نظام ارباب رعیتی را مطرح کرد.

  • 25 آذرماه 1329 (16دسامبر سال 1950) دکتر مصدق نماینده اول تهران و ده تن از یارانش به‌عنوان اعضای کمیسیون نفت گزارش خود را به مجلس دادند و پیشنهاد کردند که قرارداد سال 1933 ایران و انگلستان لغو و صنعت نفت ایران ملی و در دست دولت قرار گیرد. در بخشی از این گزارش آمده بود:

  • در این دوره برای نخستین بار با تشکیل مجلس شورای ملی و نوشتن قانون‌اساسی، مناسبات جدیدی در حوزه مالکیت و زمینداری در ایران ایجاد شد. مالکیت خصوصی که تا پیش از این معنای خاصی برای عوام نداشت در این دوره رنگ و بویی تازه به خود گرفت. همچنین، در این دوره بحث ثبت رسمی و در واقع تثبیت مالکیت اشخاص بر زمین مطرح شد.

  • در این دقایق و ساعاتی که مجلس دوره شانزدهم باید تکلیف ملت ایران را با کمپانی نفت جنوب معلوم کند، در این روزها و هفته‌هایی که مقدرات نسل معاصر و نسل‌های آتیه این مملکت در دست قوه مقننه کشور قرار گرفته و مجلس شورای ملی در سر یک دوراهی واقع شده که یکی از آنها مردم این کشور را به طرف سعادت و ترقی خواهد برد و به تمام بدبختی‌ها و تیره‌روزی‌های این مردم خاتمه خواهد داد و آن دیگری راه پرپیچ‌وخم و رنج‌وملال و سنگلاخی است که اگر بالمآل منجر به فنا و نیستی ملت ایران نگردد لااقل باز مدت‌ها این مردم را دست به گریبان با فقر و فلاکت و بدبختی روز افزون باقی خواهد گذارد، در یک چنین روزهایی نه فقط وظیفه آحاد افراد ایرانی این است که تمام حواس و فکر خود را جمع این موضوع حیاتی بنمایند و مراقب و ناظر اقدامات و تصمیمات نمایندگان…

جستجوی پیشرفته