شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • رساله‌ای کوچک شامل یک مقدمه، ده فصل و مجموعا 41 صفحه اولین رساله زن‌ستیزانه عصر جدید در تاریخ ایران است که اگر چه ادعا دارد، مظاهری از روح مدرن را برای تربیت زنان وام گرفته است اما در مجموع نگاهی مردسالارانه دارد و گویی مخاطب اصلی آنان مردان هستند تا زنانی مطابق آنچه کتاب در نظر دارد، رام، مطیع و پاکیزه برای خود برگزینند. نویسنده نخستین «تادیب‌النسوان» در هراس از لعن و نفرین زنان حتی جرات نوشتن نام خود بر رساله‌اش را ندارد، اما ابراز امیدواری می‌کند با تدریس رساله او در مکتب‌خانه‌ها، دختران تادیب شوند. این رساله چند دهه بعد از سوی بی‌بی‌خانم استرآبادی که در زمره زنان فعال در عصر مشروطه و نویسنده روزنامه حبل‌المتین بود، در کتابی با عنوان «معایب‌الرجال» پاسخ داده می‌شود.

  • زمینه تاریخی انقلاب روسیه را باید در یکی از خودکامه‌ترین رژیم‌های قاره اروپا، رژیم مستبد تزاری دانست. روسیه به‌عنوان عقب‌مانده‌ترین کشور اروپایی، فاقد ساختار صنعتی پیشرفته بود. اصول ظالمانه سرواژ(ارباب-رعیتی)و وضعیت فلاکت‌بار و عقب نگه داشته شده دهقانان وابسته به زمین، تا آن حد بود که اگر زارعی زارع دیگر را به قتل می‌رساند در مقابل باید زارع دیگری تحویل می‌داد.

  • جعفر شهری‌باف، محقق و مورخ ۶ آذر ۱۳۷۸ در سن 85 سالگی در تهران چشم بر جهان فروبست. شهری در دو مجموعه طهران قدیم (۵ جلد) و تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم (۶ جلد)، حال و هوای تاریخی تهران را با شرح جزئیات بیان می‌کند. «قند و نمک» دیگر اثر قابل‌توجه او، مجموعه‌ای از اصطلاحات اصیل تهرانی با توضیحات و پیشینه‌یابی آنها است.

  • باروخ اسپینوزا ۲۴ نوامبر ۱۶۳۲ در خانواده‌ای پرتغالی‌الاصل در آمستردام دیده به جهان گشود. اسپینوزا از متفکران بزرگ لیبرالیست در سده‌های نخست عصر روشنگری محسوب می‌شود. او در سال 1656 به‌دلیل دست کشیدن از اعتقادات سنتی دین یهود تکفیر شد. اسپینوزا برای عقل و منطق در حیات آدمی نقش اساسی قائل است. او در سال 1675 نگارش رساله «اخلاق» را به پایان می‌رساند اما این کتاب پس از مرگش انتشار یافت. این اثر از اصطلاحات فنی هندسه اقلیدسی بهره برده است: تعاریف، اصول موضوع، قضایای متعدد، نتایج منطقی و تبصره‌ها. با این همه مضامین کتاب به آنچه امروزه علم اخلاق به‌شمار می‌آید مربوط نمی‌شود.

  • 5 آذرماه 1286 هجری شمسی مجلس جدید التاسیس شورای ملی، بودجه دربار را 300 هزار تومان کسر و به 500 هزار تومان کاهش داد. نمایندگان مجلس همچنین حقوق زنان ناصرالدین شاه را هم حذف کردند. این مصوبه مورد اعتراض شدید محمد علیشاه قرار گرفت و مخاصمه او با مجلس مشروطه تشدید شد.

  • دکتر مصدق روز ۲۶ آبان ۱۳۲۵ نامه‌ای به قوام‌السلطنه نخست‌وزیر وقت می‌نویسد و طی آن از وضعیت کشور و به‌ویژه مجلس ابراز نگرانی می‌کند. نامه او به شرح زیر است:

جستجوی پیشرفته