آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
باشگاه تاثیرگذار
جونز جانسون لوئیس ترجمه: مراد سلیمیباشگاه اتحادیههای صنفی زنان (WTUL)، که تقریبا در اکثر نوشتههای تاریخی در مورد جریانهای اصلی فمینیسم در اواسط قرن بیستم به فراموشی سپرده شده بود، یکی از کلیدیترین نهادها در راستای اصلاح شرایط کار زنان در اوایل قرن بیستم بود. -
علیقلی جدیدالاسلام و پدر رافائل دومان در اصفهان صفوی
سالها پیش کتاب «سیف المومنین فی قتال المشرکین» از آنتونیو دوژزو، کشیش پرتغالی را که در اصفهان تغییر دین داد و مسلمان شد و اسمش را علیقلیبیک گذاشت، منتشر کردم (قم، 1375). آن وقت نمیدانستم وی چه زمانی درگذشته، اما بعدها دوستم جناب فلور یادداشتی در باره تاریخ درگذشت وی یافت و نوشت که یادداشتى پیدا کردهاند که ضمن آن کشیشى در تاریخ دهم مارس 1734 (حوالى شوال 1146) به هلند خبر داده است که علیقلیبیک که از وى با عنوان مرتد یاد کرده، درگذشته است. آقاى روضاتى احتمال دادهاند که خیابانى که در نزدیکى چهارسوى شیرازیها به نام کوچه علیقلیبیک هست، شاید به نام وى نامگذارى شده بوده است. (بنگرید: دومان، دو گفتار، ص 67) -
مفهوم ملت در عهد ناصری
در دوران قاجاریه مفهوم ملت به خاطر شرایط اجتماعی و مذهبی به معنای مجموع رعایای ایران بهکار گرفته شد که توسعا پیرو شریعت اسلام تلقی میشدند. در این دوره مفهوم ملت هنوز در قید و بند مفاهیم مذهبی است، چنان که در متون و مکاتبات مختلف این دوره علمای شریعت، روسای ملت بهشمار آمدهاند. برای نمونه هنگامی که از طرف ناصرالدین شاه فرمان امتیازنامه رژی به علما داده شد، آنها را روسای ملت خطاب کرد: -
چاپ نخستین کتاب
30 سپتامبر 1452 نخستین کتاب با دستگاه چاپ یوهان گوتنبرگ (1468 – 1398) به چاپ رسید. این اتفاق، نقطه آغاز رنسانس و پایان قرون وسطی بود. گوتنبرگ در شهر مایتس آلمان متولد شد. او زندگی کاری خود را بهعنوان یک بازرگان آغاز کرد و مدتی نیز مشغول آهنگری و زرگری شد. -
درگذشت ریشتر، زمینشناس آمریکایی
چارلز فرانسیس ریشتر، زلزلهشناس آمریکایی 8 مهر 1985 در کالیفرنیا چشم بر جهان فروبست. او طراح مقیاس «ریشتر» در زلزلهشناسی است. -
انتشار سفرنامه جمیلی چاره ری
30 سپتامبر 1697 سفرنامه «جمیلی چارهری» به زبان لاتین منتشر شد. این سفرنامه درباره شرق بهویژه هند بود. «چاره ری» درباره دربار «اورنگ زیب» و سازمانهای اداری او نوشته است: ارتش نیم میلیونی اورنگ زیب دیگر آن مغولهایی نیستند که خاورمیانه و اروپا را تصرف کردند. آنان عدهای خوشگذران، شیکپوش، راحتطلب و شکمگنده هستند که تنها هنرشان سوار شدن بر اسبهای زیبا و رژه رفتن در برابر امپراتور و شاد کردن اوست. این ارتش نیم میلیونی برابر ده هزار سرباز واقعی استعداد جنگیدن ندارد. «پارسی» زبان دربار امپراتور هند است و مکاتبات دولتی با این زبان انجام میشود. -
اقتصاد زیر سیطره بنیاد پهلوی
بنیاد پهلوی در سال 1958/ 1337 به شکل یک بنیاد خیریه معاف از مالیات با هدف سرپرستی، اداره و نظارت بر املاک رضاشاه تاسیس شد و پس از آن اداره بخش اعظم داراییهای ثابت محمدرضاشاه و همچنین شصت و چهار تن از اعضای خانواده سلطنتی را که بسیاری از آنان کمیسیونهای پرسودی را بابت حضور در هیاتمدیرههای شرکتهای مختلف دریافت میکردند، برعهده گرفت. -
دارالترجمه ناصری
...چند تشکیلات پراکنده در دوره ناصرالدین شاه بود که زیرنظر محمدحسنخان اعتمادالسلطنه قرار گرفت و در ۱۳۰۰ ه.ق متمرکز شد و وزارت انطباعات نام گرفت. این وزارت تا ۱۳۱۳ه.ق، زمان قتل ناصرالدین شاه، فعال بود. کارهای مهمی به ویژه در زمینه ترجمه در این نهاد انجام گرفت... در دارالترجمه که مدیریت آن نخست با اعتمادالسلطنه بود و سپس به محمدحسنخان ادیب (ذکاءالملک اول) انتقال یافت، شماری از مترجمان را برگزیدند و وظایف ترجمه را به آنها سپردند. -
گفتهها
یکی از نمایندگان مجلس شورای ملی روز سهشنبه ۲ مرداد ماه ۱۳۰۷ شمسی به سایر نمایندگان توضیح میدهد: «در زمان حکومت کریمخانزند، اصفهان یک سال زراعتش نشد حاکم اصفهان شکایت اهالى را به کریمخان رساند حکم صادر شد که از گندمهاى دولتى به مردم بدهند و سند عندالقدره بگیرند. گندم را قسمت کرد چه در اصفهان و چه در شیراز هر چه گندم داشتند بین مردم تقسیم کردند هر بلوک سربلوکى داشت، هر ده، کدخدایی داشت گندم را دادند و سند گرفتند. امسال گذشت. مردم زراعت کردند و زندگانى کردند. سال دیگر هم نشد مردم خیلى به سختى افتادند.