شماره روزنامه ۵۹۹۳
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • در ادامه تحلیل و بررسی تاثیر افکار اقتصادی و اجتماعی متفکران غربی بر ذهنیت رهبران مشروطه با دکتر داوود فیرحی، پژوهشگر علوم سیاسی درباره چگونگی این تاثیرپذیری گفت‌وگو کردیم که بخش نخست آن روز یکشنبه هفته جاری منتشر شد. به گفته این استاد دانشگاه تهران، ایده اصلی دولت مشروطه در ادبیات دینی از کسب‌وکار و حوزه آزادی در قراردادها استخراج شد؛ یعنی نظریه‌های سیاسی مشروطه یا «حقوق عمومی» نتیجه تحولات «حقوق خصوصی» بود و حقوق خصوصی هم بیشتر در کسب‌وکار متجلی می‌شد و خودش را نشان می‌داد.

  • انقلاب مشروطه رابطه وثیقی با منطقه قفقاز دارد. قفقاز تحت‌تسلط روسیه، دروازه ورود افکار جدید و به‌خصوص انقلابی به آذربایجان و در مراحل بعدی گیلان و تهران است. افکاری که از سمت سوسیالیست‌ها و آنارشیست‌های روس در مبارزه با رژیم تزاری به قفقاز می‌رسند و از طریق انبوه کارگران مهاجر ایرانی به داخل ممالک محروسه ایران منتقل می‌شوند. در نتیجه فقر شدید در ایران و توسعه سریع اقتصادی روسیه، جمعیت انبوهی ایرانی برای کار در صنایع نفتی باکو و کارخانجات قفقاز به خاک امپراتوری روسیه رفته‌اند و در آنجا برای اولین‌بار با محیط سیاسی کارگری، اعتصاب، احزاب سازمان‌یافته و روزنامه‌های سیاسی روبه‌رو می‌شوند.

  • 25 مهرماه امیرعباس هویدا، رئیس دولت وقت، استعفای خود را به محمدرضا شاه ابلاغ کرد و بار دیگر مامور تشکیل دولت شد. ‌

  • میرزا محمد فرخی‌یزدی، شاعر و روزنامه‌نگار آزادی‌خواه و دموکرات صدر مشروطیت ۲۵ مهر ۱۳۱۸ در زندان قصر کشته شد.

  • روزنامه مساوات اواخر مهرماه 1285 در شهر تهران تاسیس و به مدیری سید محمدرضا مساوات منتشر شد. سید محمدرضا مساوات (شیرازی) (1304–۱۲۴۴) روزنامه‌نگار و سیاستمدار عصر مشروطه بود. او سردبیر روزنامه مساوات، عضو کمیته انقلاب ملی و نماینده دوره‌های دوم، سوم، چهارم و پنجم مجلس شورای ملی و از سران حزب دموکرات عامیون و سپس حزب سوسیالیست بود. به نوشته محمد صدرهاشمی در کتاب «تاریخ جراید و مجلات ایران» روزنامه مساوات در هشت صفحه [...] و در مطبعه سربی حقوق به طبع رسیده است.

  • در مورد انقلاب مشروطیت و خیزش عمومی مردم در کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس، به‌ویژه بندر بوشهر، مرکز بنادر و جزایر خلیج‌فارس، در عصر قاجار، تاکنون پژوهش مستقلی انجام نشده، درحالی‌که اسناد و مدارک تاریخی موجود بیانگر آن است که هم‌زمان با قیام میهن‌پرستان ایرانی علیه استبداد صغیر در سال 1327.ق/ 1909.م، مردم بوشهر نیز همراه و همگام با دیگر شهرهای ایران در این رستاخیز ملی شرکت کردند و در متزلزل ساختن ارکان و پایه‌های نظام پوشالی محمدعلی‌شاه نقشی کارساز داشتند.

جستجوی پیشرفته