شماره روزنامه ۵۹۹۲
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • انتقال قدرت از قاجار به رضاشاه پهلوی با حمایت انگلستان و برخی احزاب مانند حزب تجدد و حزب رادیکال داور صورت گرفت. با به قدرت رسیدن رضاشاه و تشکیل سلسله پهلوی برای نخستین باریک دولت فراگیر مقتدر و مرکزی در ایران به‌وجود آمد. رضاشاه با تاسیس ارتش نوین علاوه بر قلع‌وقمع ایلات و عشایر به قلع‌وقمع شخصیت‌ها و رجال ملی و دولتی اصلاح‌طلب هم پرداخت و با به زیرسلطه درآوردن کامل مجلس و مطبوعات سبب شد که زمینه و میدانی برای تداوم یا ظهور و حضور احزاب و تشکیلات سیاسی و نخبگان و سرآمدان فعال وجود نداشته باشد. حزب ایران جوان، حزب اصلاح‌طلب، حزب تجدد، حزب سوسیالسیت و گروه 51 نفر ارانی از احزاب مهم دوران حاکمیت رضاشاه بودند. حکومت پهلوی نه با انتخاب مردم و نه به‌صورت موروثی از شاه قبلی بلکه با حمایت انگلستان تاسیس شد.

  • رحیم رضازاده‌ملک، مورخ و پژوهشگر معاصر ۱۷ مهرماه ۱۳۱۹ در شهرستان مراغه‌ به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران گذراند، تحصیلات دانشگاهی خود را تا مرحله کارشناسی‌ارشد امور مالی و حسابداری در دانشکده صنعت نفت و دانشگاه تهران به پایان رساند و سپس به آمریکا رفت و تخصص خود را در مدیریت مالی و اقتصادسنجی تا اخذ دکترا ادامه داد. رضازاده ملک پس از بازگشت به ایران به‌عنوان کارشناس مسائل مالیاتی به کار پرداخت و در مدرسه عالی بازرگانی به تدریس در رشته‌های حسابداری و حسابرسی مشغول شد.

  • بحث‌ مستشارالدوله‌ درباره‌ آزادی‌ در نهایت‌ اجمال‌ است‌. اعلامیه‌ حقوق‌بشر، در نخستین‌ اصل‌، «آزادی‌» را به‌عنوان‌ اساسی‌ترین‌ اصل‌ مطرح ‌کرده‌ بود و همه‌ اصول‌ دیگر از آن‌ ناشی‌ می‌شد. مفهوم‌ liberté در زبان‌ فرانسه‌، زمانی‌ که‌ میرزا یوسف‌خان‌ رساله‌ یک‌ کلمه‌ را می‌نوشت‌، هنوز معادلی‌ در زبان‌ فارسی‌ نداشت‌.

  • انقلاب مشروطه دو هدف عمده داشت که به‌طور کامل با یکدیگر پیوند داشتند: یکم، برچیدن بساط حکومت خودکامه و استبدادی و جانشین کردن نظام سیاسی مشروطه براساس قانون و حاکمیت آن. دوم، نوسازی و تحول در نظام دیوان‌سالاری کشور، به‌ویژه در امور مربوط به نظم، قانون، عدالت و ساماندهی نظام مالیه و مداخل که درواقع هدف دوم را می‌توان در درون هدف نخست نیز بررسی کرد.

  • این شاید مهم‌ترین مساله در تاریخ سیاسی معاصر ایران باشد؛ اراده اشخاص قدرتمند باید تابع قانون باشد یا بالعکس؟ در حاکمیت کیش شخصیت و در چیرگی شخص‌باوری و شخص‌محوری نمی‌توان توقع داشت که شخص حاکم از قانون تبعیت کند.

جستجوی پیشرفته