آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
ضربه مهلک غرب به خاورمیانه
هایکو فلوتائو* ترجمه: واهیک کشیشزادهدر ۱۶ ماه مه ۱۹۱۶ (برخی از منابع روز ۱۱ ماه مه را ثبت کردهاند) دیپلمات انگلیسی مارک سایکس و همتای فرانسویاش فرانسوا ژرژ پیکو، قرارداد تقسیم امپراتوری عثمانی را که شکستش در جنگ جهانی اول محتوم بهنظر میرسید، امضا کردند. -
چگونگی و چرایی ورود تلگراف به ایران
به درستی میدانیم که ایجاد خطوط تلگراف و تلگرافخانه در ایران، محصول اثربخشی جامه نوین غرب و حضور استعماری در میان ملل مشرق بود و تلگراف و تلگرافخانه از مهمترین مظاهر جامعه مدرن غرب بود که وارد سرزمینهای شرقی و مستعمرات آنها شد، چراکه قدرتهای برتر جهان آن روز که دانش و قدرت دو روی سکه آنها بود، به منظور برتریجویی و کسب منابع اقتصادی و سیاسی بیشتر، نیازمند گردآوری اخبار و اطلاعات و انتقال سریع آنها برای تصمیمگیری در امور سیاسی و اقتصادی در مستعمرات خود بودند؛ بنابراین تاسیس تلگرافخانه و ایجاد خطوط تلگرافی از نخستین اقداماتی بود که اینقدرتها درصدد ایجاد آن بودند تا زمینههای حضور و نفوذ خود را بهتر و بیشتر فراهم سازند و در مواقع ضروری از این امکانات بهره گیرند. -
بهرهبرداری از نخستین سد در ایران
29 اردیبهشت 1341 سد سفیدرود بهعنوان نخستین سد ایران در نزدیکی شهر منجیل افتتاح شد. عملیات ساخت این سد از ۱۳۳۵ آغاز شده بود. ارتفاع این سد از کف رودخانه ۹۲ متر و طول تاج آن ۴۲۵ متر است. سد سفیدرود پنج واحد تولید برق دارد که در مجموع بیش از ۸۷ مگاوات برق تولید میکند. قرارداد مطالعات این سد در تاریخ 22/ 11/ 1331 بین بنگاه مستقل آبیاری و مهندسان مشاور اتکو-افر «Etco-Ofer» منعقد شد. -
حمله به پایانه نفتی جزیره خارک
25 اردیبهشت 1367 جنگندههای آمریکا و عراق پایانه نفتی جزیره خارک در خلیجفارس را بمباران کردند. به گفته رسانههای خارجی، بهدنبال این بمباران میزان صدور نفت آن جزیره از 90درصد کل صادرات نفتی ایران به کمتر از 50 درصد تقلیل یافت. پیش از حمله هوایی به تاسیسات نفتی خارک هم در سال چهارم جنگ (1363) که جنگ در منطقه خلیجفارس بهگونه دیگری رقم میخورد، قدرتهای جهانی برای محاصره نفتی ایران برنامهریزیهایی کرده بودند. -
ورود نمایندگان لویی چهاردهم به اصفهان
پانزدهم مه 1665 هیاتی فرانسوی مرکب از پنج نفر که از سوی لویی چهاردهم پادشاه وقت فرانسه به منظورعقد قرارداد دوستی با شاهعباس دوم به اصفهان فرستاده شده بود وارد این شهر شد. این هیات در آن زمان موفق به امضای قرارداد مورد نظر نشد، سال بعد شاهعباس دوم در 35 سالگی درگذشت و چنین قراردادی میان ایران و فرانسه در زمان شاهسلطان حسین بسته شد. -
قشقاییها و نیروی ژاندارمری
نیروی ژاندارمری جهت برآورده کردن امیال دولت بریتانیا در جنوب ایران، بهویژه برای امنیت جاده بوشهر به شیراز تاسیس شده بود. گسترش فعالیت این نیرو به برخورد ایلخانی قشقایی با آن در سال 1291 ه.ش منجر شد. با این حال استقرار ژاندارمری در ابتدای امر، مخالفت کلانتران طوایف و روسای محلات را نیز به همراه داشت؛ زیرا این امر هم از اقتدار و هم از درآمدهای آنان میکاست. -
استفاده از گاز برای روشنایی
حاجمیرزاحسینخان سپهسالار در سال 1297 با 30 هزار لیره هزینه کارخانه چراغ گازی وارد کرده در خیابان امیرکبیر فعلی که به نامهای «چراغ برق» و «چراغ گاز» هم نامیده میشود، نصب کرد و به کار انداخت. تاریخچه آن بنا به نوشته اعتمادالسلطنه چنین است که «... در سفر دوم فرنگ شاه میل کردند که در تهران ایجاد چراغ گاز شود به سبک فرنگستان، اما از کیسه خود خرج نفرمایید. بنا شد ثلثی از مخارج را سپهسالار بدهد، ثلث دیگر را امینالملک، ثلثی هم شاه. امینالملک که بیرون منفعت جزئی در پیدا کردن شخصی موسوم به «فابیوس فوآتال» خود را کنار کشید. شاه بیست و چهار هزار تومان، سپهسالار به گفته خود 70 هزار تومان به دفعات مختلف، فابیوس هم وعده روشن کردن چراغ مذکور را دادند و از عهده بر نیامد. بالاخره تاکیدات شد، بلکه تهدیدات، تا روز افتتاح…