شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • پیگیری تحولات پس از مرگ چنگیز‌خان اهمیت چندانی ندارد، بلکه مساله اساسی، اندیشه پروژه دولت جهانی مغولی است که با درگذشت موسس امپراتور مغولی خاتمه نیافت. با وجود آنکه امپراتوری مغول میان فرزندان چنگیز تقسیم شد، اما بخش اعظم این امپراتوری، سیاست توسعه‌طلبی را دنبال کرد.
  • آشنایی و تماس ارمنیان با روسیه و روس‌ها به زمان‌های قدیم، یعنی هنگامی که ملت روس و حکومت ملی آنان به‌دست ریوریگویچ‌ها با پایتخت کی‌یف تشکیل می‌شد، برمی‌گردد. حکومت روسیه در سال 1480 م/ 885 ه.ق از تسلط تاتارها و مغول‌ها رهایی یافت. این واقعه نقطه عطفی در تاریخ آینده روسیه محسوب می‌شود.
  • در دوره صفوی، پول در بخش اقتصاد شهری و به‌طور گسترده‌تر، در تجارت خارجی، نقش مهمی ایفا می‌کرد. پشتوانه پول، خود پول (از فلزهای ارزشمند) بوده است. اقتصاد صفوی در زمان شاه‌عباس اول به اوج رونق و شکوفایی خود رسید و پس از آن سیر نزولی را طی کرد. شاه‌عباس اول، تجارت خارجی ایران را در دست خود گرفت؛ با این حال، هدف از توسعه تجارت، تامین کالاهای مورد نیاز (ایجاد رابطه کالا- پول- کالا) و جبران کمبود پول در داخل کشور بود. بر این اساس می‌توان گفت که اقتصاد عصر صفوی، اقتصادی مصرفی و کالایی بود و پول، به‌ویژه در بخش تجارت خارجی و اقتصاد شهری، نقش واسطه را ایفا می‌کرد. اقتصاد دوره صفوی، کالایی (کالا- پول- کالا) بوده است، نه پولی (پول- کالا – پول) منابع تامین پول در دوره صفوی عبارت بود از:
  • شاه‌سلیمان صفوی، هشتمین پادشاه صفوی ۸ مرداد ۱۰۷۳ درگذشت. او فرزند شاه عباس دوم بود که در 20 سالگی به سلطنت رسید و حدود 28 سال حکومت کرد. در سال‌های نخست سلطنت شاه صفی دوم اوضاع کشور به‌شدت رو به آشفتگی گذاشت.
  • ۸ مرداد هر سال برابر با ۲۹ ژوئیه روز بزرگداشت شهاب‌الدین سهروردی (شیخ اشراق) است. شهاب‌الدین سهروردی بنیان‌گذار مکتب اشراق، مهم‌ترین فیلسوف بین فلسفه مشائی متقدم ابن‌سینا و فلسفه مشائی متاخر ابن‌رشد و کسی است که رابط بین این دو دوره طلایی تفکر فلسفی اسلامی محسوب می‎شود.
  • میکل‌آنجلو آنتونیونی، کارگردان بزرگ سینما، 30 جولای 2007 چشم بر جهان فرو بست. آنتونیونی نخستین فیلم بلندش را در سال 1950 با عنوان «دروغ‌های عشق» کارگردانی کرد. او سپس فیلم «شکست‌خورده» را در سال 1952 ساخت که در سه کشور فرانسه، ایتالیا و انگلیس فیلم‌برداری شد.
  • سیاست‌های شاه‌عباس برای توسعه تجارت در عصر صفوی، موجب برجسته شدن نقش بازرگانان هندی در این دوره شد. از یکسو اروپاییان و ایرانیان به کالاهای هندی نیاز فراوان داشتند و از سوی دیگر، هندیان، ایران را بازار مناسبی برای عرضه کالاهای خویش یافتند. از این رو روابط تجاری ایران و هند از طریق دریا و خشکی، در این دوره، بسیار گسترش یافت.
  • محتوای فهرست مهرهای شاه سلیمان نشان می‌دهد که تعدد مهرهای حکومتی سلاطین صفویه با تنوع اسناد دیوانی در این دوره مطابق بوده است و عموما هر نوعی از سند با مهری مخصوص اعتبار می‌یافته است؛ حتی نام و شهرت چندی از این مهرها دقیقا از روی نوع اسناد مربوط اخذ شده است. ظاهرا این ضوابط برای نخستین بار در دوران شاه طهماسب وضع شده و تا پایان صفویه اصول کلی آن حفظ شده است. این نکته تداوم و استمرار نظام دیوانی در دوران صفوی را یادآوری می‌کند. با این حال، برخی مهرهای مذکور در فاصله تاریخی میان حکومت شاه طهماسب و شاه سلیمان در شکل، اندازه یا سجع تغییراتی جزئی کرده است یا کارکردهای دیوانی تازه‌ای برای آنها تعریف شده است. تعداد این مهرها متناسب با گرایش‌های مذهبی صفویان بر عدد 12 منطبق شده است، اما لزوما و دقیقا همین تعداد نبوده …