شماره روزنامه ۵۹۹۲
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • روایت قتل ناصرالدین‌شاه و سرگذشت ضاربش، میرزا رضا کرمانی را بارها و بارها شنیده‌ایم، اما شاید هیچ کدام جالب‌تر از حکایت خانواده ضارب از زندگی او، زجرهایی که کشیده و بلاهایی که بعد از این واقعه بر سر اهل خانه‌اش نازل شده، نباشد. میرزا رضا کرمانی را این بار نوه‌ دختری‌اش، پرویز خطیبی، به تصویر کشیده. پسربچه کنجکاوی که در دنیای کودکانه‌اش زیرچشمی اشک‌های مادربزرگ را بر سر سجاده می‌دید و وقتی از مادرش، معصومه، علت را جویا می‌شد پاسخ می‌شنید که «برای پدرم گریه می‌کند و زجرهایی که کشیده بود.» پاسخی که با خود هزاران ابهام به همراه داشت. او سر صبر تکه‌تکه روایت پدربزرگ را از زیر زبان مادربزرگ، دایی تقی و حبیبه‌خانم، خاله مادرش (خواهرزن میرزا رضا که منشی امین اقدس سوگلی ناصرالدین‌شاه بود)، بیرون می‌‌کشد تا اینکه…

  • مصطفی ملایی
    همزمان با تثبیت سلسله قاجار در اوایل سده 19 م در ایران، در غرب تجربه انقلاب صنعتی و رشد سرمایه‌داری صنعتی، کشف راه‌های دریایی و دستیابی به مستعمرات، سرمایه‌داری را وارد عرصه جهانی کرد. در این بین، ایران نیز با یک اقتصاد سنتی و مقتضیات آن، به تدریج به دایره شمول اقتصاد و تجارت جهانی وارد شد. تجارت ایران در طول سه دهه آغازین قرن 19م همچنان شکل سنتی خود را داشت، اما از دهه 1840م به بعد که سیل واردات اروپایی برای ورود به عرصه آغاز شد، شرایط تغییر یافت. به‌گونه‌ای‌که ورود بی‌رویه اقلام ماشینی غرب و عدم توان رقابت تولیدات داخلی در مقابل واردات خارجی، نه تنها موجب انهدام صنایع دستی کشور شد، بلکه تراز بازرگانی ایران را نیز منفی ساخت.

  • اولین بانک ایرانی که تمام سرمایه آن مربوط به خارجیان نبود، بانک سپه است که 14اردیبهشت 1304 ه.ش به‌وجود آمد. نام این بانک در ابتدا «بانک پهلوی قشون» بود و سپس به بانک سپه تغییر کرد. سرمایه این بانک از محل وجوه بازنشستگی نظامیان تامین شد.

  • برای نخستین بار در آستانه مشروطه برخی اندیشـه گـران متجـدد دوره قاجاریـه در کنـار مباحث سیاسی، اقتصادی به طرح برخی دیدگاه‌های جدید درباره بازی‌ها و سرگرمی‌های کودکان پرداختند. میرزا آقاخان کرمانی و طالبوف تبریزی از این جمله‌اند که از بازی نه بـه مثابه ابزاری جهت سرگرم کردن کودکان، بلکه به‌عنوان یک ضرورت و نیاز سخن گفتند.

  • در مغرب میدان و در آن سوی محوطه ابنیه سلطنتی، قسمت پارک مانند شهر قرار گرفته است که خیابان مشجر بزرگ آن تا کنار رودخانه امتداد دارد. در منتهی‌الیه مغرب این ناحیه باغ‌هایی واقع شده‌اند که به هشت بهشت معروفند. در وسط این «بهشت» یک عمارت کلاه‌فرنگی بر پا ایستاده که در حدود ١۶٧٠ میلادی به فرمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده و زمانی یکی از شاهکارهای هنر خلاقه عهد صفوی به‌شمار می‌رفته است؛ ولی اکنون، مانند ساختمان‌های اطرافش، رو به ویرانی نهاده است و از این‌رو زیبایی و شکوه آن را امری گذشته باید به‌حساب آورد.

جستجوی پیشرفته