شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • هوشنگ خسروبیگی
    به محاسب امور مالی و مالیاتی یک ایالت یا اداره دولتی اعم از کشوری یا لشکری مستوفی گفته می‌شود. مستوفی و مستوفی‌الممالک از مشاغل کهن تشکیلات اداری ایران محسوب می‌شود. هدف این مقاله بررسی این مناصب در اوایل دوره قاجاریه، با نگاهی به سیر تاریخی آن در بیش از این دوره است. مستوفی در عهد سلجوقیان، همچون گذشته ریاست دیوان استیفا را برعهده داشت. او بعد از وزیر اعظم مقام دوم در کشور بود. منصب متسوفی تقریبا همچون سایر مشاغل به دوره خوارزمشاهی و دوره‌های بعد انتقال یافته است. در منابع عهد مغول نیز از مناصب مستوفی، مستوفی‌الممالک و استیفا نام برده شده است.
  • سبب تشکیل مجلس عالی دربار، تدوین نظام‌نامه انتخابات، فراهم آوردن مقدمات تاسیس مجلس شورای ملی از طریق برگزاری انتخابات مجلس و نظارت بر آن و سازماندهی سایر اموری بود که به استقرار مشروطیت و پی‌ریزی نهادهای آن می‌انجامید.
  • تیالینگ کوپمانس، ریاضیدان هلندی-آمریکایی 28 آگوست ۱۹۱۰ به دنیا آمد.
  • میرزا حسن مستوفی‌الممالک، دولتمرد ایرانی و نخست‌وزیر ایران در دوره قاجار و دوره رضاشاه ۶ شهریور ۱۳۱۱ در سن 58 سالگی درگذشت. او پسر میرزایوسف آشتیانی بود. خاندان او در دوره قاجار بیش از یک قرن مقام و لقب مستوفی‌الممالکی (وزیر دارایی) داشتند. میرزاحسن تحصیلات را در خانه و زیر نظر معلمان خصوصی آغاز کرد.
  • 6 شهریور 1214 به دستور محمدشاه قاجار، میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام صدر اعظم وقت ایران را تنها به این سبب که درصدد تغییر فرمانده کاخ سلطنتی برآمده بود در باغ نگارستان خفه کردند، زیرا شاه سوگند خورده بود که خونش را نریزد! محمدشاه در آن روز از ترس بیماری وبا که شیوع یافته بود و گرمای بی‌سابقه تهران، قصد رفتن به لواسان را داشت. ولی پیش از این نقل مکان، به‌دلیل بدگمانی و ترس از نافرمانی قائم‌مقام دستور بی‌جان ساختن وی را داده و سپس معلم سابق خود، عباس ایروانی معروف به حاجی میرزا آقاسی را جانشینش کرده بود.
  • یوهان ولفگانگ فون گوته، شاعر و نویسنده و از پیشگامان عصر روشنگری 28 اگوست 1749 در فرانکفورت آلمان به ‌دنیا آمد و 82 سال در این جهان زیست. او به همراه شیلر تحولی عظیم در ادبیات آلمانی به‌وجود آورد.
  • تا قبل از سال 1305ه.ش. امور بهداشتی و درمانی کشور زیرنظر «مجلس حفظ‌الصحه دولتی» قرار داشت. اما از آبان 1305 تمامی واحدهای وابسته به امر بهداشت، درمان و دارویی کشور در وزارت داخله و تحت عنوان «اداره کل صحیه» متمرکز شد. در سال 1314ه.ش با تصویب فرهنگستان، نام این اداره به «اداره کل بهداری ایران» تغییر یافت. در شهریور 1320، محمدعلی فروغی، نخست‌وزیر وقت، لایحه تشکیل وزارت بهداری را به مجلس تقدیم کرد و سرانجام در 8 آبان با تصویب «قانون اصلاح بودجه کل کشور»، این اداره به وزارت بهداری تبدیل شد. در این قانون که به‌صورت موقتی به اجرا درآمد، وزارت بهداری به پنج بخش تشکیل شد که یک بخش آن اداره کل دارویی نام داشت.
  • از دیرباز طلا برای زنان نه تنها زینت و تجمل به‌حساب می‌آمد که موجب آبرو و افتخارشان می‌شد، بلکه تامین و آتیه و پس‌اندازی برایشان شمرده می‌شد که سبب دلگرمی روزهای مبادایشان بود و تقویت قلوبشان می‌نمود.