شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • مترجم: مراد سلیمی
    عکس‌هایی که از انقلاب ایران به جا مانده، تاریخ تصویری تحولات ایران معاصر را برای نسل‌های آتی به یادگار گذاشته است. از واپسین ماه‌های دوران پهلوی، تظاهرات‌، درگیری‌های خیابانی، گریز شاه از ایران، ورود رهبر انقلاب به وطن و در نهایت پیروزی انقلاب مردم ایران که در خود روحی از رمانتیسیسم تاریخی آرمان‌گرا را به همراه دارد. به راستی اگر عکس‌های کسانی چون عباس عطار یا کاوه گلستان نبود، به تعبیر هگلی امکان درک روح دورانی مهم و تاریخ‌ساز، چنان که این عکس‌ها نمایندگی‌اش می‌کنند، به سادگی مقدور نمی‌شد.
  • آلکسی دو توکویل در تحلیل انقلاب فرانسه به تمرکز مسائل حیاتی کشور در پایتخت می‌پردازد و از پاریس به‌عنوان «همه فرانسه» یاد می‌کند. درباره ایران نیز می‌توان گفت تهران «همه ایران» شد. توسعه اقتصادی-اجتماعی که به یک‌باره چهره ایران را تغییر داد، عمدتا محدود به تهران بود.
  • تیمور گورکانی، معروف به تیمور لنگ، نخستین پادشاه گورکانی (تیموری) و پایه‌گذار این دودمان شاهی است که در بیشتر سرزمین‌های آسیای مرکزی و غربی حکمرانی کرد.
  • حسن البنا در ۱۴ اکتبر ۱۹۰۶ در محمودیه از توابع بحیره به دنیا آمد و در مدرسه الرشاد، مرکز تربیت معلم دمنهور و دارالعلوم قاهره تحصیل کرد. پس از فراغت از تحصیل در دارالعلوم، معلم مدارس شهر اسماعیلیه شد. حسن البنا به‌دلیل تاسیس اخوان‌المسلمین مصر یک اندیشمند تاثیرگذار اسلامی محسوب می‌شود که واکاوی اندیشه وی با رویکردهای جدید افق‌های تازه‌ای را فراروی محققان قرار می‌دهد. هسته مرکزی اخوان‌المسلمین در شهر اسماعیلیه پایه‌گذاری شد اما پس از انتقال محل تدریس وی به قاهره، مرکز عالم و مقر رهبر اخوان‌المسلین نیز به قاهره انتقال یافت. در قاهره نشریه اخوان‌المسلمین را با هدف تبلیغ خود که رواج گسترده‌ای یافته و در همه جای مصر شعبه‌ها و مراکزی داشت، منتشر کرد. دعوت اخوان به تدریج مرزهای مصر را درنوردید و در کشورهای عربی…
  • روز 12 فوریه 1912م، حکومت 267 ساله خاندان منچو که خود وارث یک امپراتوری دو هزار ساله بود به پایان رسید و رژیم جمهوری در چین استقرار یافت. در فاصله سال‌های 1907 تا 1911م، پنج شورش علیه خاندان سلطنتی منچو در چین صورت گرفت که همه آنها، کم و بیش از اندیشه‌‌های انقلابی سون‌یات‌سن مبارز جمهوری‌خواه چینی سرچشمه می‌گرفت.
  • رئیس مرکز مستندات انقلاب اسلامی شیراز می‌گوید که انقلاب اسلامی در شیراز یک روز زودتر از تهران و سایر نقاط کشور در 21 بهمن ماه 57 به بار نشسته است.قائد شرفی معتقد است اگر حوادث انقلاب اسلامی از منبع موثق نقل و ثبت نشود رخدادهای این دوره می‌تواند دچار تحریف شود.او می‌افزاید که مرگ یکی از مبارزان انقلاب در شیراز به نام علی‌اکبر سلیم‌حقیقی تلنگری به او زده که ضروری است خاطرات انقلاب را مستندنگاری و ثبت کند.
  • تا زمان جنگ دوم جهانی، درگیری ایالات‌متحده در ایران، نسبت به منافع و علائق سایر قدرت‌های بزرگ، به‌خصوص بریتانیا و روسیه، به‌طور وضوح در درجه دوم اهمیت قرار داشت. با این وجود، ایالات‌متحده آمریکا، یکی از قهرمانان مبارزات طولانی ایرانیان را برای محدود کردن قدرت شاهان قاجار، پرورش داده بود. در سال 1906 هوارد باسکرویل، فارغ‌التحصیل 26 ساله دانشگاه پرینستون یک شب به هنگام پاسداری بر مشروطه‌خواهان در تبریز به قتل رسید. باسکرویل در نزدیکی کنسولگری آمریکا در تبریز دفن شد.
  • مصدق در ۱۲۹۳ خورشیدی دعوت برای پیوستن به کادر استادان مدرسه حقوق و علوم سیاسی را پذیرفت. مدرسه مزبور به‌ منظور تربیت کادر جدید دیپلماتیک برای وزارت‌خارجه دایر شد؛ اما به‌دنبال انقلاب مشروطیت جنبه دانشگاهی صرف پیدا کرد. مصدق با یادآوری این دعوت آن را از خاطرات خوش دوران زندگی می‌شمرد، چون برای تدریس در رشته‌ای دعوت شده بود که خود در جوانی شوق تحصیل آن را داشت. او با تلاشی بی‌مانند ساعت‌ها، روزها و ماه‌ها را صرف تهیه سخنرانی و یادداشت‌برداری می‌کرد.