شماره روزنامه ۵۹۸۹
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • با توجه به اینکه خراسان دوره سلجوقی گرفتار درگیری‌های خارجی و نابسامانی‌های داخلی بوده است، می‌توان به دشواری اوضاع اقتصادی مردم نیشابور پی برد. از مطالعه منابع چنین برمی‌آید که فرآورده‌های احشام، بخش عمده‌ای از نیازمندی‌های مردم نیشابور را تامین می‌کرد. قبل از هجوم سلجوقیان به خراسان، نیشابور دارای تمدن شهری پررونق و اقتصاد روستایی پیشرفته‌ای بود. در اثر منازعاتی که در نیشابور به وقوع پیوست این سرزمین گرفتار زیان‌های مادی و معنوی شد. در زمان هجوم سلجوقیان، نیشابور به عنوان یکی از شهرهای ثروتمند خراسان از رونق افتاد. تجارت هند و چین از مسیر نیشابور دارای اهمیت فراوانی بود و نیشابور تا زمان ویرانی آن در سال‌های 556- 548هـ. .ق به عنوان پایتخت دوم سلسله‌های متوالی آن ناحیه به شمار می‌رفت.

  • همت کسی چون محمدعلی فروغی برای انشاء سیر حکمت در اروپا، از برای نشان دادن شاهراه غرب، برای رسیدن به تصویری بود که ما اکنون می‌بینیم. اما مسیری که از سوی فروغی و اخلاف او گشوده شد، به‌وسیله اصحاب ایدئولوژی به بیراهه رفت، اصحاب ایدئولوژی به‌جای آنکه ایضاح نسبت سنت و تجدد را وجهه همت خویش قرار دهند شروع به پیچیدن نسخه ایدئولوژیک برای «مشکل ایران» کردند، گاه غرب‌گرایی را علاج بیماری معرفی کردند و گاه ستیز با غرب و بازگشت به خویشتن را مرهم زخم عقب‌ماندگی عنوان کردند.

  • 13 شهریور روز ابوریحان بیرونی، دانشمند و فیلسوف بزرگ است. او شهریور 352 خورشیدی (5 سپتامبر 973 میلادی) در حوالی خوارزم متولد شد. سال‌های اول زندگی را در خوارزم به تحصیل علوم گذراند و مدتی در خدمت مامونیان خوارزم بود تا آن که به سفر رفت. در ابتدای سفر چند سالی را در جرجان (جنوب شرقی دریای مازندران) در خدمت شمس المعالی قابوس وشمگیر گذراند و کتاب آثار الباقیه را در آنجا به نام قابوس تالیف کرد.

  • طغرل‌بیک ابوطالب محمد‌بن میکائیل، اولین سلطان سلجوقی و موسس سلسله سلجوقیان است. او به مدت ۲۶ سال بر قلمروی مشتمل بر خراسان بزرگ، فلات ایران و سرزمین‌های همجوار همچون قفقاز جنوبی، بخشی از آناتولی، عراق، شام و قسمتی از ارمنستان حکومت کرد و سرانجام 4 سپتامبر سال 1063 در ۷۰سالگی در طجرشت (تجریش امروز) درگذشت و در ری مدفون شد.

  • 13 شهریور 1346 شهردار تهران به دلایل مختلف از جمله زیان‌دهی شرکت واحد اتوبوسرانی از دولت خواست که مدیریت این شرکت را تحویل بگیرد. افزایش بهای بلیت باعث تظاهرات دانشجویان دانشگاه تهران شده و دولت آن را لغو کرده بود. اتوبوسرانی تهران تا سال 1336 توسط شرکت‌های غیردولتی 23 گانه اداره می‌شد که این خطوط از نخستین روز سال 1337 یکی پس از دیگری دولتی شدند. نخستین رئیس شرکت واحد اتوبوسرانی تهران ژنرال علوی مقدم رئیس وقت شهربانی بود.

  • الجماهر فی معرفه الجواهر، عنوان درستی نیست و واژه معرفه در نام‌گذاری اصلی کتاب ابوریحان وجود نداشته، بلکه نام کتاب تنها همان الجماهر فی‌الجواهر است. شاید اولین کتابی که در جهان اسلام که البته نشانی از آن در دست نیست- مگر در فهارس و الجماهر فی الجواهر بیرونی باید به آن شباهتی داشته باشد - کتاب الاموال علی بن ابی رافع (منهای بحث‌های اجتماعی و اقتصادی آن) باشد که خزانه‌دار حضرت علی (ع) بوده و درواقع اموال خزانه را در این کتاب ثبت کرده است.

  • چنین اتفاق افتاد که در ابتدای قرن نوزدهم با تجدد موقعیت و وظیفه مجتهد در فعالیت مذهبی شیعه جنبشی عظیم پدید آمد. از آنجا که این ماجرا به تخمین همزمان با استقرار قدرت قاجار رخ داد این سوال پیش می‌آید که آیا بین این دو پدیده ارتباطی بوده است. این هر دو پدیده در اساس به منزله تجدید بودند، به این معنی که اولی تجدید اهمیت و پیوستگی تشیع بود و دومی تجدید دولت ملی ایرانی، که تا حدی با تشیع پیوستگی داشت.

جستجوی پیشرفته